Η στεφανιαία νόσος είναι η πιο συχνή αιτία θανάτου στον Δυτικό κόσμο. Οφείλεται στην αθηρωμάτωση των στεφανιαίων αρτηριών, που πλέον μπορεί να διαγνωσθεί εγκαίρως με την αξονική στεφανιογραφία, μία αναίμακτη τεχνική απεικόνισης των στεφανιαίων αρτηριών.
Ο Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας και Καρδιαγγειακής Απεικόνισης του ΑΠΘ, Δρ Βασίλειος Καμπερίδης, μας μιλά για τη σύγχρονη απεικονιστική μέθοδο που μπορεί να προλάβει το έμφραγμα.
Σκοπός και τεχνική
Η αξονική στεφανιογραφία είναι μία από τις νεότερες τεχνικές απεικόνισης της καρδιάς, που πλέον χρησιμοποιείται διεθνώς και ευρέως για την έγκαιρη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου, δηλαδή της εντόπισης στενώσεων των αρτηριών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έμφραγμα.
Επιτρέπει την απεικόνιση των στεφανιαίων αρτηριών της καρδιάς (στεφανιογραφία) αναίμακτα και ανώδυνα, με τη χρήση αξονικής τομογραφίας. Η εξέταση διαρκεί λίγα λεπτά. Διενεργείται με πολυτομικό αξονικό τομογράφο, ≥64 τομών, και με ενδοφλέβια έγχυση σκιαστικού για να είναι δυνατό
να επιτευχθεί τρισδιάστατη απεικόνιση των στεφανιαίων αγγείων και της πιθανής αθηρωματικής πλάκας (εικόνα 1). Αμέσως μετά, ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην κανονική του δραστηριότητα, χωρίς να απαιτείται νοσηλεία.
Ενδείξεις
Η αναίμακτη αξονική στεφανιογραφία διενεργείται για τον εντοπισμό αθηρωματικής πλάκας και στενώσεων στα στεφανιαία αγγεία της καρδιάς σε άτομα ασυμπτωματικά που έχουν προδιαθεσικούς παράγοντες, όπως: υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, δυσλιπιδαιμία, κάπνισμα, παχυσαρκία, οικογενειακό ιστορικό, για καλύτερη εκτίμηση του κινδύνου να εμφανίσουν ένα καρδιακό επεισόδιο, ώστε να εφαρμοσθεί η κατάλληλη εξατομικευμένη προληπτική φαρμακευτική αγωγή.
Ακόμα, έχει ένδειξη να γίνεται σε άτομα που έχουν άτυπα στηθαγχικά συμπτώματα και παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο ή τυπικά συμπτώματα, αλλά χωρίς παράγοντες κινδύνου. Επιπλέον, έχει ένδειξη σε άτομα με γνωστή στεφανιαία νόσο για έλεγχο των μοσχευμάτων μετά από χειρουργικό bypass ή τον έλεγχο των εμφυτευμένων stent, ιδίως αν βρίσκονται σε εγγύς τμήματα των στεφανιαίων αρτηριών.
Τέλος, έχει ένδειξη σε ασθενείς με 1η διάγνωση καρδιακής ανεπάρκειας για να διαπιστώσουμε αν οφείλεται σε στεφανιαία νόσο και σε ασθενείς με συγγενείς καρδιοπάθειες για να διαγνώσουμε ανώμαλη έκφυση ή πορεία των στεφανιαίων αρτηριών ή ανώμαλη εκβολή πνευμονικών φλεβών. Ταυτόχρονα, εκτός από τα στεφανιαία αγγεία μπορούμε να εκτιμήσουμε όλες τις δομές της καρδιάς (κοιλότητες και βαλβίδες), καθώς και ολόκληρη τη θωρακική αορτή για τυχόν ανευρύσματα.
Οδηγίες προς τους εξεταζόμενους
Η εξέταση είναι εύκολη, γρήγορη και αναίμακτη. Ο ασθενής πρέπει πριν από την εξέταση να ενημερώσει τον ιατρό για τυχόν αλλεργίες ή νεφρική δυσλειτουργία, για να ληφθούν προστατευτικά μέτρα. Αν λαμβάνει μετφορμίνη ή σιλδεναφίλη θα πρέπει να τα διακόψει από μια μέρα νωρίτερα.
Για να γίνει η εξέταση σωστά, θα πρέπει οι σφύξεις του ασθενούς να είναι εκείνη την ώρα γύρω στους 60 παλμούς. Για να το πετύχουμε αυτό, συνήθως ο ιατρός χορηγεί εκείνη την ώρα χάπι β-blocker από το στόμα και περιμένουμε μέχρι οι παλμοί του ασθενούς να πέσουν στο επιθυμητό όριο. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής μπορεί να χρειασθεί να περιμένει πριν την έναρξη της εξέτασης.
Ο ασθενής προσέρχεται νηστικός από 4 ώρες νωρίτερα. Μετά την εξέταση, ο ασθενής παραμένει για λίγο στην κλινική και μετά μπορεί να φύγει ακόμα και χωρίς συνοδό. Ο ασθενής στο σπίτι δεν επιβαρύνει με κανένα τρόπο τους δικούς του εξαιτίας της εξέτασης και το μόνο που χρειάζεται είναι να ενυδατωθεί καλά.
Συμπεράσματα
Επομένως, η αναίμακτη αξονική στεφανιογραφία έχει ένδειξη για τον αποκλεισμό ή την αρχική διάγνωση της στεφανιαίας νόσου, που θα καθοδηγήσουν τη βέλτιστη προληπτική φαρμακευτική αγωγή και για την αποκάλυψη εκτεταμένης σημαντικής αθηρωμάτωσης, που θα οδηγήσει στη διενέργεια κλασσικής αιματηρής στεφανιογραφίας και πιθανώς αγγειοπλαστικής για αποφυγή του εμφράγματος.
Από τον Καρδιολόγο, Δρ. Βασίλειο Καμπερίδη (www.vkamperidis.gr)