Η περιοδοντική νόσος εξελίσσεται συνήθως σε 4 στάδια, τα οποία καθορίζονται με βάση την έκταση της βλάβης στο οστό, στα ούλα και στο συνδετικό ιστό που περιβάλλουν τα δόντια.
1. Ουλίτιδα
Η ουλίτιδα είναι το αρχικό στάδιο της πάθησης και η πιο ήπια μορφή της. Προκαλεί φλεγμονή των ούλων με κύρια συμπτώματα την εμφάνιση ερυθρότητας, έκπλυσης και μερικές φορές την αιμορραγία των ούλων κατά τη βούρτσισμα ή την εξέταση από τον οδοντίατρο.
Τα οξέα που δημιουργούνται από τις τροφές και η κακή στοματική υγιεινή και η συσσώρευση μικροβίων προκαλούν ερεθισμό των ούλων λόγω της αντίδρασης αυτών. Δημιουργούνται πέτρα, τα ούλα αρχίζουν να γίνονται πιο χαλαρά και να χάνουν την πρόσφυση τους στα δόντια και το διάστημα μεταξύ του δοντιού και των ούλων αρχίζει να μεγαλώνει και να βαθαίνει μορφοποιώντας ένα περιοδοντικό θύλακα.
Το βάθος των θυλάκων στην ουλίτιδα είναι μέχρι 3 χιλιοστά και είναι πλήρως αναστρέψιμο με σωστή στοματική υγιεινή και καθαρισμό από τον οδοντίατρο.
2. Αρχόμενη Περιοδοντίτιδα
Η αρχόμενη περιοδοντίτιδα είναι το επόμενο στάδιο μετά από την ουλίτιδα και δημιουργείται λόγω της εισχώρησης των μικροβίων στους περιοδοντικούς θύλακες βαθύτερα από τα 3 χιλιοστά.
Τα βασικά συμπτώματα αυτής είναι η ακόμα μεγαλύτερη χαλάρωση των ούλων, η προσβολή του οστού και η δημιουργία θυλάκων μέχρι 6 χιλιοστά. Παρατηρείται ήπια απώλεια οστικής μάζας. Η αποκόλληση των ούλων από το δόντι σε χαμηλότερα επίπεδα προκαλεί την αιμορραγία κατά τη βούρτσισμα, την έντονη κακή αναπνοή και τη σημαντική συσσώρευση υπο-ουλικής πλάκας (μικροβίων) και πέτρας.
Για την αντιμετώπιση της και τη μείωση της εξέλιξής της, ο ασθενής θα πρέπει να επισκεφτεί άμεσα τον οδοντίατρο για να κάνει εναν βαθύ καθαρισμό των δοντιών και τις ριζικές αποξέσεις για να απομακρυνθεί πλήρως η αιτία της φλεγμονής και μετά να ακολουθήσει μια πολύ σχολαστική στοματική υγιεινή.
3. Μέτρια Περιοδοντίτιδα
Σε αυτό το στάδιο έχουμε πλέον σε εξέλιξη σοβαρή μόλυνση των συνδέσμων που σταθεροποιούν το δόντι αλλά και το φατνιακού οστού. Τα βακτήρια και το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού στην προσπάθεια του να εξουδετερώσει τη μόλυνση σκοτώνοντας τα μολυσμένα κύτταρα, οδηγούν στην ολοένα αυξανόμενη απώλεια οστικής μάζας γύρω από το δόντι. Οι περιοδοντικοί σύνδεσμοι που σταθεροποιούν το δόντι μέσα στον φατνίο έχουν σχεδόν πλήρως καταστραφεί σε ορισμένα σημεία με αποτέλεσμα τα δόντια να εμφανίζουν αυξημένη κινητικότητα.
Τα βασικά χαρακτηριστικά της μέτριας περιοδοντίτιδας είναι:
Αρχικά παρουσιάζεται υφίζηση των ούλων, δηλαδή υποχωρούν τα ούλα και αφήνουν εκτεθειμένες τις ρίζες των δοντιών, με αποτέλεσμα να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ευαισθησίας και τερηδόνας.
Τα ούλα συνεχίζουν να αιμορραγούν καθώς η υπάρχουσα φλεγμονή μεγαλώνει το βάθος των περιοδοντικών θυλάκων το οποίο κυμαίνεται μεταξύ 6-7 χιλιοστά.
Υπάρχει σημαντική απώλεια οστικής μάζας γύρω από το δόντι και αυξημένη κινητικότητα των δοντιών. Μία πιθανή προειδοποιητική εικόνα της εξαιρετικά ύπουλης ασθένειας η οποία δυστυχώς είναι πιο έντονη στα τελευταία στάδια της, είναι η αλλαγή της θέσης των δοντιών, το άνοιγμα κενών εκεί που δεν υπήρχαν, οι στροφές ή η επιμήκυνση τους κλπ. Όταν ο ασθενής αντιληφθεί κάτι τέτοιο πρέπει ΑΜΕΣΑ να επισκεφθεί τον οδοντίατρο.
Το στάδιο της μέτριας περιοδοντίτιδας είναι ίσως το πλέον κρίσιμο για την τελική έκβαση της νόσου. Αν δεν υπάρξει άμεση αντιμετώπιση περιοδοντικής θεραπείας η πιθανότητα απώλειας ενός ή περισσοτέρων δοντιών είναι μεγάλη.
Ακόμα όμως και αν ο οδοντίατρος καταφέρει να σταματήσει την πρόοδο της περιοδοντικής νόσου οι βλάβες που έχουν υποστεί τα οστά είναι μη αναστρέψιμες.
4. Προχωρημένη Περιοδοντίτιδα
Η προχωρημένη περιοδοντίτιδα είναι το τελευταίο στάδιο της περιοδοντικής νόσου όπου συνηθέστερα καταλήγει σε απώλεια δοντιών.
Τα βασικά χαρακτηριστικά σε αυτό το στάδιο είναι η επίμονη άσχημη αναπνοή με συνεχή αιμορραγία των ούλων και έντονη ευαισθησία των δοντιών εξαιτίας των εκτεθειμένων ριζών. Το βάθος των θυλάκων είναι πάνω από 7 χιλιοστά και σε συνδιασμό με την μεγάλη απώλεια οστού τα δόντια μετακινούνται ή κουνιούνται έντονα σε σημείο που μπορεί και να πέσουν μόνα τους.
Συχνά εμφανίζονται περιοδοντικά αποστήματα ενώ επικρατεί μια άσχημη μεταλλική γεύση λόγω της παρουσίας πύου στο στόμα.
Δυστυχώς, στο στάδιο της προχωρημένης περιοδοντίτιδας είναι πολύ δύσκολο να σωθεί το προσβεβλημένο δόντι. Στις περισσότερες περιπτώσεις συνιστάται η άμεση εξαγωγή του δοντιού, έτσι ώστε τουλάχιστον να καταστεί δυνατή η αντιμετώπιση της μόλυνσης και η αποφυγή περαιτέρω καταστροφής των ιστών και των υπολοίπων δοντιών.
Αφού καθαριστεί η μολυσμένη περιοχή καλά και αποστειρωθεί, μπορούμε να προχωρήσουμε σε περιοδοντικές χειρουργικές θεραπείες, όπως τα οστικά και ουλικά μοσχεύματα με σκοπό να σώσουμε εάν είναι δυνατόν το προσβεβλημένο δόντι ή να δημιουργήσουμε το κατάλληλο περιβάλλον για την αντικατάσταση του χαμένου δοντιού με ένα οδοντικό εμφύτευμα στο μέλλον.
Από την Σοφία Καραπατάκη, Χειρουργό Οδοντίατρο, Περιοδοντολόγο – Εμφυτευματολόγο
