Η βασική θεραπευτική αντιμετώπιση του μελανώματος είναι η χειρουργική αφαίρεση αυτού. Καταρχήν διενεργείται η βιοψία εκτομής της μελαγχρωματικής βλάβης σε απόσταση ολίγων χιλιοστών από αυτήν προκειμένου να εξετασθεί ολόκληρη η βλάβη από τον παθολογοανατόμο και να εκτιμηθεί ότι η αφαίρεση έγινε σε υγιή όρια. Η τμηματική βιοψία της μελαγχρωματικής βλάβης αντενδείκνυται εκτός των περιπτώσεων που αυτή εντοπίζεται κοντά σε ευγενή όργανα όπως ο οφθαλμός.
Η οριστική χειρουργική εκτομή του μελανώματος θα πρέπει να διενεργείται με στόχο τα ασφαλή όρια. Τα προτεινόμενα όρια εκτομής κυμαίνονται μεταξύ 1 έως 3 εκατοστά, ανάλογα με το πάχος του μελανώματος. Η αποκατάσταση του ιστικού ελλείματος διενεργείται είτε με άμεση συρραφή εάν είναι δυνατόν είτε με την χρήση ελεύθερου δερματικού μοσχεύματος ή τοπικών δερματικών κρημνών, ιδίως στο πρόσωπο.
Ανάλογα με το βάθος του μελανώματος θα ακολουθήσει η διερεύνηση του λεμφαδένα φρουρού δηλαδή του πρώτου λεμφαδένα στον οποίον παροχετεύεται η λέμφος από την περιοχή του μελανώματος. Η ανεύρεση του λεμφαδένα φρουρού διενεργείται είτε με την έγχυση μελαγχρωστικής ουσίας ή ραδιοϊσοτόπου πέριξ της βλάβης. Ακολουθεί η ανίχνευσή του στην υποδεικνυόμενη περιοχή λεμφαδένων με τη βοήθεια οργάνου ανιχνευτή ακτινοβολίας. Εάν η βιοψία του λεμφαδένα φρουρού αποβεί θετική για μετάσταση ακολουθεί η λεμφαδενική κένωση της ομάδας των λεμφαδένων της υποδεικνυομένης περιοχής.
Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί η διάγνωση και αντιμετώπιση μιας υπονύχιας μελαγχρωματικής βλάβης (Εικ.2). Για να γίνει η βιοψία μιας τέτοιας βλάβης θα πρέπει να διενεργηθεί μερική αφαίρεση του όνυχος και η λήψη βιοψίας από την κοίτη του όνυχος. Επί θετικής έκβασης, ανάλογα με το βάθος του μελανώματος διενεργείται μερικός ή πλήρης ακρωτηριασμός του δακτύλου και η διερεύνηση του λεμφαδένα φρουρού.
Στη περίπτωση που υπάρχουν πολλαπλές τοπικές μεταστάσεις μπορούν να αντιμετωπισθούν με την απομόνωση του σκέλους και ενδαρτηριακή έγχυνση υψηλών δόσεων χημειοθεραπευτικών ή βιολογικών παραγόντων. Τέλος σε περίπτωση απομακρυσμένης μετάστασης μπορεί να διενεργηθεί η εκτομή της ή όταν εντοπίζεται στον εγκέφαλο να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπισή της η στερεοτακτική ακτινοθεραπεία.
Aπο τον Κόκκαλη Γεώργιο, Πλαστικό Χειρουργό, Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών
