Τι είναι η αντισύλληψη;
Η αντισύλληψη είναι η διαδικασία μέσω της οποίας αποτρέπεται μια κύηση. Οι μέθοδοι αντισύλληψης είναι πολλές και η επιλογή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η ηλικία, τυχόν συνοδές παθήσεις (π.χ. θρομβοφιλία) ή ακόμη και από τον τρόπο ζωής και συνήθειες της καθημερινότητας, όπως για παράδειγμα το κάπνισμα.
Ποιοι μέθοδοι αντισύλληψης υπάρχουν;
Οι αντισυλληπτικές μέθοδοι ταξινομούνται σε:
- Μεθόδους φραγμού: προφυλακτικό, διάφραγμα
- Ορμονικές μεθόδους: αντισυλληπτικά δισκία, υποδόρια εμφυτεύματα ή διαδερμικά αυτοκόλλητα, ενδομητρικό σπείραμα
- Μόνιμη στειροποίηση
Η διακεκομμένη συνουσία, η απομάκρυνση δηλαδή του πέους από τον κόλπο πριν την εκσπερμάτιση, δεν αποτελεί στην πραγματικότητα αντισυλληπτική μέθοδο. Η τακτική αυτή έχει υψηλά ποσοστά αποτυχίας, καθώς σπερματοζωάρια υπάρχουν και στα υγρά πριν την εκσπερμάτιση, με αποτέλεσμα ανεπιθύμητες κυήσεις, ιδιαίτερα σε μικρές ηλικίες.
Ι. Μέθοδοι φραγμού
Πρόκειται για μεθόδους που αποτρέπουν την κύηση εμποδίζοντας το σπέρμα να εισέλθει στην μήτρα.
Το γνωστότερο και ευρέως χρησιμοποιούμενο είναι το ανδρικό προφυλακτικό. Αποτελεί την πλέον προσιτή και εύχρηστη μέθοδο αντισύλληψης. Τοποθετείται όταν το πέος είναι σε στύση. Τα περισσότερα προφυλακτικά παρασκευάζονται από λάτεξ ή από πολυουρεθάνη και δεν έχουν παρενέργειες.
Πλεονέκτημα του προφυλακτικού αποτελεί πως εκτός από ανεπιθύμητη κύηση προφυλάσσει και από τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ), όπως η ηπατίτιδα, ο HIV κλπ. Στα μειονεκτήματα του είναι η πιθανή ρήξη του κατά την επαφή, αν δεν έχει τοποθετηθεί σωστά.
Τα τελευταία χρόνια έχει κυκλοφορήσει και το γυναικείο προφυλακτικό, το οποίο τοποθετείται μέσα στον κόλπο πριν την επαφή και απομακρύνεται μετά. Είναι σχετικά δύσκολο στην χρήση του και χρειάζεται εξοικείωση με τον κόλπο αλλά και ακριβότερο από το ανδρικό προφυλακτικό.
Το διάφραγμα αποτελείται από καουτσούκ. Τοποθετείται επάνω στον τράχηλο ώστε να τον καλύπτει και να εμποδίζει την είσοδο των σπερματοζωαρίων. Μπορεί να τοποθετηθεί έξι ώρες πριν την επαφή και να αφαιρεθεί μέχρι και 24 ώρες μετά. Στα μειονεκτήματα του είναι η δυσκολία στην τοποθέτηση, η μη προστασία από ΣΜΝ αλλά και η αυξημένη συχνότητα ουρολοιμώξεων.
ΙΙ Ορμονικές μέθοδοι
- Αντισυλληπτικά Δισκία
Αποτελούν έναν ιδιαίτερο αποτελεσματικό τρόπο αντισύλληψης όταν λαμβάνονται σωστά. Πρόκειται για συνδυασμό οιστρογόνου και προγεσταγόνου, ο οποίος αναστέλλει την ωοθυλλακιορρηξία και παράλληλα καθιστά το ενδομήτριο “αφιλόξενο” για εμφύτευση. Το αντισυλληπτικό δισκίο αποτελεί μία πολύ καλή επιλογή για νέες γυναίκες με σταθερό σύντροφο.
Το πρώτο κουτί ξεκινά με χορήγηση του πρώτου χαπιού την πρώτη ημέρα της περιόδου. Κάθε κουτί περιέχει 21 χάπια. Μετά το τελευταίο χάπι την 21η ημέρα, η περίοδος εμφανίζεται συνήθως μετά από 2-3 ημέρες. Το επόμενο και όλα τα άλλα κουτιά ξεκινούν μετά από 7 ημέρες από το τελευταίο χάπι.
Η γυναίκα λαμβάνει ένα χάπι κάθε μέρα, σταθερή ώρα. Σε περίπτωση όμως απώλειας ενός χαπιού χάνεται η αντισυλληπτική δράση. Επίσης κίνδυνος υπάρχει αν η γυναίκα έχει διάρροια ή έμετο, οπότε δεν απορροφάται σωστά. Ένα άλλο μειονέκτημα του Αντισυλληπτικού είναι πως δεν προφυλάσσει από τα ΣΜΝ.
Στις αντενδείξεις λήψης του είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, οι παθήσεις του ήπατος, το ιστορικό παθήσεων του μαστού, η θρομβοφιλία και το κάπνισμα.
Τα αντισυλληπτικά δισκία έχουν επίδραση στην διάρκεια της περιόδου, μειώνοντας την διάρκειά της. Για αυτό μία ένδειξη χορήγησης τους είναι και η παρατεταμένη σε διάρκεια περίοδος, ή η απώλεια μεγάλης ποσότητας αίματος στην περίοδο. Θετική επίδραση έχουν επίσης και στην δυσμηνόρροια, την οποία ελαττώνουν ή και εξαφανίζουν. Χρησιμοποιούνται επίσης και στην αντιμετώπιση της ακμής.
Η αντισυλληπτική δράση των δισκίων σταματά με το τελευταίο χάπι και από τον πρώτο κιόλας κύκλο χωρίς χάπι η γυναίκα μπορεί να συλλάβει.
- Ενδομήτριο σπείραμα (σπιράλ)
Το σπιράλ είναι μία συσκευή συνήθως σχήματος Τ, που περιέχει είτε χαλκό, είτε ορμόνη λεβονογεστρέλη. Τοποθετείται εύκολα στην μήτρα χωρίς αναισθησία στο Ιατρείο. Αν και θεωρητικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από έφηβες και άτοκες γυναίκες, αποτελεί μέθοδο που συνήθως επιλέγουν γυναίκες που έχουν ήδη τεκνοποιήσει.
Η τοποθέτηση γίνεται στο ιατρείο, τις τελευταίες ημέρες της περιόδου, προκειμένου το τραχηλικό στόμιο να είναι περισσότερο χαλαρό. Η αντισυλληπτική δράση του σπιράλ επιτυγχάνεται μέσω της μείωσης της κινητικότητας των σπερματοζωαρίων αλλά και μέσω της δημιουργίας ενός αφιλόξενου ενδομητρίου στην εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου. Επιπλέον το σπιράλ λεβονογεστρέλης που απελευθερώνει 20 μg/ημέρα, καθιστά την τραχηλική βλέννη πυκνή και αδιαπέραστη για τα σπερματοζωάρια.
Όσον αφορά τις ανεπιθύμητες ενέργειες, το σπιράλ χαλκού μπορεί να προκαλέσει αύξηση της ροής της περιόδου και ανωμαλία στον κύκλο, καθώς και άλγος υπογαστρίου. Εφόσον αυτή η διαταραχή δεν αποκατασταθεί μέσα στους πρώτους μήνες μπορεί να αφαιρεθεί άμεσα. Αντίθετα, το σπιράλ προγεστερόνης προκαλεί ελάττωση της εμμήνου ρύσης και πολλές φορές και αμηνόρροια.
ΙΙΙ Μόνιμη Στειροποίηση
- Γυναικεία Στειροποίηση: Απολίνωση σαλπίγγων
Γίνεται διατομή ή καταστροφή τμήματος της σάλπιγγας, ώστε να μην είναι εφικτή η γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπερματοζωάριο μέσα σε αυτή. Η επέμβαση μπορεί να είναι λαπαροσκοπική ή και ανοιχτή, όπως για παράδειγμα κατά την καισαρική τομή.
- Ανδρική Στειροποίηση: Απολίνωση σπερματικών πόρων
Γίνεται διατομή των σπερματικών πόρων με αποτέλεσμα την μη μεταφορά των σπερματοζωαρίων προς εκσπερμάτιση. Η επέμβαση αυτή δεν προκαλεί καμία απολύτως βλάβη στην σεξουαλική δραστηριότητα του άνδρα και στην στύση.
Από την Μαιευτήρα Χειρουργό Γυναικολόγο, Μαριλία Νικολαΐδου
Πηγή: www.mnikolaidou.gr/antisullipsi/
