Ο καρκίνος παγκρέατος εμφανίζεται σε περίπου 9-10 άτομα ανά 100.000 πληθυσμού και παρότι δεν είναι από τους πιο συχνές κακοήθειές, αποτελεί την 4η πιο συχνή αιτία θανάτου από καρκίνο. Εμφανίζεται συνήθως στην 7η και 8η δεκαετία ζωής και οι σημαντικότεροι παράγοντές κινδύνου είναι το κάπνισμα, η χρόνια παγκρεατίτιδα και κάποια γενετικά κληρονομούμενα σύνδρομα. Ο πιο κοινός τύπος είναι το αδενοκαρκίνωμα παγκρέατος και η πιο συχνή εντόπιση του είναι στην κεφαλή του παγκρέατος. Επειδή αρχικά δεν δίνει συμπτώματα αρκετοί ασθενείς διαγιγνώσκονται σε σχετικά προχωρημένο στάδιο.
Τις προηγούμενες δεκαετίες η μοναδική διαθέσιμή θεραπεία ήταν το «ανοιχτό» χειρουργείο αν το στάδιο της νόσου και η κατάσταση του ασθενούς το επέτρεπαν. Αυτό οδηγούσε σε μεγαλύτερη απώλεια αίματος, μεγαλύτερη επιβάρυνση στον ασθενή, παρατεταμένη νοσηλεία και αργοπορημένη επιστροφή του ασθενούς στην καθημερινότητα του. Επιπρόσθετα κάποιοι ασθενείς δεν μπορούσαν να ανεχθούν ένα πολύωρο «ανοιχτό» χειρουργείο και καθυστερούσε η λήψη συμπληρωματικής θεραπείας. Πλέον οι μεγάλες εξελίξεις στη χειρουργική τεχνολογία και στην φαρμακευτική μας επιτρέπουν να αντιμετωπίζουμε και αυτήν την νόσο με αισιοδοξία. Καταρχήν η προσθήκη κατάλληλης χημειοθεραπείας πριν ή μετά το χειρουργείο βελτίωσε κατά πολύ την επιβίωση των ασθενών. Περαιτέρω, η εφαρμογή «Ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών» όπως η Ρομποτική και η Λαπαροσκοπική Χειρουργική βοήθησε σημαντικά τους ασθενείς αυτούς.
Οι τεχνικές αυτές για τον καρκίνο του παγκρέατος ξεκίνησαν πειραματικά στα μέσα της δεκαετίας του 1990 σε μεγάλα κέντρα του εξωτερικού και πλέον εφαρμόζονται με μεγάλη επιτυχία και άριστα αποτελέσματα και στην χώρα μας από εξειδικευμένες ομάδες. Στην ουσία πρόκειται για το ίδιο περίπλοκο χειρουργείο που γίνεται μέσω πολύ μικρών τομών (0.5-1.5cm) και εισαγωγή στην κοιλιακή κοιλότητα ειδικών εργαλείων και κάμερας. Ο χειρουργός χειρίζεται τα λαπαροσκοπικά εργαλεία ή το ρομποτικό σύστημά παρακολουθώντας από μία οθόνη διπλά στον ασθενή. Για όγκους που βρίσκονται στο σώμα και την ουρά του παγκρέατος η Ρομποτική ή Λαπαροσκοπική περιφερική παγκρεατεκτομή αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη και καθιερωμένη μέθοδο, ενώ για κακοήθειες στην κεφαλή του παγκρέατος όπου και απαιτείται ένα πιο σύνθετο χειρουργείο (παγκρέατο-δωδεκαδακτυλεκτομή ή Whipple’s procedure) το ρομποτικό σύστημα προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα. Βασική προϋπόθεση για ένα άριστο χειρουργικό και ογκολογικό αποτέλεσμα είναι η εμπειρία και η εξειδίκευση της χειρουργικής ομάδας τόσο στην χειρουργική παγκρέατος όσο και στις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές.
Σύμφωνα με την διεθνή βιβλιογραφία η Ρομποτική ή Λαπαροσκοπική παγκρεατεκτομή έχει το ίδιο καλά ογκολογικά αποτελέσματα σε σύγκριση με την κλασσική ανοιχτή μέθοδο (αρνητικά όρια εκτομής, αριθμός λεμφαδένων που αφαιρούνται, διαφυγής από το κολόβωμα παγκρέατος, μετεγχειρητικών επιπλοκών και θνητότητας) αλλά προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα όπως μικρότερη απώλεια αίματος, μικρότερες τομές, λιγότερες λοιμώξεις στην χειρουργική τομή, ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο, συντομότερη νοσηλεία στο νοσοκομείο, ταχύτερη επάνοδος στην καθημερινότητα του ασθενούς και ταχύτερη έναρξη επικουρικής χημειοθεραπείας όποτε χρειάζεται.
Εν κατακλείδι, οι ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές όπως η Ρομποτική και Λαπαροσκοπική χειρουργική σε συνδυασμό με την σύγχρονη χημειοθεραπεία μας επιτρέπουν να αντιμετωπίζουμε τους ασθενείς με καρκίνο παγκρέατος πιο αποτελεσματικά και να τους χαρίζουμε καλύτερη ποιότητα ζωής και μακρύτερη επιβίωση.
Από τον Χειρουργό – Ογκολόγο, Σπυρίδωνα Παγκράτη
