Καθημερινά παρατηρούμε σχηματισμούς με τη μορφή του όγκου, της ελιάς ή βλάβης με πρήξιμο και φυσαλίδα στο σώμα μας, και αντί να απευθυνθούμε στον ιατρό για εξέταση ή αντιμετώπιση, αδιαφορούμε πολλές φορές από φόβο ή άγνοια, αγνοώντας τον κίνδυνο!
Εικασίες του τύπου…δεν σε ενοχλεί, μην το ενοχλείς …ή άλλες παρόμοιες φράσεις στερούνται επιστημονικότητας, γι’ αυτό δεν τις υιοθετούμε, καθόσον κάθε βλάβη στο σώμα μας που δεν παρατηρήσαμε έως τώρα, προφανώς μεγάλωσε ή άλλαξε χρώμα ή συμπεριφορά, επομένως παριστά βλάβη δυνητικά επικίνδυνη σε ένα 40 με 50% των περιπτώσεων.
Ετσι θα ξεκινήσουμε με πέντε βλάβες που αφορούν σε φυσιολογικούς ιστούς του σώματος, που όμως, λόγω φλεγμονής παρακείμενου ή σπλαχνικού οργάνου, είτε λόγω αύξησης ενδοκοιλιακής πίεσης ή διαταραχής ομοιόστασης αρθρικού υμένα, ή τέλος λόγω ανάπτυξης κύστης στην άρθρωση, θα πρέπει να μας κινήσουν φόβο και υποψίες.
1. Διόγκωση των λεμφαδένων συχνότερα στην μασχάλη και στο λαιμό (μασχαλιαίοι και τραχηλικοί), μπορεί να αφορούν παράπλευρη εκδήλωση θυλακίτιδας ή λοίμωξης αναπνευστικού, μπορεί όμως να παριστούν κομμάτι της νόσου του μαστού ή εκδήλωση καρκίνου στομάχου ή πνεύμονα, ενώ τα λεμφώματα ολοένα κερδίζουν έδαφος στις σύγχρονες κακοήθειες.
2. Κήλες του κοιλιακού τοιχώματος πρέπει να ταυτοποιούνται από το χειρουργό. Να έχουμε κατά νου ότι ο χρόνιος βήχας και η διόγκωση του προστάτη αδένα στους άνδρες είναι οι δύο βασικότερες αιτίες, ενώ στις γυναίκες η παχυσαρκία και οι επεμβάσεις στην κοιλιά (συχνότερα οι καισαρικές τομές).
3. « Μπούρσα» από τα λατινικά (τσέπη) συχνότερα εμφανιζόμενη στον αγκώνα, τα γάγγλια του καρπού και τελευταία η κύστη του Becker στην οπίσθια επιφάνεια του γόνατος, αφορούν σε καλοήθεις βλάβες των οποίων η αντιμετώπιση για τα δύο πρώτα δεν ξεπερνά τα όρια ενός εξωτερικού ή ιδιωτικού Ιατρείου, ενώ η τελευταία απαιτεί υποδομές χειρουργείου και πρέπει να διαφοροδιαγιγνώσκεται από το ψευδοανεύρυσμα Ιγνυακής αρτηρίας (σε αθλητές).
Ποιοι είναι οι όγκοι μαλακών μορίων
Αφορούν σε όγκους που αναπτύσσονται από τα κύτταρα του μεσεγχύματος γι αυτό και αποκαλούνται νεοπλασίες, όχι όμως καρκίνοι. Ο διαχωρισμός των καλοηθών από τους κακοήθεις όγκους είναι πολλές φορές δύσκολος.
Η κακοήθεια είναι συνήθως συμβατή με: Πόνο, αύξηση του μεγέθους 5 εκ., πυρετό, απώλεια βάρους, κακή διάθεση.
Η διάγνωση γίνεται με μαγνητική τομογραφία και υπερηχογράφημα, η βιοψία όμως θα δώσει τη διάγνωση.
Η χειρουργική αντιμετώπιση-από τι εξαρτάται…Από το όργανο στόχος, την έκταση ,τις μεταστάσεις και την ιστολογική εικόνα του όγκου. Μπορεί να απαιτείται επιπλέον χημείο ή ακτινοθεραπεία.
Ελιές και σπίλοι
Όλοι οι άνθρωποι έχουμε σπίλους (ελιές) στο σώμα μας. Αυτές οι καλοήθεις βλάβες παριστούν ομάδες κυττάρων χρωστικής ουσίας. Λείοι, με τρίχες, μεγάλοι ή μικροί σκούρου καφέ, ανοικτού ή μαύρου χρώματος, εμφανίζονται μέχρι την ηλικία των 20. Με χρώμα όπως αυτό του δέρματος ή καφέ, μπλε ή μαύρο οι σπίλοι είναι συνήθως ακίνδυνοι, αλλά μπορεί να εξαλλαχθούν σε καρκινικούς όπως παρακάτω:
– Πολυάριθμοι σπίλοι όπου, η ανάπτυξη μελανώματος είναι αρκετά πιθανή.
– Κληρονομικοί σπίλοι που είναι στο μέγεθος του αντίχειρα και έχουν ακανόνιστο σχήμα καφέ ή κόκκινου χρώματος, γνωστοί ως δυσπλαστικοί σπίλοι.
– Οι μεγάλοι συγγενείς σπίλοι παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης μελανώματος. Σπίλοι μεγαλύτεροι των 30 εκατοστών (γιγάντιοι σπίλοι θεωρηθέντες σε μέγεθος συγκριτικά με την παλάμη) παρουσιάζουν το μεγαλύτερο κίνδυνο!
Για ποιες ελιές πρέπει να ανησυχούμε; Χαρακτηριστικά
-Η ασυμμετρία. (A: Αsymmetry ) -Τα όρια της βλάβης. (B: Border)
-Το χρώμα (C: Color) -Η διάμετρος (D: Diameter ) – Η ανάπτυξη (E: Evolution )
Η αλλαγή των χαρακτηριστικών μιας ελιάς (σε χρώμα, μέγεθος κλπ), ή ο κνησμός,ή η τάση αιμορραγίας πρέπει να αξιολογείται από τον ειδικό, επί αμφιβολίας αφαίρεσή της!
Ποιοι είναι οι επιβαρυντικού παράγοντες;
Περιβάλλον όπως αυτά με πολική ηλιοφάνεια (Δανία, Σουηδία, Νορβηγία κλπ)
Το ανοιχτόχρωμο δέρμα, φακίδες και ανοιχτόχρωμα μάτια
Όσοι ως εργαζόμενοι εκτίθενται σε ηλιόλουστες περιοχές
Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου δέρματος ή ηλιακά εγκαύματα στο παρελθόν.
Θεραπεία με ανοσοκατασταλτικά και το τεχνητό μαύρισμα (Solarium)
Πότε πρέπει να επισκεφτούμε τον ειδικό;
Η αλλαγή χαρακτηριστικών όπως χρώμα, μέγεθος ή όταν ερεθίζεται από ρούχα ή στο ξύρισμα
Όταν η διάμετρος είναι μεγαλύτερη από 5mm περίπου (μέγεθος νυχιού μικρού δακτύλου)
Όταν εμφανίζεται μετά την ηλικία των 30 ετών ή βλάβη του δέρματος που υποτροπιάζει.
Σμηγματογόνος κύστη- Θυλακίτις
Αφορά σε ένα καλοήθη όγκο του δέρματος στον υποδόριο χώρο. Πρόκειται για αδένα που διογκώνεται, και περιέχει σμήγμα. Πιο συχνά παρουσιάζεται:
-Στο τριχωτό της κεφαλής, -Στον αυχένα -Στις πτυχές με τριχοφυΐα όπως μασχάλες ή μηροβουβωνικές χώρες.
Η θυλακίτιδα συμβαίνει όταν τα τριχοθυλάκια υποστούν βακτηριακή μόλυνση.
Πού οφείλεται – Αίτια – Παράγοντες
Το συχνότερο αίτιο είναι ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος, ο οποίος προκαλεί είτε την επιπολής θυλακίτιδα (θυλακικό κηρίο του Bockhart ), είτε την εν τω βάθει.
Άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες που μπορούν να πυροδοτήσουν την θυλακίτιδα είναι :
-Η κακή υγιεινή του σώματος – Η συστηματική χορήγηση αντιβιοτικών
-Η διατροφή (λιπαρά και ζάχαρη) – Ο σακχαρώδης διαβήτης.
Ο τύπος του δέρματος – Και τελευταία οι ψυχογενείς παράγοντες.
Η νόσος εκδηλώνεται με: Φυσαλίδες γεμάτες πύον, που σπάνε και δημιουργούν κρούστα, κνησμό ή ευαισθησία, και με πυκνές ομάδες μικρών, κόκκινων ερεθισμάτων γύρω από τα τριχοθυλάκια.
Καρκίνος του δέρματος εκτός από το μελάνωμα
-Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα. Αυτός ο τύπος καρκίνου του δέρματος εκδηλώνεται ως συμπαγές, κόκκινο εξάνθημα που ξεφλουδίζει ή αιμορραγεί ή σαν πληγή που δεν επουλώνεται. Συχνότερα στη μύτη, το μέτωπο, τα αυτιά, το κάτω χείλος ή τα χέρια, δηλαδή σε σημεία που εκτίθενται περισσότερο στον ήλιο.
– Νόσος Bowen. Αυτός ο τύπος καρκίνου εξαπλώνεται εξωτερικά, στην επιφάνεια του δέρματος αντίθετα από το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα που εξαπλώνεται εσωτερικά. Τα εξανθήματα στη νόσο Bowen είναι κοκκινωπά και ξεφλουδίζουν. Συγχέονται με έκζεμα, τη μυκητίαση ή την ψωρίαση.
– Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα. Η συνηθέστερη μορφή καρκίνου του δέρματος. Εξαπλώνεται αργά, είναι πιο συχνό στους ενήλικες. Παρουσιάζεται με διάφορους τρόπους, σαν ένα λευκό εξάνθημα , στα αυτιά, το λαιμό ή το πρόσωπο. Μπορεί επίσης να είναι επίπεδο να έχει το χρώμα του δέρματος ή καφετί.
(Μια ολόκληρη κατηγορία από μόνη της αποτελούν όλοι οι όγκοι που μπορεί να υπάρχουν στο μαστό.. Δεν αφορά όμως σε αυτό το άρθρο καθόσον παριστούν συγκεκριμένη χειρουργική οντότητα για την οποία υπάρχουν ήδη άπειρες βιβλιογραφικές παραπομπές.)
Όπως περιγράφηκαν παραπάνω, μια πληθώρα όγκων και σχηματισμών μπορούν να μας ανησυχήσουν στο σώμα μας, το σημαντικό είναι να μην αδιαφορούμε και να απευθυνόμαστε στον ειδικό, που σε οποιαδήποτε περίπτωση δεν θα είναι μόνο ένας. Οι δύο πιο ειδικοί στην αξιολόγηση των σχηματισμών-όγκων στο σώμα μας είναι ο Δερματολόγος και ο Χειρουργός. Με τις οδηγίες αυτών μπορεί να επιλέξουμε την παρακολούθηση με επανεξέταση , την βιοψία με λεπτή βελόνη αλλά και την ριζική εκτομή.
Από τον Γενικό Χειρουργό Διονύσιο Πινιαλίδη.
