Πάνω από το 80% των λοιμώξεων στα παιδιά αφορούν σε λοιμώξεις ανωτέρου αναπνευστικού. Αυτό σημαίνει οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, αδενοειδίτιδα (φλεγμονή των αδενοειδών εκβλαστήσεων), οξεία μέση ωτίτιδα, εκκριτική ωτίτιδα. Στην πλειονότητά τους πρόκειται για ιογενείς λοιμώξεις.
Ο Χειρουργός ΩΡΛ Ελευθέριος Μαργαρίτης απαντά στις ερωτήσεις μας και ενημερώνει τους γονείς για όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν.
Τι είναι οι αμυγδαλές και αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια);
Οι αμυγδαλές και οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις αποτελούν συγκεντρώσεις λεμφικού ιστού στο φάρυγγα και η λειτουργία τους σχετίζεται με την άμυνα του οργανισμού. Οι αμυγδαλές είναι συνήθως ορατές στο στοματοφάρυγγα, ενώ οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις βρίσκονται πίσω από την μύτη, στο ρινοφάρυγγα. Ορισμένα παιδιά μπορεί να έχουν από τα πρώτα τους χρόνια υπερτροφικές αμυγδαλές ή/και αδενοειδή, αλλά στα περισσότερα μεγαλώνουν μετά από υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού ιδίως στα πρώτα χρόνια που έρχονται σε συγχρωτισμό με άλλα παιδιά σε παιδικούς σταθμούς ή νηπιαγωγείο.
Τι προβλήματα μπορούν να προκαλέσουν;
Όταν υπερτραφούν (μεγαλώσουν) αρκετά παρεμποδίζουν σημαντικά την αναπνοή από το στόμα και από την μύτη. Το παιδί έχει ένρινη ομιλία («μιλάει» με τη μύτη) και ανήσυχο ύπνο με έντονο ροχαλητό και περιόδους άπνοιας (σταματά η αναπνοή για δευτερόλεπτα). Ως αποτέλεσμα το παιδί μπορεί να παρουσιάσει υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, κακή απόδοση στο σχολείο, μειωμένη πρόσληψη τροφής ακόμα και καθυστέρηση στην ανάπτυξη. Επιπλέον οι συχνές λοιμώξεις (ωτίτιδες, φαρυγγίτιδες, ρινίτιδες, ρινοκολπίτιδες- ιγμορίτιδες κ.λπ.) αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για την υγεία αυτών των παιδιών, ενώ αξιοσημείωτες είναι οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις για τα ίδια και τις οικογένειές τους. Τέλος μπορεί να παρουσιαστεί εκκριτική ωτίτιδα (υγρό στο μέσο αυτί) από την απόφραξη της μύτης λόγω αδενοειδών και συχνών λοιμώξεων, προκαλώντας μικρού ως μετρίου βαθμού βαρηκοΐα που στα μικρότερα παιδιά ενδέχεται να οδηγήσει και σε προβλήματα ανάπτυξης της ομιλίας, εφόσον παραμείνει μεγάλο χρονικό διάστημα.
Πότε θα πρέπει να αφαιρούνται;
Όταν παρουσιάζονται τα παραπάνω συμπτώματα, ιδιαίτερα άπνοια κατά τη διάρκεια της νύχτας και υποτροπιάζουσες λοιμώξεις αδενοειδή ή/και αμυγδαλές πρέπει να αφαιρούνται. Επίσης σχετικές ενδείξεις είναι αναπτυξιακά προβλήματα και συνοσηρότητα με άλλες παθήσεις που μπορεί να επιβαρύνονται από την υπερτροφία αμυγδαλών/αδενοειδών. Επιπλέον, σε περιπτώσεις περισσοτέρων του ενός επεισοδίων περιαμυγδαλικού αποστήματος ή σε υποψία νεοπλασίας, οι αμυγδαλές αφαιρούνται και αποστέλλονται για παθολογονατομική εξέταση. Στα παιδιά με εκκριτική ωτίτιδα είναι απαραίτητη η αφαίρεση των αδενοειδών μαζί με την αφαίρεση του υγρού και πιθανότατα την τοποθέτηση σωληνίσκου αερισμού. Ο ωτορινολαρυγγολόγος με την κλινική εξέταση μπορεί να διαπιστώσει αν ευθύνονται οι αμυγδαλές ή οι αδενοειδείς για τα προβλήματα αναπνοής, αν υπάρχουν συνοδά προβλήματα, όπως αλλεργίες και αν τελικά θα επωφεληθεί ο ασθενής από την αφαίρεσή τους.
Ξαναγίνονται οι αμυγδαλές και τα «κρεατάκια» μετά την αφαίρεσή τους;
Αν δεν έχουν αφαιρεθεί πλήρως και έχει μείνει κάποιο υπόλειμμα μπορεί να υπερτραφούν και να προκαλέσουν προβλήματα στο μέλλον. Κάτι τέτοιο όμως συμβαίνει σπάνια, ιδίως τα τελευταία χρόνια με τις σύγχρονες μεθόδους αφαίρεσης.
Επηρεάζεται η αμυντική ικανότητα του παιδιού από την αφαίρεσή τους;
Δεν έχει αποδειχθεί με μελέτες ότι τα παιδιά που έχουν υποβληθεί σε αμυγδαλεκτομή ή/και αδενοτομή έχουν μειωμένη αντοχή στις λοιμώξεις σε σχέση με τα παιδιά που δεν έχουν χειρουργηθεί.
Από τον Χειρουργό ΩΡΛ Ελευθέριο Μαργαρίτη, Αναπληρωτή Διευθυντή της Γ΄ ΠΑΙΔΟ-ΩΡΛ Κλινικής, ΜΗΤΕΡΑ
