Οι αγγειακές προσπελάσεις στους νεφροπαθείς αποτελούν γραμμές ζωής, αφού, με αυτές, οι ασθενείς μπορούν και συνδέονται στο μηχάνημα της αιμοκάθαρσης, προκειμένου να κρατηθούν στην ζωή. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, από τον Αγγειοχειρουργό Νικόλαο Τσεκούρα, και εκλεκτούς συνεργάτες, έγινε χρήση της μηριαίας φλέβας (του εν τω βάθει συστήματος) για κατασκευή αγγειακής προσπέλασης (fistula). Η επέμβαση ήταν επιτυχής και ο πρώτος Έλληνας αιμοκαθερόμενος ασθενής, με την χρήση της μηριαίας φλέβας, είναι γεγονός. Ο συγκεκριμένος ασθενής δεν είχε καμμία άλλη επιλογή κατασκευής αγγειακής προσπέλασης στα άνω άκρα, λόγω ενός συνδρόμου γνωστού με την ονομασία ‘σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας’. Επιπλέον, οι επιφανειακές φλέβες στα κάτω άκρα κρίθηκαν ακατάλληλες, λόγω του μικρού τους μεγέθους.
Το ‘σύνδρομο της άνω κοίλης φλέβας’ πρακτικά σημαίνει σοβαρή απόφραξη των μεγάλων φλεβών του τραχήλου και του θώρακα, οι οποίες μεταφέρουν το αίμα από τα άνω άκρα, την κεφαλή, τον τράχηλο και το πάνω μέρος του θώρακος, προς την καρδιά. Ο συγκεκριμένος ασθενής έχει τόσο σημαντικές αποφράξεις στις κεντρικές αυτές φλέβες, του τραχήλου και του θώρακα, όπου καταφέρνει και επιβιώνει μόνο από την παρουσία παράπλευρης φλεβικής κυκλοφορίας, η οποία είναι, ευτυχώς, σημαντική.
Η παρουσία της σημαντικής παράπλευρης φλεβικής κυκλοφορίας μπορεί να καθιστά το σύνδρομο της άνω κοίλης, μη θανατηφόρο, δεν είναι, όμως, αρκετή για να επιτρέψει σε μία αγγειακή προσπέλαση στα άνω άκρα να λειτουργεί με σωστό τρόπο.
Μία αγγειακή προσπέλαση στα άνω άκρα, για να δουλέψει αποτελεσματικά και χωρίς επιπλοκές, προϋποθέτει ανοιχτές κεντρικές φλέβες, και όχι, απλά, παρουσία παράπλευρης φλεβικής κυκλοφορίας.
Ο ασθενής μας, πριν την επέμβαση, κρατιώταν στη ζωή με μία αγγειακή προσπέλαση στο δεξί άνω άκρο, η οποία, λόγω του συνδρόμου της άνω κοίλης, αποτελούσε, ταυτόχρονα, και την αιτία μίας σοβαρότατης φλεβικής ανεπάρκειας του σκέλους. Οι εκδηλώσεις της φλεβικής ανεπάρκειας ήταν ένα εξαιρετικά σοβαρό οίδημα και σκλήρυνση του σκέλους, ανοιχτές πληγές (έλκη), και δερματικές νεκρώσεις. Το δεξί άνω άκρο σταδιακά καθίστατο μη λειτουργικό, λόγω την αδυναμίας χρήσης των αρθρώσεων του αγκώνος, του καρπού και των δακτύλων. Επιπλέον, ο χρόνος λειτουργίας της συγκεκριμένης προσπέλασης ήταν περιορισμένος, είτε λόγω επικείμενης απόφραξης, είτε λόγω επικείμενης αιμορραγίας, η οποία θα μπορούσε να θέσει σε σημαντικό κίνδυνο ακόμη και την ίδια την ζωή του ασθενούς.
Έτσι, η εν λόγω αγγειακή προσπέλαση στο δεξί άνω άκρο θα έπρεπε να καταργηθεί, προκειμένου να διασωθεί το σκέλος, ενώ παράλληλα θα έπρεπε να αναζητηθεί μία νέα αγγειακή προσπέλαση, σε άλλο μέρος του σώματος, προκειμένου να συνεχίσει ο ασθενής να κάνει αιμοκάθαρση. Για την νέα αγγειακή προσπέλαση επιλέχθηκε η αριστερή μηριαία φλέβα του εν τω βάθει συστήματος. Αγγειακή προσπέλαση (fistula) σημαίνει ένωση μίας αρτηρίας με μία φλέβα, όπου η φλέβα πρέπει να βρίσκεται κοντά στο δέρμα, ώστε να παρακεντάται με ειδικές βελόνες και να συνδέεται, έτσι, ο ασθενής με το μηχάνημα της αιμοκάθαρσης. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα ενώθηκε, για τις ανάγκες αιμοκάθαρσης, η επιπολής μηριαία αρτηρία με την μηριαία φλέβα. Η μηριαία φλέβα, στην ίδια επέμβαση, μεταφέρθηκε κοντά στην επιφάνεια του δέρματος, ώστε να πραγματοποιείται με ευκολία η σύνδεσή της με το μηχάνημα της αιμοκάθαρσης.
Έτσι, υπό γενική αναισθησία παρασκευάστηκε η αριστερή μηριαία φλέβα από το πάνω μέρος του μηρού, μέχρι το ύψος του γόνατος. Εν συνεχεία, παρασκευάστηκε η επιπολής μηριαία αρτηρία, ακριβώς πριν την πορεία της, ως ιγνυακή αρτηρία, πίσω από το γόνατο. Η μηριαία φλέβα απομακρύνθηκε από την αρχική της θέση και τοποθετήθηκε σε νέα θέση κοντά στο δέρμα και επί τα εκτός της αρχικής της θέση, μέσα σε κανάλι που δημιουργήθηκε με ειδικό εργαλείο. Τέλος, το περιφερικό τμήμα της μηριαίας φλέβας ενώθηκε με την επιπολής μηριαία αρτηρία, ακριβώς πάνω από το γόνατο.
Ένας από τους σοβαρούς κινδύνους που υπάρχουν σε αυτές τις επεμβάσεις, όπως αναφέρεται σε μικρές δημοσιευμένες σειρές από κέντρα της Αμερικής, είναι η ισχαιμία του κάτω άκρου, λόγω πιθανής υποκλοπής αίματος από το πόδι προς την fistula. Οι ισχαιμίες αυτές σε κάποιες περιπτώσεις έχουν οδηγήσει σε ακρωτηριασμό του χειρουργημένου σκέλους! Είναι λοιπόν εξαιρετικής σημασίας η σωστή επιλογή ασθενούς για την επέμβαση αυτή με λεπτομερή μελέτη προεγχειρητικά τόσο του φλεβικού όσο και του αρτηριακού συστήματος.
Ο ασθενής μας είχε μία ανεπίπλεκτη επέμβαση και εδώ και 3 μήνες κάνει επιτυχημένη αιμοκάθαρση, μέσω της νέας του fistula. Η παλαιά fistula στο άνω άκρο τέθηκε εκτός κυκλοφορίας, χειρουργικά, με μία νέα επέμβαση, οδηγώντας σε υποχώρηση του οιδήματος και της σκληρίας του δεξιού άνω άκρου, καθώς και σε σταδιακή επαναφορά της λειτουργικότητας του σκέλους.
Ο ασθενής, σήμερα, βρίσκεται σε πρόγραμμα τακτικής παρακολούθησης.
Για την επιτυχημένη αυτή επέμβαση θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά, από την ιστοσελίδα μου, τους συνεργάτες μου:
- κο Αναστάσιο Παπαπέτρου, εξαιρετικό αγγειοχειρουργό, συνεργάτη μου στην επέμβαση,
- την αναισθησιολόγο κα Αγγελική Πανταζή, η οποία έκανε εξαιρετική δουλειά χορηγόντας αναισθησία σε έναν ασθενή με τόσο πολύ βεβαρημένο καρδιολογικό, νεφρολογικό και ιατρικό ιστορικό
- τον ακτινολόγο κο Ηλία Κατσαούνο για την εξαιρετική υπερηχογραφική μελέτη του ασθενούς
- τους νεφρολόγους κο Θοδωρή Δραγάνη και κα Ούρσου Μικαέλα για την διαχρονική φροντίδα του ασθενούς
- τον προϊστάμενο νοσηλευτή κο Κυριαζίδη Δημήτριο, ο οποίος είχε την ευκαιρία να είναι ο πρώτος νοσηλευτής σε κέντρο αιμοκάθαρσης στην Ελλάδα, όπου συνέδεσε μηριαία φλέβα σε μηχάνημα αιμοκάθαρσης.
