Περίπου 1 στα 2 βρέφη και νήπια θα εμφανίσει την πιο συχνή δερματοπάθεια που είναι γνωστή με διαφορετικά ονόματα όπως: σύγκαμα, παράτριμμα ή δερματίτιδα εκ σπαργάνων.
Η αλήθεια είναι ότι η εικόνα της μοιάζει με άλλες δερματικές παθήσεις, αφού έχει τοπικά ερυθρότητα με ή χωρίς κόκκινα σπυράκια και μπορεί να φτάσει μέχρι τη δημιουργία πληγών στην “περιοχή της πάνας”. Αυτό μπορεί να προκαλεί ανησυχία και εκνευρισμό στα μικρά, αλλά και στους γονείς τους, ενώ συχνά υπάρχει και το ερωτηματικό αν πρόκειται για αλλεργία στην πάνα ή σε κάτι άλλο.
Η δερματίτιδα εκ σπαργάνων είναι ουσιαστικά μία δερματοπάθεια που “πυροδοτείται” από υψηλά επίπεδα υγρασίας, αυξημένη θερμοκρασία και αλκαλικό περιβάλλον που σε συνδυασμό με ούρα και κόπρανα ερεθίζουν το ευαίσθητο δέρμα των βρεφών και των νηπίων. Σε αυτήν την περίπτωση, που αποτελεί και την μεγάλη πλειοψηφία του συγκάματος, η δερματίτιδα θεωρείται ερεθιστική και όχι αλλεργική.
Ειδικά στα ατοπικά και αλλεργικά παιδιά – που από κατασκευής έχουν “χαλασμένο δερματικό φραγμό” και συνεπώς περισσότερο ευαίσθητο – η δερματίτιδα στην περιοχή της πάνας είναι ακόμη πιο έντονη.
Δεν έχει δειχθεί ότι η εμφάνιση παρατρίμματος συνδέεται με τροφική αλλεργία, αλλά η διατροφή του βρέφους μπορεί να προστατεύει από την εμφάνισή της. Ειδικά στα αποκλειστικά θηλάζοντα βρέφη οι κενώσεις έχουν σημαντικά χαμηλότερο pH και χαμηλότερη περιεκτικότητα σε ένζυμα, συνεπώς και λιγότερο ερεθιστική δράση στο δέρμα συγκριτικά με όσα τρέφονται με συμπλήρωμα.
Υπάρχουν όμως περιπτώσεις (ευτυχώς ιδιαίτερα σπάνιες) που οι πάνες μπορεί να δημιουργούν δερματίτιδα κυρίως λόγω των ελαστικών τους στοιχείων. Τότε μιλάμε για αλλεργική δερματίτιδα εξ’ επαφής που είναι γνωστή με το όνομα “Δερματίτιδα του Λούκυ Λουκ”, λόγω της χαρακτηριστικής κατανομής των βλαβών στο δέρμα.
Επίσης, μπορεί να μην ευθύνεται η πάνα, αλλά η αιτία να βρίσκεται στον καθαρισμό και την περιποίηση της περιοχής με μωρομάντηλα (λόγω ορισμένων συστατικών που μπορεί να περιέχουν και ιδιαίτερα λόγω της μεθυλ-ισοθειαζολινόνης). Και σε αυτή την σπάνια περίπτωση αυτή η δερματίτιδα είναι αλλεργική και όχι ερεθιστική.
Αρχικά είναι σημαντικό να γίνει πρόληψη της δερματίτιδας αυτής με καλό καθαρισμό με νερό και στέγνωμα της περιοχής της πάνας πριν χρησιμοποιηθεί ενυδατική κρέμα. Αν εμφανισθεί εξάνθημα (κοκκινίλα, ερεθισμός, σπυράκια) στην περιοχή είναι σημαντικό να γίνει εκτίμηση από γιατρό, ώστε να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία για αυτήν την τόσο συχνή δερματοπάθεια. Στις σπάνιες περιπτώσεις που η δερματίτιδα στα σπάργανα είναι ανθεκτική στις συνήθεις θεραπείες, ο γιατρός σας θα σας καθοδηγήσει στον απαραίτητο έλεγχο για αποκλεισμό σπάνιων καταστάσεων που μπορεί να “μιμούνται” αυτήν την ερεθιστικού τύπου δερματίτιδα.
Από την Αλλεργιολόγο Παίδων & Ενηλίκων, Σοφία Β. Κωστούδη (www.kostoudi.gr)
