Την τελευταία δεκαετία η εξελίξη των διακαθετηριακών θεραπείων στον τομέα των καρδιακών δομικών διαταραχών και βαλβιδοπαθειών είναι αναμφίβολα εντυπωσιακή και αντικατροπτίζεται από την εκθετική αύξηση των διεθνών δημοσιεύσεων.
Αρχικά, οι θεραπείες αυτές αναπτύχθηκαν για να προσφέρουν λύσεις σε ασθενείς που για οποιοδήποτε λόγο η νόσος τους δεν μπορούσε να αντιμετωπιστεί με τις κλασσικές χειρουργικές μεθόδους. Κατόπιν, βάσει δεδομένων τυχαιοποιημένων προοπτικών μελετών ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων (FDA) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (CE mark) έδωσαν ένδειξη στην διακαθετηριακή αντικατάσταση αορτικής βαλβίδας (TAVI) σε μετρίου χειρουργικού κινδύνου ασθενείς και εν συνεχεία, το 2019, βάσει πολυκεντρικών μελετών έδωσε θέση στην TAVI και σε χαμηλού χειρουργικού κινδύνου ασθενείς. Νεότερες ενδείξεις για την TAVI διαρκώς αξιολογούνται ή/και προστίθενται όπως είναι: (1) η δίπτυχη αορτική βαλβίδα, (2) η αμιγής ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας, και (3) η εκφύλιση προυπαρχόντων βιοπροσθετικών βαλβίδων.
Ο δρόμος της TAVI άνοιξε νέους ορίζοντες στον τομέα των διακαθετηριακών θεραπειών.
Πράγματι, η μελέτη EVEREST-II έδειξε ότι στην τελευταία πενταετία η εφαρμογή της διαδερμικής επιδιόρθωσης τους μιτροειδούς με τη συσκευή MitraClip είναι ασφαλής, μειώνοντας σημαντικά το βαθμό της ανεπάρκειας, βελτιώνοντας τη συμπτωματολογία και τη λειτουργική ικανότητα των ασθενών. Ακολούθως, πολυκεντρικές μελέτες και μητρώα υποστήριξαν την αποτελεσματικότητα της μεθόδου, σε ασθενείς με σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια, αποτυχόντες στη θεραπεία επανασυγχρονισμού, και με ανατομικά κριτήρια πέραν αυτών που απαιτήθηκαν στην αρχική μελέτη EVEREST.
Ως εκ τούτου, διεθνώς, η προσομοιάζουσα της μεθόδου Alfieri, “edge-to-edge repair” τεχνική έχει εφαρμοστεί σε περισσότερους από 100.000 ασθενείς και έχει πάρει θέση σε ομάδες που χαρακτηρίζονται από: (1) μετρίως σοβαρή ή σοβαρή ανεπάρκεια μιτροειδούς με συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας παρά τη βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή, (2) λειτουργική ανεπάρκεια (ισχαιμικής ή μη-ισχαιμικής αιτιολογίας) εφόσον δεν έχουν άλλη συνοδό ένδειξη για χειρουργική παρέμβαση και (3) οργανική ανεπάρκεια μιτροειδούς, εφόσον κρίνονται υψηλού χειρουργικού κινδύνου.
Οι παραπάνω εξελίξεις οδήγησαν σε ενσωμάτωση της “edge-to-edge repair” τεχνικής στις κατευθυντήριες οδηγίες με ένδειξη IIb. Πέρα από την “edge-to-edge repair” τεχνική, σε κλινική εφαρμογή βρίσκονται και άλλες συσκευές που αφορούν στο δακτύλιο (Carillon® Mitral Contour System®). Τα τελευταία περίπου 5 χρόνια οι προσπάθειες διαδερμικής επιδιόρθωσης της τριγλώχινας βαλβίδας εντάθηκαν και η αποτελεσματικότητα της μεθόδου επιβεβαιώθηκε στην κλινική μελέτη Triluminate.
Τονίζουμε ότι αναμένονται σημαντικές εξελίξεις στον ιδιαίτερα αυτό δυναμικό και αναπτυσσόμενο χώρο της Επεμβατικής Καρδιολογίας και των Διακαθετηριακών Θεραπειών, όπου η γνώση της νεότερης γενιάς επεμβατικών καρδιολόγων συμπληρώνεται από την εμπειρία της παλαιότερης γενιάς. Επιπρόσθετα, απαιτούνται πολυδύναμες Ομάδες Καρδιάς και Κέντρα Αριστείας (πιστοποιημένα από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας του Υπουργείου Υγείας) όπου οι επεμβατικοί καρδιολόγοι και καρδιοχειρουργοί θα πρέπει να συνυπάρξουν αρμονικά και παρά τις όποιες ιστορικές διαφορές τους θα αξιολογούν από κοινού ασθενείς προτείνοντας το βέλτιστο θεραπευτικό πλάνο.