Η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί το τέλος των καταμήνιων κύκλων και της αναπαραγωγικής ικανότητας στη ζωή μιας γυναίκας. Είναι η απουσία εμμηνορρυσίας για 12 συνεχόμενους μήνες. Τόσο η μετάβαση στο στάδιο αυτό όσο και η ένδεια των γυναικείων ορμονών που επέρχεται κατά την οριστική παύση της ωορρηξίας έχουν ως αντίκτυπο μια σημαντική και συχνά απρόβλεπτη φυσική, συναισθηματική και σεξουαλική συμπτωματολογία που πολλές φορές επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα της ζωής και την κοινωνικοποίηση της σύγχρονης γυναίκας. Η Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Δρ Μελίνα Στασινού, εξειδικευμένη στην Ανθρώπινη Αναπαραγωγή & Λειτουργική Γυναικολογία, μας εξηγεί για ποιους λόγους το αλκοόλ μπορεί να πυροδοτήσει ή να επιδεινώσει τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.
–Πόσο επικίνδυνο για τη γυναίκα είναι το αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης;
Η προοδευτική ανεπάρκεια των οιστρογόνων βαίνοντας προς την εμμηνόπαυση, ελαττώνει την ηπατική λειτουργία και αυξάνει τη δυσανεξία στο αλκοόλ του γυναικείου οργανισμού. Συγκεκριμένα, τα χαμηλά επίπεδα των οιστρογόνων προωθούν την ηπατική ίνωση και τη δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων οδηγώντας αναπόφευκτα στην κυτταρική γήρανση. Επιπλέον, φαίνεται ότι στην εμμηνόπαυση το ήπαρ εμφανίζει μειωμένη ανοσολογική απάντηση και αυξημένο οξειδωτικό στρες. Μέσα από τους μηχανισμούς αυτούς, καθώς και τη μείωση του όγκου του ήπατος και του νερού στο σώμα της γυναίκας κατά την εμμηνόπαυση, η δυσανεξία στην κατανάλωση αλκοόλ γίνεται εντονότερη. Σύμφωνα με την υπάρχουσα βιβλιογραφία στη δεκαετία 40-50 ετών ο όγκος, η αιματική ροή και η λειτουργία του ήπατος ελαττώνονται 1% κάθε χρόνο, φαινόμενο πιο έντονο στο γυναικείο πληθυσμό.
-Πόσο επιδρά το αλκοόλ στα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;
Η αγγειοδιαστολή που προκαλεί η χρήση οινοπνευματωδών ποτών μπορεί να επιδεινώσει σημαντικά τις εξάψεις και τις ημικρανίες της εμμηνόπαυσης. Οι διαταραχές του ύπνου μπορούν επίσης να επιδεινωθούν, οι συναισθηματικές διακυμάνσεις και η αγχώδης διαταραχή μπορούν να φτάσουν σε μη ανεκτά επίπεδα μετά από μια υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Δημοφιλής είναι πλέον ο όρος «hangxiety», ο οποίος αναφέρεται στο άγχος που συνοδεύει την ανάρρωση από το αλκοόλ (hangover) στις περισσότερες γυναίκες κατά την εμμηνόπαυση. Συγκεκριμένα, το αλκοόλ προάγει την παραγωγή του γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA) στον εγκέφαλο, το οποίο προωθεί την αρχική χαλάρωση μετά την κατανάλωση μικρής ποσότητας αλκοόλ, ενώ όταν η κατανάλωση αυξηθεί (>4 ποτά), η αιθανόλη καταστέλλει και τους υποδοχείς του γλουταμικού στον εγκέφαλο μειώνοντας κάθε προϋπάρχουσα αγχώδη διαταραχή (άρση αναστολών). Το αυξημένο άγχος, η ευερεθιστότητα και οι συναισθηματικές διακυμάνσεις που εμφανίζονται μετά το πέρας της επίδρασης του αλκοόλ στις γυναίκες κατά την εμμηνόπαυση είναι αποτέλεσμα εγκεφαλικής και ηπατικής γήρανσης. Η δυσανεξία στο αλκοόλ λόγω της ηπατικής δυσλειτουργίας και η αυξημένη παραγωγή γλουταμικού σε συνδυασμό με το προϋπάρχον άγχος και την κατάθλιψη της εμμηνόπαυσης πυροδοτούν συχνά την επόμενη μέρα μια σειρά επώδυνων συμπτωμάτων.
-Υπάρχουν κάποια είδη αλκοολούχων ποτών που μπορεί να οδηγήσουν σε πιο δυσμενή ανάρρωση;
Τα θειώδη άλατα και η τανίνη του κρασιού μπορεί να πυροδοτήσουν πονοκεφάλους και γαστρεντερικές διαταραχές σε όλες τις ηλικίες. Το ανθρακικό σε ποτά και κρασί φαίνεται να επηρεάζει το πόσο γρήγορα γίνεται η απορρόφηση του αλκοόλ. Με τη γήρανση του οργανισμού, την αυξημένη απώλεια νερού και τη μείωση του όγκου του ήπατος, τα ηπατικά ένζυμα υπολειτουργούν και ο μεταβολισμός του αλκοόλ δυσχεραίνεται. Οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση είναι πιο ευαίσθητες σε αυτές τις ουσίες, αφού όπως προαναφέρθηκε τα χαμηλά επίπεδα των οιστρογόνων μειώνουν ακόμη περισσότερο την αποτελεσματική λειτουργία του ηπατικού ιστού.
-Θα πρέπει να αποφεύγεται τελείως το αλκοόλ;
Όλα δεν αφορούν όλους. Είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς τα όρια του και να αυτοπροστατεύεται. Υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο να μην εμφανίζεται κανένα σύμπτωμα μετά τη χρήση αλκοόλ ούτε να επιδεινώνονται τα ήδη υπάρχοντα. Ένα ποτό την ημέρα φαίνεται να είναι χρήσιμο για τη μείωση των επιπέδων του άγχους και της κατάθλιψης και πολλές φορές μπορεί να συντελέσει στην καλύτερη υγεία του οργανισμού. Για παράδειγμα, το κόκκινο κρασί μπορεί να προστατεύσει από νόσους του καρδιαγγειακού συστήματος, ενώ η κατανάλωση μπύρας πιθανόν να ενισχύει τα επίπεδα των οιστρογόνων, λόγω του ότι περιέχει πολυφαινόλες.
Από την Μαιευτήρα – Γυναικολόγο, Δρ Μελίνα Στασινού
