Ο ώμος είναι η πιο ευκίνητη άρθρωση του σώματος καθώς έχει τη δυνατότητα να περιστρέφεται προς όλες τις κατευθύνσεις. «Υπεύθυνοι» για την ανύψωση και την περιστροφή του χεριού είναι τέσσερις τένοντες (υπερακάνθιος, υπακάνθιος, ελάσσων στρογγύλος και υποπλάτιος) που αποτελούν το στροφικό πέταλο.
Αυτός ο μηχανισμός είναι ο λόγος που στις ΗΠΑ το 2013 περίπου 2 εκατ. άνδρες και γυναίκες επισκέφθηκαν τους ορθοπεδικούς με πόνο στον ώμο που οφειλόταν σε ένα μεγάλο φάσμα αιτιών, από οξεία τενοντίτιδα μέχρι ρήξεις των τενόντων. Άλλωστε το να σκιστεί ο τένοντας του στροφικού πετάλου είναι ένας πολύ συχνός τραυματισμός στον γενικό πληθυσμό από 40 ετών και άνω, παγκοσμίως.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΡΗΞΕΙΣ ΣΤΡΟΦΙΚΟΥ ΠΕΤΑΛΟΥ;
Πολλοί συνάνθρωποι μας πάσχουν ολοένα και συχνότερα από έντονο πόνο στον ώμο τους, που οφείλεται συχνά σε ρήξη στους τένοντές του. Η ρήξη αυτή μπορεί να δημιουργηθεί από οξύ (πχ. κάποιο πέσιμο) ή χρόνιο τραυματισμό και προκαλεί έντονο άλγος και δυσχέρεια στις κινήσεις του ασθενούς. Ο πόνος των ασθενών αυτών χαρακτηρίζεται από περιοδικότητα («έρχεται και φεύγει») και γι αυτό συχνά οι ασθενείς αμελούν την επίσκεψη στον εξειδικευμένο ορθοπεδικό. Το αίτιο όμως συνεχίζει να υφίσταται, ο πόνος επανέρχεται και μάλιστα κάθε φορά είναι χειρότερος και πιο δύσκολα αντιμετωπίσημος με συντηρητικά μέσα.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ;
Σε μικρού πάχους ρήξεις η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική. Όμως κατά βάση η αποκατάσταση της ανατομικής συνέχειας γίνεται χειρουργικά, ειδικά εάν η βλάβη είναι οξεία, τα συμπτώματα διαρκούν πάνω από 3 μήνες, η ρήξη είναι μεγαλύτερη των 2-3 εκ., ο ώμος έχει χάσει σημαντικά τη λειτουργικότητά του, ή ο ασθενής έχει υψηλές λειτουργικές απαιτήσεις, όπως συμβαίνει με τους αθλητές.
ΤΙ ΘΑ ΣΥΜΒΕΙ ΣΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ;
Η συρραφή των τενόντων του στροφικού πετάλου στην ανατομική τους θέση με τη χρήση πλαστικών ή μεταλλικών «αγκυρών» μπορεί να γίνει είτε με ανοιχτή επέμβαση είτε με αρθροσκόπηση. Ανάλογα με την ηλικία, το επίπεδο δραστηριοτήτων και τις λειτουργικές απαιτήσεις του ασθενούς θα επιλεγεί η κατάλληλη επέμβαση από τον χειρουργό.
Η αρθροσκόπηση, που γίνεται με μικρές τομές, έχει το πλεονέκτημα ότι μένει ανέπαφος ο δελτοειδής μυς, διορθώνονται ενδοαρθρικές βλάβες, ενώ ο μετεγχειρητικός πόνος είναι λιγότερος. Η άρθροσκόπηση είναι μια σύγχρονη μέθοδος, που επιτρέπει την πλήρη αναγνώριση όλων των βλαβών και στις περισσότερες περιπτώσεις την άμεση χειρουργική τους επιδιόρθωση!
Αντίθετα η ανοιχτή τεχνική θεωρείται ότι επιτρέπει στον χειρουργό να διορθώσει καλύτερα το πρόβλημα εάν η ρήξη είναι πολύ μεγάλη ή εάν απαιτείται επιπλέον ανακατασκευή, όπως μεταφορά τένοντα. Μια «μέση» λύση είναι και η ημιανοιχτή («mini-open) επέμβαση: Αρθροσκοπικά αξιολογούνται και διορθώνονται βλάβες μέσα στην άρθρωση (όπως είναι ο καθαρισμός από τα οστεόφυτα), και στη συνέχεια μέσω μιας μικρής τομής διορθώνονται οι βλάβες στο στροφικό πέταλο.
Σε περιπτώσεις που είναι χρόνιες, εξαιτίας της εκφύλισης των μυών που υπάρχει ίσως χρειαστεί ενίσχυση της συρραφής του πετάλου με τη χρήση αυτόλογων επουλωτικών παραγόντων από αιμοπετάλια ή βλαστοκύτταρα.
ΤΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ Ο ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ;
Ανάλογα με το βαθμό της ρήξης, τον τρόπο συρραφής και τις λειτουργικές απαιτήσεις, οι ασθενείς επιστρέφουν στο επιθυμητό επίπεδο μετά από 2 εως 3 μήνες. Μετεγχειρητικά, βέβαια, θα πρέπει να ακολουθήσουν πρόγραμμα αποκατάστασης με φυσικοθεραπεία, κινησιοθεραπεία και μυϊκή ενδυνάμωση. Συνήθως συστήνεται η άμεση κινητοποίηση προκειμένου να αποφευχθεί η μόνιμη δυσκαμψία και η άρθρωση να επανακτήσει άμεσα τη λειτουργικότητά της.
Από τον ορθοπεδικό χειρουργό Κωνσταντίνο Ιντζόγλου
