Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, σημειώνεται μια σημαντική έξαρση των κοινών ιώσεων του αναπνευστικού, αλλά και της εποχικής γρίπης. Φέτος, επιπλέον, αναμένεται να μας απασχολήσει ιδιαίτερα η πανδημική νόσος COVID-19, η οποία προκαλείται από το νέο κορωνοϊό SARS-CoV2.
Γνωστοί παράγοντες που συμβάλλουν σημαντικά στην ελαττωματική άμυνα του οργανισμού στις λοιμώξεις είναι το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση οινοπνεύματος, η έλλειψη άσκησης, η προχωρημένη ηλικία, το άγχος, αλλά και η κακή ρύθμιση χρόνιων παθήσεων όπως ο σακχαρώδης διαβήτης. Στους παράγοντες αυτούς εξέχουσα θέση κατέχει η κακή διατροφή, τόσο ποσοτικά, λόγω ανεπαρκούς πρόσληψης ενέργειας και μακροθρεπτικών συστατικών, όσο και ποιοτικά λόγω έλλειψης συγκεκριμένων μικροθρεπτικών συστατικών, δηλαδή βιταμινών και ιχνοστοιχείων.
Μελέτες σε ζώα και ανθρώπους έχουν δείξει ότι όλες οι μορφές ανοσίας μπορούν να επηρεαστούν από τέτοιες ελλείψεις .Όσον αφορά ειδικά τις αναπνευστικές λοιμώξεις, σημαντική είναι η ωφέλεια από τη δράση:
• Της Βιταμίνης Α, που μειώνει την αντίστοιχη νοσηρότητα και θνητότητα. Βρίσκεται ως προσχηματισμένη βιταμίνη στο αυγό, το ψάρι, το συκώτι και τα γαλακτοκομικά, ενώ λαχανικά όπως καρότα, γλυκοπατάτα, κολοκύθα, ντομάτα και σπανάκι και φρούτα όπως αχλάδι, βερίκοκο, μάνγκο περιέχουν β-καροτένιο, την πρόδρομη μορφή της.
• Της Βιταμίνης C, που προσλαμβάνουμε από τα εσπεριδοειδή (ιδίως το πορτοκάλι) αλλά και από άλλα φρούτα, όπως ακτινίδιο και φράουλα, ή από λαχανικά όπως κόκκινες πιπεριές, κουνουπίδι, μπρόκολο, θυμάρι και μαϊντανός.
• Της Βιταμίνης D, που έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την επίπτωση της γρίπης και του κοινού κρυολογήματος. Περιέχεται στο φυσικό μουρουνέλαιο και στα λιπαρά ψάρια, όπως σαρδέλες και στα γαλακτοκομικά, αλλά παράγεται κυρίως από το δέρμα μας κατά την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.
• Της βιταμίνης Ε, αντιοξειδωτικής βιταμίνης, που φαίνεται ότι μειώνει την ένταση των συμπτωμάτων. Βρίσκεται στα φυτικά έλαια, σε καρπούς με κέλυφος, όπως αμύγδαλα, φιστίκια, φουντούκια, σε σπόρους, όπως ηλιόσπορους, σε πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως σπανάκι και μπρόκολο.
• Του Φυλλικού οξέος που βρίσκεται σε όσπρια, όπως φακές, φασόλια, ρεβίθια, στα σκούρα πράσινα λαχανικά, όπως σπανάκι, μπρόκολο και σπαράγγια, σε φρούτα, όπως πορτοκάλια και αβοκάντο, σε αυγά και σε ξηρούς καρπούς, όπως φιστίκια.
• Του Σιδήρου, του Ψευδάργυρου και του Σελήνιου που μειώνουν την ένταση και τη διάρκεια των συμπτωμάτων. Υπάρχουν τόσο σε ζωικά τρόφιμα, όπως κρέας, αυγά και θαλασσινά όσο και σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης όπως όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως, φιστίκια, καρύδια, ηλιόσπορους και κολοκυθόσπορους.
Άλλες τροφές, τέλος, που μπορούν να ενισχύσουν τις αμυντικές μας ικανότητες ενάντια στις αναπνευστικές λοιμώξεις είναι το σκόρδο, με την αντιμικροβιακή του, η εχινάκεια, φυτό με αντιμικροβιακή και αντικαταρροϊκή δράση, το μέλι με τις αντιβακτηριδιακές του ιδιότητες, καθώς και τα γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση με προβιοτικούς μικροοργανισμούς, όπως γιαούρτι και κεφίρ.
Ας μην ξεχνάμε, ωστόσο, ότι ο καλύτερος τρόπος για την προστασία των ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων από σημαντικές λοιμώδεις παθήσεις είναι ο αντίστοιχος ειδικός εμβολιασμός (ετήσιος αντιγριπικός εμβολιασμός, σχήμα αντιπνευμονιοκοκκικού εμβολιασμού και, ελπίζουμε προσεχώς σε αυτούς να προστεθεί κάποιο αποτελεσματικό εμβόλιο κατά της νόσου COVID-19). Εκτός των εμβολίων, κρίσιμη για την αποφυγή διασποράς όλων των λοιμώξεων που μεταδίδονται μέσω του αναπνευστικού είναι η αποφυγή του στενού συγχρωτισμού, αλλά και η χρήση μάσκας προσώπου, όπου προβλέπεται, όπως και το προσεκτικό πλύσιμο των χεριών μας με σαπούνι ή αντισηπτικό.
