Το διαβητικό πόδι είναι μια σύνθετη πάθηση που προσβάλει το δέρμα, τους μυς και τα οστά του ποδιού των διαβητικών ασθενών. Είναι το αποτέλεσμα της βλάβης που προκαλεί ο διαβήτης στα νεύρα και τα αγγεία του κάτω άκρου. Το διαβητικό έλκος, που πρόκειται για κάθε ανοικτό τραύμα-πληγή που επουλώνεται δύσκολα, είναι μια επιπλοκή του διαβητικού ποδιού. Στατιστικά το 25% των διαβητικών θα αναπτύξουν έλκος διαβητικού ποδιού κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Η έγκαιρη και βέλτιστη αντιμετώπιση του τραύματος αυτού, θα εμποδίσει τον ασθενή από βαριά μόλυνση και ακρωτηριασμό του προσβεβλημένου άκρου.
Η Χειρουργός Αθηνά Καπράλου μας μιλά για τα βήματα παρακολούθησής του και τη νέα καινοτόμο τεχνική καθαρισμού του.
Ποιοι είναι οι βασικοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη του διαβητικού ποδιού;
Δύο είναι οι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν βλάβη: η διαβητική περιφερική νευροπάθεια και η αγγειοπάθεια. Σε άτομα με νευροπάθεια, ένα τραύμα ήσσονος σημασίας – που προκαλείται για παράδειγμα, από το χτύπημα ενός παπουτσιού, το περπάτημα χωρίς παπούτσια, ή ένα μικρό τραυματισμό – μπορεί να μετατραπεί σε ένα χρόνιο έλκος. Περίπου το 50% των ασθενών με διαβήτη έχει νευροπάθεια και βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης έλκους.
Ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας ανάπτυξης έλκους είναι η περιφερική αρτηριοπάθεια, η οποία σε συνδυασμό με ένα μικρό τραύμα μπορεί να οδηγήσει σε ένα άκρως επώδυνο έλκος χαμηλής αιμάτωσης. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε ασθενείς με έλκος που έχουν και νευροπάθεια και αρτηριοπάθεια χωρίς να εμφανίζουν συμπτώματα παρά την κακή αιμάτωση των κάτω άκρων.
Πώς εντοπίζεται η βλάβη που έχει προκαλέσει ο διαβήτης στα κάτω άκρα;
Πρωταρχικό μέλημα του γιατρού είναι το καλό ιστορικό και η εξέταση του διαβητικού ποδιού για να δει κατά πόσο ο διαβήτης έχει προσβάλει την κυκλοφορία των κάτω άκρων (περιφερική αρτηριοπάθεια) και τα νεύρα του ποδιού (διαβητική νευροπάθεια). Αυτές οι δύο παράμετροι καθορίζουν κατά κύριο λόγο τη σοβαρότητα προσβολής του διαβητικού ποδιού. Ο έλεγχος της περιφερικής αρτηριοπάθειας γίνεται με υπερηχογράφημα Doppler και με τη μέτρηση του σφυροβραχιόνιου δείκτη. Ο έλεγχος της διαβητικής νευροπάθειας επιτυγχάνεται με δύο απλά test απώλειας αισθητικότητας. Σε όποιες περιπτώσεις κρίνεται σκόπιμο, ο έλεγχος συμπληρώνεται με αιματολογικό έλεγχο, triplex αρτηριών, αγγειογραφία κάτω άκρων, ακτινογραφία, αξονική ή και μαγνητική τομογραφία.
Πότε καταλαβαίνουμε πως υπάρχει μόλυνση;
Ο πυρετός, η θερμότητα, η ερυθρότητα και το οίδημα του δέρματος γύρω από το διαβητικó έλκος αποτελούν σημάδια μόλυνσής του. Σε αυτή την περίπτωση ο γιατρός παίρνει υλικό από το τραύμα για καλλιέργεια, προκειμένου να χορηγηθούν στον ασθενή τα κατάλληλα αντιβιοτικά.
Πότε και πώς γίνεται ο χειρουργικός καθαρισμός του διαβητικού έλκους;
Αν δεν υπάρχουν προβλήματα στενώσεων των αρτηριών του ποδιού, προχωράμε στο χειρουργικό καθαρισμό του έλκους. Όπου κρίνεται αναγκαίο πραγματοποιείται χειρουργικός καθαρισμός με νυστέρι. Ένας άλλος όμως, σύγχρονος τρόπος καθαρισμού, ελάχιστα επεμβατικός, είναι ο χειρουργικός καθαρισμός του έλκους με τη βοήθεια των υπερήχων. Είναι μία αναίμακτη τεχνική χωρίς νυστέρι. Μια καινοτόμος μέθοδος!
Η ενέργεια του υπερήχου μετατρέπεται σε μηχανική δόνηση. Με τη χρήση υγρού, ως μέσο για τη μετάδοση, η δόνηση μεταφέρεται στον μολυσμένο ιστό καθαρίζοντάς τον, χωρίς να τον τραυματίζει. Είμαι εξειδικευμένη στην καινοτόμο αυτή τεχνική των υπερήχων και πρωτοπόρος στην εφαρμογή της στην Ελλάδα. Έχω αντιμετωπίσει πληθώρα περιστατικών με πολύ καλά αποτελέσματα, τόσο σε διαβητικά έλκη όσο και σε κατακλίσεις κατάκοιτων και σε εγκαύματα.
Ποια άλλα ιατρικά μέτρα εφαρμόζονται στο έλκος του διαβητικού ποδιού;
Παράλληλα με τις συνεδρίες καθαρισμού με υπερήχους, στην ιατρική φροντίδα περιλαμβάνεται η χρήση τοπικών αντιμικροβιακών ουσιών, η διατήρηση της ιδανικής υγρασίας του τραύματος με την επιλογή του κατάλληλου επιθέματος και η χρήση ειδικών κατασκευών βάδισης για την αποφόρτιση της πληγής από την πίεση που δέχεται. Όταν όλα τα παραπάνω μέτρα εφαρμοσθούν έγκαιρα και ταυτόχρονα, επιτυγχάνουμε το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα ως προς την επούλωση του έλκους αποφεύγοντας τους άσκοπους ακρωτηριασμούς του άκρου.
Από την Χειρουργό Αθηνά Καπράλου(www.athinakapralou.gr)
