Η αλλεργία σε ξηρούς καρπούς (καρύδι, φουντούκι, φιστίκι Αιγίνης, κάσιους) και σε αράπικο φιστίκι είναι από τις συχνότερες τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες. Η βασική διαφορά είναι ότι στα παιδιά οι αντιδράσεις που προκαλούν είναι σοβαρές οδηγώντας ακόμη σε αναφυλαξία, ενώ στους ενήλικες τις περισσότερες φορές οδηγούν σε ήπιες εκδηλώσεις (φαγούρα σε χείλη, στόμα, φάρυγγα), χωρίς να αποκλείονται και σοβαρές αντιδράσεις.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν ενθαρρυντικές μελέτες που δείχνουν ότι η εισαγωγή όλων των τροφών μέχρι την ηλικία των 12 μηνών στη διατροφή έχει θετικά αποτελέσματα στην πρόληψη αλλεργιών (σε αντίθεση με την αποφυγή τους που δεν φάνηκε να είναι προστατευτική). Έτσι λοιπόν, με κατάλληλη αλλεργιολογική καθοδήγηση θα πρέπει να γίνεται εισαγωγή και των ξηρών καρπών με τρόπο που να είναι ασφαλής (χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος πνιγμονής), αφού διερευνηθεί η πιθανότητα ευαισθητοποίησης σε βρέφη με ατοπική δερματίτιδα, ειδικά όταν αυτή είναι μέτρια προς σοβαρή.
Οι ξηροί καρποί μπορεί να βρίσκονται σε παγωτά, δημητριακά, μπισκότα, κέικ, γλυκίσματα, αλλαντικά, προπαρασκευασμένες σάλτσες για κρεατικά και για σαλάτες, σε χορτοφαγικά πιάτα αλλά και σε πιάτα εστιατορίων ως υλικά για μαρινάδες. Για αυτό το λόγο είναι απαραίτητο να διαβάζει κανείς προσεκτικά τις ετικέτες και να ρωτάει αναλυτικά τον τρόπο παρασκευής του γεύματος, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος έκθεσης και συνεπώς αντίδρασης ακόμη και σε μικρές ποσότητες.
Το αράπικο φιστίκι δεν ανήκει στην κατηγορία των ξηρών καρπών, αλλά στην κατηγορία των οσπρίων. Μπορεί να βρεθεί σε ίχνη ή και σε μεγαλύτερη ποσότητα σε επεξεργασμένα τρόφιμα που απευθύνονται σε μεγάλους και παιδιά όπως παγωτά, μπισκότα, κέικ και σε πιάτα κινέζικης, ινδονησιακής και ταϊλανδέζικης κουζίνας. Επίσης, μπορεί αράπικο φιστίκι (ως έλαιο) να βρίσκεται σε κρέμες περιποίησης δέρματος. Στο παρελθόν είχαν ενοχοποιηθεί τέτοιες κρέμες για την ευαισθητοποίηση παιδιών με ατοπική δερματίτιδα και είναι πλέον σαφές ότι δεν επιτρέπεται προϊόντα που περιέχουν πρωτεΐνες να έρχονται σε επαφή με το “χαλασμένο” βρεφικό δέρμα, γιατί μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές τροφικές αλλεργίες στο μέλλον.
Στην περίπτωση αλλεργίας σε ξηρούς καρπούς και σε όσπρια το διεξοδικό ιστορικό, ο έλεγχος με αλλεργικά τεστ και ο ορολογικός αιματολογικός έλεγχος με τις δυνατότητες που προσφέρουν οι γνώσεις στη Μοριακή Αλλεργιολογία μπορούν να δώσουν απάντηση σχετικά με την πιθανότητα ήπιας ή σοβαρότερης αλλεργίας όπως και να καθοριστεί το ενδεχόμενο εφ’ όρου ζωής αντιδραστικότητας. Και αυτός ο έλεγχος είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γίνει γιατί η αλλεργία σε έναν ξηρό καρπό δεν ισοδυναμεί με αναγκαιότητα αποφυγής όλων των ξηρών καρπών.
Ο Αλλεργιολόγος σας μπορεί να σας δώσει τις κατάλληλες οδηγίες ώστε να αποσαφηνιστεί ποιους ξηρούς καρπούς μπορείτε να καταναλώσετε με ασφάλεια (και μετά από διαδικασία πρόκλησης αν αυτό είναι απαραίτητο) και να σας εκπαιδεύσει στον τρόπο αντιμετώπισης σοβαρών αναφυλακτικών αντιδράσεων που μπορεί να προκύψουν από τυχαία έκθεση.
Από την Αλλεργιολόγο Παίδων & Ενηλίκων, Σοφία Β. Κωστούδη (www.kostoudi.gr)
