Οι χειρουργικές επεμβάσεις της Αρθροσκόπησης και της Αρθροπλαστικής, αν και παρόμοιες στην ονομασία τους έχουν θεμελιώδεις διαφορές όσον αφορά στη φύση τους.
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Λεωνίδας Ρουμελιώτης μας βοηθά να κατανοήσουμε και να ξεκαθαρίσουμε τις ιδιαιτερότητες των δύο επεμβάσεων, που συχνά προκαλούν σύγχυση στους ασθενείς.
Απαραίτητη προϋπόθεση, βέβαια, είναι η επάρκεια του θεράποντος χειρουργού σε όλες τις απαιτούμενες τεχνικές για την επιλογή της ορθής θεραπείας.
Τι είναι η αρθροσκόπηση;
Είναι μία επέμβαση μικρής παρεμβατικότητας που διενεργείται με τη χρήση μίας λεπτής χειρουργικής κάμερας, του αρθροσκοπίου. Ο χειρουργός εισάγει το αρθροσκόπιο και κάποια ειδικά διαμορφωμένα εργαλεία μέσα από μικρές τομές στο δέρμα, γύρω από την εκάστοτε άρθρωση και παρακολουθεί τις χειρουργικές του κινήσεις σε μία οθόνη συνδεδεμένη με την κάμερα.
Στην άρθρωση του γόνατος, η αρθροσκόπηση επιτρέπει κυρίως την αντιμετώπιση παθήσεων των ενδοαρθρικών μαλακών μορίων, όπως του αρθρικού χόνδρου που καλύπτει τις επιφάνειες των γειτονικών οστών, των μηνίσκων και των χιαστών συνδέσμων. Η βασική αρθροσκόπηση γόνατος θεωρείται επέμβαση μέτριας βαρύτητας με σύντομη ανάρρωση.
Πώς ορίζεται η αρθροπλαστική;
Ως αρθροπλαστική ορίζεται η χειρουργική αντικατάσταση του φθαρμένου αρθρικού χόνδρου με τεχνητές προθέσεις. Στο γόνατο η αντικατάσταση μπορεί να αφορά ένα τμήμα ή ολόκληρη την άρθρωση, οπότε μιλάμε για Μονοδιαμερισματική ή Ολική Αρθροπλαστική γόνατος αντίστοιχα. Η τεχνητή άρθρωση αποτελείται από δύο ειδικά διαμορφωμένες μεταλλικές προθέσεις προς αντικατάσταση των αρθρούμενων επιφανειών του μηρού και της κνήμης και ένα πλαστικό ένθετο, που επιτρέπει την κίνηση με ελάχιστη τριβή. Η αρθροπλαστική γόνατος διενεργείται πάντα με κανονική επιμήκη τομή στο δέρμα και τους εν τω βάθει ιστούς. Αυτό γίνεται εύκολα κατανοητό, όταν κανείς επεξεργαστεί μία αληθινή πρόθεση και αντιληφθεί τις πραγματικές της διαστάσεις. Θεωρείται επέμβαση μεγάλης βαρύτητας με διάρκεια αποκατάστασης αρκετών εβδομάδων. Ως εκ τούτου, προτείνεται σε ασθενείς με έντονα συμπτώματα που έχουν εξαντλήσει όλες τις επιλογές της συντηρητικής θεραπείας. Η εφαρμογή των υποβοηθητικών τεχνολογιών (ψηφιακή καθοδήγηση, ρομποτικά συστήματα) αφορά αποκλειστικά τις επεμβάσεις αρθροπλαστικής.
Το ερώτημα επομένως, αρθροσκόπηση ή αρθροπλαστική γόνατος επικεντρώνεται στην ικανότητα της κάθε επέμβασης να αντιμετωπίσει την παθολογία του αρθρικού χόνδρου του εκάστοτε ασθενούς.
Η επιλογή της κατάλληλης τεχνικής κρίνεται και από την ηλικία του ασθενούς;
Ναι, η ηλικία αποτελεί κριτήριο. Στους νέους ασθενείς οι βλάβες του αρθρικού χόνδρου προκαλούνται συνήθως στο πλαίσιο τραυματισμών και συνδυάζονται συχνά με κακώσεις και λοιπών ανατομικών δομών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αρθροσκόπηση με τις συνοδές τεχνικές αποκατάστασης τραυματισμών των μαλακών μορίων είναι η πλέον κατάλληλη θεραπευτική επιλογή.
Στους ασθενείς τρίτης ηλικίας ο αρθρικός χόνδρος εμφανίζει συνήθως εκτεταμένη φθορά, στο πλαίσιο της φυσιολογικής γήρανσης. Εδώ, η ολική αρθροπλαστική γόνατος προσφέρει ανακούφιση από τον πόνο και επαρκή αποκατάσταση της λειτουργικότητας της άρθρωσης. Η διενέργεια αρθροσκόπησης σε γόνατα με προχωρημένη αρθρίτιδα αποθαρρύνεται επιστημονικά, καθώς υποβάλλει τους ασθενείς στη διαδικασία της αναισθησίας χωρίς αναμενόμενο όφελος.
Στους ασθενείς μέσης ηλικίας η χειρουργική επιλογή εξατομικεύεται ανάλογα με την έκταση της φθοράς του αρθρικού χόνδρου στις απεικονιστικές εξετάσεις. Ασθενείς με εντοπισμένες βλάβες ή συνοδές εκφυλιστικές ρήξεις των μηνίσκων μπορούν να αντιμετωπιστούν ικανοποιητικά με τεχνικές αρθροσκόπησης. Ασθενείς με ευρεία φθορά του αρθρικού χόνδρου, που εντοπίζεται όμως σε ένα μόνο τμήμα της άρθρωσης, είναι ιδανικοί υποψήφιοι για μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική. Τέλος, στους ασθενείς με εκτεταμένη φθορά του αρθρικού χόνδρου η ολική αρθροπλαστική γόνατος παραμένει η μόνη βάσιμη θεραπευτική επιλογή, αναγνωρίζοντας την πιθανότητα επανεπέμβασης στο μέλλον, λόγω της νεαρής τους ηλικίας.
Από τον Ορθοπαιδικό Χειρουργό Λεωνίδα Ρουμελιώτη (www.drlroumeliotis.gr)
