Θεραπεία μεταστατικών όγκων με σύγχρονες τεχνικές.
Το ήπαρ είναι ένα από τα μεγαλύτερα ενδοκοιλιακά όργανα και διαδραματίζει κομβικό ρόλο σε πλήθος λειτουργιών του ανθρωπίνου σώματος όπως η παραγωγή χολής, η πήξη του αίματος, ο μεταβολισμός φαρμάκων και τοξικών ουσιών και άλλες.
Παράλληλα εξαιτίας της πλούσιας και διπλής αιμάτωσής του, της ικανότητάς του να αναγεννάται και του κομβικού του ρόλου αποτελεί το όργανο που είναι πιο συχνά εστία ανάπτυξης μεταστάσεων από καρκινικούς όγκους που έχουν δημιουργηθεί σε άλλα όργανα.
Πρακτικά καρκινικοί όγκοι από όλο το σώμα μπορούν να μετασταθούν στο ήπαρ αλλά οι πιο συχνές μεταστάσεις στο ήπαρ προέρχονται από όργανα του πεπτικού συστήματος, όπως το παχύ έντερο.
Τις προηγούμενες δεκαετίες, ένας ασθενής με μεταστάσεις στο ήπαρ θεωρούνταν ότι έπασχε από καρκίνο τελικού σταδίου, ότι ήταν «μη ιάσιμος» και η μόνη διαθέσιμη εναλλακτική ήταν η χημειοθεραπεία. Επιπρόσθετα η χειρουργική ήπατος (ηπατεκτομή) ήταν πολλές φορές επικίνδυνη με μεγάλη απώλεια αίματος, πολλές επιπλοκές, αργή ανάρρωση και υψηλή θνητότητα. Πλέον οι μεγάλες εξελίξεις στη χειρουργική τεχνολογία και στην φαρμακευτική μας επιτρέπουν να αντιμετωπίζουμε και αυτήν την κατάσταση με αισιοδοξία. Η προσθήκη κατάλληλης χημειοθεραπείας πριν ή μετά το χειρουργείο βελτίωσε κατά πολύ την επιβίωση των ασθενών.
Οι καλύτερες γνώσεις της ανατομίας και λειτουργίας του ήπατος σε συνδυασμό με τις νεότερες χειρουργικές τεχνικές και την εξειδίκευση των χειρουργών καθιστούν τις ηπατεκτομές ασφαλείς, σχεδόν αναίμακτες και με ελάχιστες επιπλοκές. Περαιτέρω, η εφαρμογή «Ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών» όπως η Ρομποτική και η Λαπαροσκοπική Χειρουργική βοήθησε σημαντικά τους ασθενείς αυτούς καθώς επιτρέπει ταχύτερη ανάρρωση, λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, λιγότερες λοιμώξεις στις τομές, συντομότερη νοσηλεία και ταχύτερη έναρξη χημειοθεραπείας όταν χρειάζεται.
Τα τελευταία χρόνια έχουν προστεθεί στη φαρέτρα μας αρκετά «εργαλεία» για την αντιμετώπιση των ηπατικών μεταστάσεων. Καταρχήν χρησιμοποιούμε την τεχνική διαφύλαξης του υγιούς ηπατικού παρεγχύματος, (parenchyma sparing resection) όπου αφαιρούμε μόνο τους κακοήθεις όγκους, διασώζοντας το υγιές ήπαρ και έτσι μπορούμε να αφαιρέσουμε μεγαλύτερο αριθμό κακοήθων εστιών και να παραμείνει αρκετό ήπαρ. Χρησιμοποιούμε διεγχειρητικό υπερηχογράφημα και ανιχνεύουμε όγκους 2-3 χιλιοστών που είναι «αόρατοι» με αξονική ή μαγνητική τομογραφία.
Συνδυάζουμε εκτομές κάποιών όγκων με καυτηριασμό με μικροκύματα ή ραδιοσυχνότητες (radiofrequency, microwave ablation) κάποιων άλλων όγκων που είναι βαθιά μέσα στο ήπαρ και η εκτομή τους θα ήταν τεχνικά δύσκολη. Ακόμα μπορούμε να εμβολίσουμε τους μεταστατικούς όγκους ή τμήμα του ήπατος αποκόπτοντας την αιμάτωσή τους και χορηγώντας κατευθείαν στους μεταστατικούς όγκους χημειοθεραπεία ή ραδιενεργά σωματίδια (TACE technique, Y-90 RadioEmbolization, HAIP). Βασική προϋπόθεση για ένα άριστο χειρουργικό και ογκολογικό αποτέλεσμα είναι η εμπειρία και η εξειδίκευση της χειρουργικής ομάδας τόσο στην χειρουργική ήπατος όσο και στις νεότερες αυτές τεχνικές.
Εν κατακλείδι, οι νεότερες χειρουργικές και ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές σε συνδυασμό με τη σύγχρονη χημειοθεραπεία και την εξειδίκευση, μας επιτρέπουν να αντιμετωπίζουμε τους ασθενείς με μεταστατικούς όγκους στο ήπαρ πιο αποτελεσματικά και να τους χαρίζουμε καλύτερη ποιότητα ζωής και μακρύτερη επιβίωση.
Από τον Χειρουργό-Ογκολόγο Σπυρίδωνα Παγκράτη, Διευθυντή Ιατρείου Χειρουργικής Ήπατος-Χοληφόρων-Παγκρέατος, Νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν
