Η αορτή είναι η μεγαλύτερη και σημαντικότερη αρτηρία του ανθρωπίνου σώματος. Ξεκινά από την καρδιά, διασχίζει το θώρακα ως θωρακική αορτή, δίνοντας κλάδους που παρέχουν αίμα στην κεφαλή, τον εγκέφαλο και τα άνω άκρα, διέρχεται το διάφραγμα και πλέον ως κοιλιακή αορτή δίνει κλάδους που διανέμονται στα κοιλιακά σπλάχνα και στους νεφρούς και τελικά χωρίζεται στις λαγόνιες αρτηρίες που συνεχίζουν προς τα κάτω άκρα.
Αν σε κάποιο σημείο της πορείας της η αορτή εμφανίσει διάταση του τοιχώματος της, δηλαδή αρχίσει να “ξεχειλώνει”, και η διάμετρος του αγγείου αυξηθεί κατά 50%, τότε μιλάμε για ανεύρυσμα. Η συχνότερη εντόπιση των ανευρυσματών της αορτής είναι στην κοιλιακή αορτή, κάτω από τις νεφρικές αρτηρίες. Στο σημείο αυτό η μέση διάμετρος της αορτής είναι περίπου 2 εκ. οπότε ανεύρυσμα θεωρείται όταν η διάμετρος ξεπεράσει τα 3 εκ.
Αν και τα ανευρύσματα δεν δίνουν συνήθως συμπτώματα και ανακαλύπτονται τυχαία σε απεικονιστικό έλεγχο για άλλες αιτίες πχ. υπέρηχο κοιλίας ή αξονική τομογραφία σπονδυλικής στήλης, η ρήξη ενός ανευρύσματος αποτελεί μία δραματική επιπλοκή με μεγάλη θνητότητα: το 50% των περιπτώσεων δεν προλαβαίνει καν να φτάσει στο νοσοκομείο, από όσους φτάσουν το 50% θα μπορέσει να χειρουργηθεί και από όσους χειρουργηθούν το 50% μόνο θα επιβιώσει.
Επομένως η έγκαιρη διάγνωση και χειρουργική αντιμετώπιση έχει μεγίστη σημασία. Το όριο διαμέτρου της κοιλιακής αορτής για χειρουργική αντιμετώπιση θεωρείται γενικά τα 5 εκ., διάμετρος πάνω από την οποία, ο κίνδυνος να ραγεί ένα ανεύρυσμα είναι μεγαλύτερος από τον κίνδυνο του χειρουργείου.
Η ανοικτή αντιμετώπιση, η αντικατάσταση δηλαδή του ελαττωματικού τμήματος της αορτής με συνθετικό μόσχευμα μέσω τομής στην κοιλιά, αποτέλεσε για πολλά χρόνια το χρυσό χειρουργικό κανόνα. Τα τελευταία χρόνια όμως είναι πλέον δυνατή η αποκατάσταση με ενδαγγειακές τεχνικές, δηλαδή με τοποθέτηση stent. Η ευκολία της προσπέλασης, η ελάχιστη απώλεια αίματος, το γεγονός ότι κατά κανόνα δεν απαιτείται νοσηλεία σε ΜΕΘ, η ταχύτερη μετεγχειρητική αποκατάσταση και μειωμένη διάρκεια νοσηλείας (σε 3 ημέρες ο ασθενής είναι σπίτι του!) καθιστά την ενδαγγειακή μέθοδο την πρώτη πλέον επιλογή για την αντιμετώπιση των ανευρυσμάτων της κοιλιακής αορτής καθώς επίσης την καθιστά εφικτή σε ασθενείς, οι οποίοι λόγω υψηλού εγχειρητικού κινδύνου (σοβαρά καρδιοαναπνευστικά προβλήματα) δεν θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με την ανοικτή μέθοδο.
Προϋπόθεση βέβαια για την επιτυχή αντιμετώπιση αποτελεί ο σωστός προεγχειρητικός σχεδιασμός και η εξατομικευμένη για κάθε ασθενή επιλογή της κατάλληλης μεθόδου.
Aπο τον Αγγειοχειρουργό Χρήστο Ρηγόπουλο
