Για την ξηροφθαλμία, τα αίτια και την αντιμετώπισή της γράφει ο Βασίλειος Κοζομπόλης, χειρουργός οφθαλμίατρος, επιστημονικός υπεύθυνος του GLAUCOMA LASER EYE CENTER ATHENS.
Η ξηροφθαλμία ή νόσος της οφθαλμικής επιφάνειας, είναι εξαιρετικά συχνό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ένας ασθενής και στο οποίο καλείται να βρει λύση ο οφθαλμίατρος. Πρόκειται για πρόβλημα που αφορά τόσο στην ποιότητα όσο και στην ποσότητα των δακρύων των οποίων ο ρόλος είναι να ενυδατώνουν, να προστατεύουν και να τρέφουν τον κερατοειδή. Τα δάκρυα που αποτελούνται από τρεις στοιβάδες (βλεννώδη σε επαφή με τον κερατοειδή – υδαρή η ενδιάμεση – λιπώδη η εξωτερική) παρέχουν την αναγκαία εφύγρανση και μεταφέρουν οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στον κερατοειδή χιτώνα. Δεν είναι απομονωμένες η μία στοιβάδα από την άλλη, αλλά αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Οι πιο συχνές αιτίες και οι πιο συχνοί παράγοντες που προκαλούν την ξηροφθαλμία είναι:
- Οι αραιοί βλεφαρισμοί (όταν βλέπουμε τηλεόραση, κομπιούτερ, τάμπλετ κ.λπ.)
- Οι ορμονικές αλλαγές όπως σε εγκυμοσύνη αλλά κυρίως εμμηνόπαυση
- Η ατμοσφαιρική ρύπανση από καυσαέρια, σκόνη
- Η έλλειψη Βιταμίνης Α
- Η συνεχής έκθεση σε χώρους με κλιματισμό
- Παθολογικές συνυπάρχουσες καταστάσεις όπως ο σακχαρώδης
διαβήτης, η ρευματοειδής, αρθρίτιδα κ.ά. - Η ηλικία
- Το γλαύκωμα
Τα κυριότερα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας είναι:
- Αίσθημα ξηρότητας και καύσου στα μάτια
- Αίσθηση ξένου σώματος και άμμου
- Φωτοφοβία
- Κνησμός (φαγούρα)
- Ερυθρότητα
- Αντανακλαστική δακρύρροια
- Θόλωση της όρασης που βελτιώνεται στιγμιαία
με τον βλεφαρισμό.
Τα διαγνωστικά τεστ που χρησιμοποιούμε είναι:
- Το Schirmer Test για την ποσότητα των δακρύων
- Το τεστ BUT (break up time) για την αξιολόγηση
του χρόνου εξάτμισης των δακρύων - Η χρώση φλουοροσκεϊνης (κερατοειδής)
- Η χρώση ερυθρού της Βεγγάλης για τον επιπεφυκότα
- Η Lissamine green
- Δείκτες φλεγμονής
- Οσμωμέτρηση
- Κερατογραφία
- Δακρυϊκή απεικόνιση
Η αντιμετώπιση του αιτίου πρόκλησης της ξηροφθαλμίας είναι και τρόπος αντιμετώπισης της ίδιας της ξηροφθαλμίας:
- Η χρήση τεχνητών δακρύων χωρίς συντηρητικά και με ποικιλία σύνθεσης και πυκνότητας, βοηθούν σε εξατομικευμένη θεραπεία άμβλυνσης της συμπτωματο-λογίας.
- Η προσωρινή με plugs (τάπες) κολλαγόνου ή η μόνιμη απόφραξη των δακρυϊκών οδών με plugs σιλικόνης ή καυτηριασμός των δακρυϊκών πόρων.
- Αντιφλεγμονώδη φάρμακα τοπικά ή συστηματικά επί υπάρξεως φλεγμονής (πάντα με την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού).
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για το γλαύκωμα και την φαρμακευτική αντιμετώπισή του
- Το γλαύκωμα λόγω της συνεχούς χρήσης κολλυρίων με συντηρητικά αλλά και λόγω της φύσεως της δραστικής ουσίας, δημιουργεί – αν δεν προσεχθεί καλά η θεραπευτική του – το σύνδρομο ξηρού οφθαλμού που σε επιδεινούμενη μορφή μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή να απέχει και από την ίδια την αντιγλαυκωματική θεραπεία με τις καταστρεπτικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται.
- Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι προτιμότερη η χειρουργική αντιμετώπιση προκειμένου να παύσει ο παράγων δημιουργίας του ξηρού οφθαλμού που είναι η φαρμακευτική αντιγλαυκωματική αγωγή.
Η εξατομικευμένη αντιμετώπιση της συμπτωματολογίας της ξηρο-φθαλμίας σε συνδυασμό με την ανεύρεση της αιτίας, μπορούν να οδηγήσουν σε αποτελέσματα που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς και θα προφυλάξουν τον οφθαλμό από μελλοντικές μολύνσεις ή άλλες επιβαρύνσεις.
“Γιατί μάτια χωρίς δάκρυα δεν έχουνε ζωή”.
