Οι όζοι θυρεοειδούς είναι διακριτές ογκόμορφες αλλοιώσεις που εμφανίζονται μέσα στο θυρεοειδή αδένα. Πρόκειται για ένα πολύ συχνό πρόβλημα.
Παλαιότερα, όταν δεν υπήρχε η δυνατότητα υπερηχογραφικού ελέγχου, οι όζοι διαγιγνώσκονταν με την επισκόπηση και την ψηλάφηση, όταν πλέον το μέγεθός τους είχε αυξηθεί σημαντικά. Σήμερα, με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος υψηλής ευκρίνειας, είναι δυνατή η ανίχνευση πολύ μικρών όζων (διαμέτρου λίγων μόλις χιλιοστών). Εκτιμάται πως αν ο γενικός πληθυσμός υποβληθεί σε έλεγχο θυρεοειδούς με υπερηχογράφημα θα βρεθούν όζοι σε ένα πολύ υψηλό ποσοστό (50 – 70 %).
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι όζοι θυρεοειδούς είναι καλοήθεις βλάβες και δεν χρειάζονται κάποια αντιμετώπιση πέραν της περιοδικής παρακολούθησης.
Μπορεί εντούτοις να δημιουργήσουν τα εξής προβλήματα:
1.ΚΑΡΚΙΝΟΣ. Μόνο ένα 5 -7 % των όζων θυρεοειδούς υποκρύπτει καρκίνο. Η αναγνώριση των ‘κακοήθων’ όζων έχει τεράστια σημασία, προκειμένου να αντιμετωπιστούν εξ αρχής σωστά. Αυτό σήμερα επιτυγχάνεται κυρίως με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος και της παρακέντησης με λεπτή βελόνη (FNA)
2.ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ ΔΙΠΛΑΝΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ. Όταν το μέγεθος του όζου αυξηθεί σημαντικά (συνήθως πάνω από 3 ή 4 εκατοστά) μπορεί να αρχίσει να πιέζει διπλανά όργανα. Πιο συχνά πιέζεται η τραχεία, οπότε ο ασθενής μπορεί να νοιώθει δύσπνοια. Σπανιότερα, όταν αυξηθεί και άλλο το μέγεθος του όζου ή όταν η ανάπτυξή του επεκτείνεται κυρίως προς τα πίσω, μπορεί να πιεστεί ο οισοφάγος, οπότε προκαλείται δυσκολία στην κατάποση.
3.ΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ. Δημιουργούνται όταν υπάρχει ευμεγέθης όζος ή όταν ο όζος εντοπίζεται σε πρόσθια θέση του θυρεοειδούς (π.χ. στον ισθμό) με αποτέλεσμα να είναι ορατός, κυρίως σε αδύνατα άτομα με μακρύ τράχηλο (συνήθως γυναίκες νεαρής ηλικίας)
4.ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ. Σπάνια, κάποιοι από τους όζους μπορεί να υπερλειτουργούν, παράγοντας μεγάλες ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών, οπότε παρατηρούνται όλες οι εκδηλώσεις του υπερθυρεοειδισμού. Ο όζος σε αυτή την περίπτωση περιγράφεται σαν «τοξικό αδένωμα» και έχει χαρακτηριστική εμφάνιση στο σπινθηρογράφημα («θερμός όζος», εικόνα ‘Ιαπωνικής σημαίας’).
Χειρουργική επέμβαση θα χρειαστεί στις παραπάνω τέσσερις περιπτώσεις. Οι υπόλοιποι όζοι μπορούν να παρακολουθούνται περιοδικά και να αξιολογούνται εκ νέου και ανά διαστήματα οι χαρακτήρες και το μέγεθός τους.
Ειδικά για την πιθανότητα ύπαρξης καρκίνου θα πρέπει να αξιολογούνται πολλές παράμετροι. Ενδεικτικά αναφέρονται:
• οι χαρακτήρες του όζου στο υπερηχογράφημα
• τα ευρήματα της κυτταρολογικής εξέτασης μετά από παρακέντηση του όζου
• το ισχυρό οικογενειακό ιστορικό για καρκίνο θυρεοειδούς
• τυχόν ταχεία αύξηση του μεγέθους του όζου
• η ύπαρξη κάποιων γενετικών αλλαγών (μεταλλάξεων)
• τα επίπεδα καλσιτονίνης στο αίμα κλπ.
Η χειρουργική αντιμετώπιση θα πρέπει να εξατομικεύεται στον κάθε ασθενή, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα του προσεκτικού κλινικού, εργαστηριακού, απεικονιστικού και γενετικού (όταν χρειάζεται) ελέγχου.
Η αντιμετώπιση θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς. Έτσι ελαχιστοποιείται η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών ενώ διασφαλίζεται παράλληλα η επιτυχής και οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος ήδη με την αρχική επέμβαση, μειώνοντας την πιθανότητα να χρειαστεί νέα επέμβαση μελλοντικά.
