Το άσθμα είναι μία χρόνια φλεγμονή στο κατώτερο αναπνευστικό (κυρίως στους βρόγχους) και μπορεί να αφορά έως και στο 18% του πληθυσμού, δηλαδή είναι μία νόσος που μπορεί να αφορά και σε 300 εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως. Από τα άτομα που έχουν αλλεργική ρινίτιδα μέχρι και 1/5 θα εκδηλώσει και συμπτώματα άσθματος.
Τα συχνότερα συμπτώματα είναι βήχας, αίσθημα δύσπνοιας (δυσκολία στην αναπνοή), σφίξιμο στο στήθος, συριγμός (“σφύριγμα” της αναπνοής, τα γνωστά “γατάκια”), παραγωγή βλέννης και υγρός βήχας, αφυπνίσεις με βήχα το βράδυ και λαχάνιασμα στην άσκηση.
Το αλλεργικό άσθμα μπορεί να είναι ολοετές αν το υπεύθυνο αλλεργιογόνο που ενοχλεί τους ασθενείς είναι τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, η υγρασία και τα επιθήλια των κατοικιδίων. Επίσης, μπορεί να είναι και εποχικό το άσθμα, όταν το υπεύθυνο αλλεργιογόνο είναι το άνθος της ελιάς, διάφορα ζιζάνια (μεταξύ των οποίων το γνωστότερο και ίσως το ενοχλητικότερο είναι το περδικάκι), η γύρη των αγριόχορτων και του κυπαρισσιού.
Αναφορικά με τις ηλικίες που απασχολεί το άσθμα, πρόκειται για μία νόσο που ταλαιπωρεί και μικρούς και μεγάλους. Η διαφορά είναι ότι το άσθμα προσχολικής και σχολικής ηλικίας δεν είναι απόλυτα καθορισμένο εάν είναι αμιγώς αλλεργικό. Το πιθανότερο είναι ότι είναι κατάσταση που πυροδοτείται κυρίως από τις συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού που είναι χαρακτηριστικό πρόβλημα στα πρώτα χρόνια του σχολείου (μέχρι και 7 λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού το χρόνο, δηλαδή ρινίτιδες, μπορεί να είναι αναμενόμενες στους μικρούς μας ασθενείς). Το ενδιαφέρον είναι ότι τα μικρά με ατοπικό ιστορικό (ατοπική δερματίτιδα, τροφική αλλεργία, οικογενειακό ιστορικό αλλεργίας) είναι πιθανότερο στα πλαίσια της “αλλεργικής παρέλασης” (όπως αλλιώς ονομάζεται η ατοπική πορεία) να εκδηλώσουν και την ξεκάθαρα αλλεργική ρινίτιδα και το αλλεργικό άσθμα.
Στο πλαίσιο πρόληψης σημαντική είναι μεταξύ άλλων η διακοπή καπνίσματος των γονιών και των φροντιστών και η έγκαιρη αντιμετώπιση των επεισοδίων με παροξυσμούς.
Μετά από την ηλικία των 4 ετών όπως και στους ενήλικες ο χειρισμός εκτός από την αντιμετώπιση της κρίσης άσθματος και την χορήγηση ρυθμιστικής αγωγής, για αποφυγή μόνιμων βλαβών στο κατώτερο αναπνευστικό και μείωση της αναπνευστικής λειτουργίας, μπορεί να περιλαμβάνει και αιτιολογική αντιμετώπιση με τη αξιοποίηση της θεραπείας απευαισθητοποίησης (ανοσοθεραπεία). Έτσι λοιπόν, η σωστή λήψη ιστορικού και ο διεξοδικός αλλεργιολογικός έλεγχος μπορεί να προσδιορίσει το /τα υπεύθυνο/να αλλεργιογόνα και να καθορίσει το σχήμα της ανοσοθεραπείας.
Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις σοβαρού άσθματος που δεν ανταποκρίνεται στη συνηθισμένη αγωγή και τα τελευταία χρόνια έχουμε διαθέσιμους βιολογικούς παράγοντες που μπορούν να μειώσουν σημαντικά τα συμπτώματα και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Δεν πρέπει να είναι ταμπού η διάγνωση άσθματος, πολλοί διάσημοι πασίγνωστοι αθλητές έχουν επιβεβαιωμένο και υπό θεραπεία άσθμα και συνεχίζουν να ζουν μία κανονική ζωή χωρίς περιορισμούς, αλλά με την ανάλογη θεραπευτική προσέγγιση. Είναι σημαντική τόσο η έγκαιρη διάγνωση όσο και η αντιμετώπιση επεισοδίων έξαρσης, αλλά και της αιτίας του αλλεργικού άσθματος.
Από την Αλλεργιολόγο Παίδων & Ενηλίκων, Σοφία Β. Κωστούδη (www.kostoudi.gr)
