Το στήθος από την αρχαιότητα ήταν σύμβολο γονιμότητας, θρέψης και θηλυκότητας. Μια επέμβαση μαστεκτομής είναι ακρωτηριαστική για τη γυναίκα και την επιβαρύνει πολύ ψυχολογικά. Οι γυναίκες φοβούνται ότι μπορεί να πεθάνουν, αποφεύγουν να κοιταχτούν στον καθρέπτη, δεν αφήνουν τους συντρόφους τους να τις κοιτάξουν, ελαχιστοποιούν τον χρόνο που περνούν στο μπάνιο, ντύνονται στο σκοτάδι. Βιώνουν την απόλυτη αποδόμηση της εικόνας του σώματός τους, που συνεπάγεται απώλεια της αυτοεκτίμησης και αποφυγή κοινωνικών σχέσεων σε μεγάλο βαθμό. Η αποκατάσταση μαστού βελτιώνει την εικόνα του σώματος των ασθενών και τις βοηθά να ανταποκριθούν στους ρόλους τους ως γυναίκες, σύζυγοι και μητέρες.
Σήμερα η πλαστική χειρουργική διαθέτει ποικιλία τεχνικών που μπορεί να χρησιμοποιηθούν στην αποκατάστασή του. Για αυτές μας μιλάει η Καθηγήτρια Πλαστικής Χειρουργικής, Γεωργία – Αλεξάνδρα Σπυροπούλου.
Πότε είναι ο κατάλληλος χρόνος για να γίνει η αποκατάσταση μαστού;
Ο χρόνος που θα γίνει η αποκατάσταση μπορεί να είναι άμεσος (στον χρόνο της μαστεκτομής) ή απώτερος σε 2ο χρόνο όταν το σώμα της ασθενούς έχει ανανήψει από τη δράση της ακτινοθεραπείας και χημειοθεραπείας που ενδεχομένως έχει λάβει. Υπάρχει τέλος και η άμεση-απώτερη αποκατάσταση, η οποία περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός διατατήρα κατά τον χρόνο της μαστεκτομής που αντικαθίσταται από μόνιμο ένθεμα ή αυτόλογο ιστό με την ολοκλήρωση της θεραπείας. Η απόφαση για τον χρόνο της αποκατάστασης λαμβάνεται από ογκολογικό συμβούλιο, που αποτελείται από τον χειρουργό μαστού, τον πλαστικό χειρουργό, τον ογκολόγο και τον ακτινοθεραπευτή, συνεκτιμώντας και την επιθυμία της ασθενούς.
Με ποιους τρόπους γίνεται η χειρουργική αποκατάσταση;
Η χειρουργική επέμβαση έχει σαν στόχο να αναπλάσει τον μαστό. Η θηλή και η θηλαία άλως (η χρωματιστή περιοχή του μαστού) μπορούν επίσης να ανακατασκευαστούν, ώστε το νέο στήθος να δείχνει αρκετά φυσικό. Η αποκατάσταση μπορεί να γίνει με χρήση ενθέματος σιλικόνης, με χρήση κρημνού (τμήμα ιστού που μπορεί να περιλαμβάνει δέρμα, λίπος ή/και μυ και μπορεί να μεταφερθεί από ένα σημείο του σώματος της ασθενούς στο στήθος της) ή με συνδυασμό και των δύο. Παράγοντες που βαρύνουν στην επιλογή της μεθόδου είναι -εκτός φυσικά από τις επιθυμίες της ασθενούς- ο σωματότυπος, ο δείκτης μάζας σώματος, χειρουργεία που έχουν προηγηθεί, άλλες παθήσεις που μπορεί να συνυπάρχουν, η εργασία και οι δραστηριότητές της, αν έχει προηγηθεί ή πρόκειται να ακολουθήσει ακτινοθεραπεία, το μέγεθος και σχήμα του άλλου μαστού και αν αυτό την ικανοποιεί.
Η αποκατάσταση με ενθέματα είναι η πιο δημοφιλής μέθοδος παγκοσμίως, λόγω κυρίως του μικρότερου χρόνου που απαιτείται, και των λιγότερων ουλών που καταλείπονται σε σύγκριση με την αποκατάσταση με αυτόλογους (από το σώμα της ασθενούς) ιστούς. Οι ιδανικές ασθενείς για αποκατάσταση με ενθέματα, είναι αδύνατες με μικρό στήθος. Οι επεμβάσεις με αυτόλογους ιστούς συνήθως επιλέγονται σε περιπτώσεις που έχει προηγηθεί ακτινοβολία στον θώρακα και μπορούν να βελτιώσουν συνολικά το περίγραμμα σώματος της ασθενούς π.χ. να χρησιμοποιήσουμε τον ιστό που θα «πετούσαμε» σε μια κοιλιοπλαστική για να δημιουργήσουμε το νέο μαστό της ασθενούς. Ο Πλαστικός Χειρουργός είναι καλό να γνωρίζει όλες τις μεθόδους αποκατάστασης ώστε να επιλέξει την καλύτερη λύση για το κάθε περιστατικό. Για ένα άριστο αποτέλεσμα μπορεί να χρειαστούν 4 ή 5 στάδια που μπορεί να περιλαμβάνουν επεμβάσεις και στον ετερόπλευρο μαστό (π.χ. αυξητική ή μειωτική). Συνήθως, το κάθε στάδιο από το επόμενο απέχει 6 μήνες. Φυσικά, η ασθενής μπορεί να σταματήσει, όταν επιλέξει ότι το αποτέλεσμα την ικανοποιεί.
Τι θα πρέπει η ασθενής να περιμένει μετά από ένα χειρουργείο αποκατάστασης μαστού;
Θα πρέπει να έχει ρεαλιστικούς στόχους και να αποδέχεται τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού και τις συνοδές θεραπείες. Ένας αποκατεστημένος μαστός δεν θα έχει την ίδια αίσθηση στην ψηλάφηση, ούτε η ασθενής θα τον νιώθει το ίδιο, όπως τον φυσιολογικό της μαστό. Επίσης, θα υπάρχουν ορατές ουλές στον καινούριο μαστό, καθώς και σε άλλες περιοχές του σώματος, αν η ασθενής υποβληθεί σε αυτόλογη αποκατάσταση μαστού.
Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να έχουμε ρεαλιστικές προσδοκίες, καθότι πρόκειται για μια επανορθωτική επέμβαση, κατά συνέπεια ποτέ το νέο στήθος δε θα είναι όπως το αρχικό ούτε θα υπάρχει απόλυτη συμμετρία με το ετερόπλευρο. Εξίσου σημαντικό είναι η ασθενής να επιλέξει έναν/μια χειρουργό που εμπιστεύεται και με τον/την οποία έχει «χημεία» γιατί η μετεγχειρητική παρακολούθηση είναι μακροχρόνια.
Από την Καθηγήτρια Πλαστικής Χειρουργικής, Γεωργία – Αλεξάνδρα Σπυροπούλου (www.gasplasticsurgery.gr)
