Χρόνιος βήχας: Πού οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται
My Doctors

Ο βήχας είναι ένα αντανακλαστικό του αναπνευστικού συστήματος που σκοπό έχει να προστατέψει τους πνεύμονες από ξένα σώματα ή ερεθιστικές ουσίες που προσπαθούν να εισέλθουν στην αναπνευστική οδό. Προκαλείται όταν οι παραπάνω ουσίες ερεθίσουν αισθητικά νεύρα που βρίσκονται στον λάρυγγα, την τραχεία, τους μεγάλους βρόγχους, τον πνεύμονα, αλλά και σε θέσεις εκτός των πνευμόνων όπως ο ρινοφάρυγγας, ο έξω ακουστικός πόρος του αυτιού, ο υπεζωκότας, το περικάρδιο, το διάφραγμα, ο οισοφάγος και ο στόμαχος.

«Τον βήχα, με βάση τη διάρκειά του τον χωρίζουμε σε οξύ, όταν διαρκεί από λίγα λεπτά έως λίγες ημέρες (πχ εισρόφηση τροφής, οξείες λοιμώξεις) και σε χρόνιο βήχα όταν διαρκεί πάνω από 8 εβδομάδες στους ενήλικες και πάνω από 4 εβδομάδες στα παιδιά» επισημαίνει ο κ. Δημήτριος Βάσσος Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος,
Επιστημονικός Συνεργάτης Metropolitan General.

Προσθέτει ότι «ο χρόνιος βήχας αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα καθώς υπολογίζεται ότι εμφανίζεται στο 5-10% των ενηλίκων και είναι πιο συχνός σε άτομα άνω των 60 ετών, κυρίως σε γυναίκες. Ο χρόνιος βήχας έχει σοβαρές επιπτώσεις τόσο στον ίδιο τον ασθενή όσο και στον περίγυρό του. Ο ασθενής εμφανίζει δυσκολία στην ομιλία και την άσκηση, διαταραχή ύπνου και εξάντληση, ενώ λόγω έντονου βήχα μπορεί να προκληθεί εμετός και απώλεια ούρων. Ταυτόχρονα δημιουργεί ανησυχία στον περίγυρο του ασθενή, στην οικογένεια, στους φίλους και συνεργάτες του και σε συνδυασμό με το άγχος για κάποιο υποκείμενο σοβαρό νόσημα μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση και εμφάνιση κατάθλιψης».

Aίτια χρόνιου βήχα

Ο χρόνιος βήχας προκαλείται από πολλές καταστάσεις όπως:

  • Χρήση καπνού
  • Χρόνια βρογχίτιδα που προκαλεί το κάπνισμα
  • Αδιάγνωστο ή αρρύθμιστο βρογχικό άσθμα
  • Χρόνιες λοιμώξεις όπως η φυματίωση και η μυκητίαση
  • Βρογχεκτασίες που δημιουργούνται από επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του αναπνευστικού
  • Διάμεσα νοσήματα του αναπνευστικού όπως η πνευμονική ίνωση και η σαρκοείδωση
  • Καρκίνο του πνεύμονα που τον σκεφτόμαστε κυρίως αν έχουμε αλλαγή στα χαρακτηριστικά του χρόνιου βήχα σε καπνιστές

Ο βήχας όμως μπορεί να οφείλεται και σε παθήσεις που δεν εντοπίζονται στους πνεύμονες. Από τις πιο συχνές είναι:

  • Οι παθήσεις της μύτης, των ιγμορείων (αλλεργική ρινίτιδα, οπισθορρινική καταρροή), του φάρυγγα και του λάρυγγα
  • Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και η εισρόφηση περιεχομένου του στομάχου
  • Οι παθήσεις του υπεζωκότα, όπως η πλευρίτιδα, μπορεί να ερεθίσουν τα νεύρα που βρίσκονται στον υπεζωκότα και να προκαλέσουν βήχα
  • Επίσης οι παθήσεις της καρδιάς, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, κατά την οποία ο ασθενής εμφανίζει βήχα κατά την κατάκλιση και τον αναγκάζει να σηκωθεί σε καθιστή θέση
  • Ενίοτε ο βήχας μπορεί να οφείλεται και σε φάρμακα που ο ασθενής λαμβάνει για άλλο λόγο, όπως κάποια φάρμακα για την αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης. Εμφανίζεται σε ένα 15% περίπου αυτών των ασθενών και είναι ξηρός και επίμονος κυρίως κατά τις νυχτερινές ώρες
  • Τέλος σε μια ομάδα ασθενών τα αίτια του βήχα θεωρούνται ψυχογενή

Διαγνωστική προσέγγιση

Το ιστορικό, η κλινική εξέταση και η ακτινογραφία θώρακος είναι βασικά στη διερεύνηση του χρόνιου βήχα. Ένα καλό ιστορικό θα οδηγήσει συνήθως προς τη σωστή κατεύθυνση για τη διερεύνηση της αιτίας που τον προκαλεί. «Σημεία που μας ενδιαφέρουν είναι ο χρόνος εμφάνισης του βήχα, αν επηρεάζεται από τις εποχές του έτους, αν υπάρχει κάτι που τον προκαλεί ή τον ανακουφίζει, αν ο ασθενής καπνίζει ή εργάζεται σε χώρους με ερεθιστικούς καπνούς σκόνες ή χημικά, εάν πνίγεται κατά την κατάποση, εάν βήχει κατά τη διάρκεια της νύχτας, αν ο βήχας υποχωρεί στην καθιστή ή όρθια θέση και αν υπάρχουν φλέματα, τι ποσότητας και ποιότητας.

Η ακτινογραφία θώρακος βοηθά να αποκλειστούν βασικές αιτίες βήχα και αποτελεί βασικό βήμα στη διερεύνηση. Η αξονική τομογραφία δεν θεωρείται πάντα απαραίτητη. Είναι όμως αναγκαία εάν έχουμε κάτι παθολογικό στην ακτινογραφία ή όταν υποψιαζόμαστε διάμεσο νόσημα, βρογχεκτασίες ή κακοήθεια.

Ένα άλλο χρήσιμο εργαλείο είναι η σπιρομέτρηση που βοηθά στην εντόπιση απόφραξης των αεραγωγών και στη διάκριση βρογχικού άσθματος και Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ). Εάν υπάρχει έντονη υποψία για αυξημένη βρογχική υπεραντιδραστικότητα που δεν έγινε εμφανής στη σπιρομέτρηση, ο ασθενής μπορεί να υποβληθεί σε τεστ πρόκλησης με ειδικό φάρμακο (μεταχολίνη ή ισταμίνη).

Η βρογχοσκόπηση μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση ή και θεραπεία σε περιπτώσεις που υπάρχει υποψία για εισρόφηση ξένου σώματος ή κακοήθειας. Έχει όμως κεντρικό ρόλο στη διάγνωση και άλλων παθήσεων όπως οι διάμεσες πνευμονοπάθειες, οι λοιμώξεις και η σαρκοείδωση που επίσης μπορούν να προκαλέσουν χρόνιο βήχα», τονίζει ο ειδικός ιατρός.

Σημαντικό βήμα είναι και η Ωτορινολαρυγγολογική εξέταση ώστε να αποκλειστούν παθήσεις του ανώτερου αναπνευστικού που μπορεί να εκδηλωθούν με χρόνιο βήχα ή και να εντοπιστούν καταστάσεις όπως η οπισθορρινική καταρροή ή η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Για την τελευταία σε συγκεκριμένες περιπτώσεις εφαρμόζεται έλεγχος με μανομετρία οισοφάγου.

Θεραπεία

«Σε ασθενείς που ο βήχας φαίνεται να εμφανίζει ασθματικά στοιχεία συνιστάται η χρήση για 2-4 εβδομάδες εισπνεόμενων φαρμάκων (κορτικοειδή, μόνα ή σε συνδυασμό με βρογχοδιασταλτικά). Τα αντιόξινα φάρμακα (αναστολείς της αντλίας πρωτονίων, Η2 ανταγωνιστές) φαίνεται να ωφελούν τους ασθενείς με συμπτώματα ή ευρήματα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Τα αντιβιοτικά αποτελούν λύση μόνο σε περίπτωση που εντοπιστεί ειδική φλεγμονή (πχ φυματίωση) ή επιμόλυνση βρογχεκτασιών από συγκεκριμένα μικρόβια. Σε χρόνιο βήχα που δεν ανταποκρίνεται στην αγωγή τα νευροτροποιητικά φάρμακα βοηθούν στο να μειώσουν την ένταση του βήχα και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής. Φάρμακα όπως η μορφίνη μειώνουν τη βρογχική υπεραντιδραστικότητα, τη συχνότητα και την ένταση του βήχα ενώ τελευταία νέοι παράγοντες δοκιμάζονται για ασθενείς με χρόνιο ανθεκτικό βήχα που δεν ανταποκρίνονται στα ανωτέρω σκευάσματα», καταλήγει ο κ. Δημήτριος Βάσσος.

Loading

Μπορει να σας ενδιαφερουν

Ακτινοθεραπεία νέας γενιάς για γυναίκες με καρκίνο

Ακτινοθεραπεία νέας γενιάς για γυναίκες με καρκίνο

Η ακτινοθεραπεία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της θεραπείας των περισσότερων μορφών καρκίνου που προσβάλλουν τις γυναίκες, με κυριότερες τον καρκίνο του μαστού, του ενδομητρίου και του τραχήλου της μήτρας, ενώ δύο στις τρεις που θα διαγνωστούν με καρκίνο θα χρειαστεί να...

Όραση: Τι κίνδυνοι υπάρχουν από τα νέα φάρμακα για τον διαβήτη και το αδυνάτισμα;

Όραση: Τι κίνδυνοι υπάρχουν από τα νέα φάρμακα για τον διαβήτη και το αδυνάτισμα;

Καθώς αυξάνεται το ενδιαφέρον του κοινού για τα νέα φάρμακα για τον διαβήτη και το αδυνάτισμα, όπως η σεμαγλουτίδη και η τιρζεπατίδη, πληθαίνουν και οι αναφορές για ασθενείς που εκδηλώνουν σοβαρά προβλήματα στα μάτια. Τον Ιούλιο του 2024, μελέτη που δημοσιεύθηκε στο...

Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τη διαλειμματική νηστεία;

Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τη διαλειμματική νηστεία;

Η διαλειμματική νηστεία (ΔΝ) αντιπροσωπεύει όλα τα διατροφικά πρότυπα που εναλλάσσουν περιόδους κατανάλωσης τροφής με περιόδους νηστείας. «Τα πιο διαδεδομένα μοντέλα περιλαμβάνουν τη μέθοδο 16:8 (16 ώρες νηστεία, 8 ώρες κατανάλωση τροφής), τη μέθοδο 5:2 (5 ημέρες...

Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου: Ελπιδοφόρες θεραπευτικές εξελίξεις

Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου: Ελπιδοφόρες θεραπευτικές εξελίξεις

Τα Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου (ΙΦΝΕ) είναι χρόνιες, φλεγμονώδεις διαταραχές του εντερικού σωλήνα και περιλαμβάνουν την Ελκώδη Κολίτιδα (UC) και τη Νόσο Crohn (CD). Αν και εμφανίζουν αρκετές ομοιότητες όπως η χρονιότητα της κλινικής πορείας με εξάρσεις...

Affidea: Νέο Υπερσύγχρονο Διαγνωστικό Κέντρο στη Γλυφάδα

Affidea: Νέο Υπερσύγχρονο Διαγνωστικό Κέντρο στη Γλυφάδα

Η Affidea, πρωτοπόρος στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επεκτείνει δυναμικά το αποτύπωμά της στα Νότια Προάστια της Αθήνας, με τη δημιουργία ενός νέου, υπερσύγχρονου διαγνωστικού κέντρου στην καρδιά της Γλυφάδας, στη Γρηγορίου Λαμπράκη 41 – ενός...

Πονοκέφαλοι στα παιδιά: Πότε χρειάζεται να ανησυχούμε;

Πονοκέφαλοι στα παιδιά: Πότε χρειάζεται να ανησυχούμε;

Οι πονοκέφαλοι στα παιδιά είναι ένα συχνό φαινόμενο που, αν και τις περισσότερες φορές δεν συνδέεται με σοβαρά υποκείμενα προβλήματα, μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητά τους. «Τα παιδιά και οι έφηβοι, όπως και οι ενήλικες, μπορούν να εμφανίσουν διάφορους τύπους...

Σκλήρυνσης κατά Πλάκας: Εξελίξεις στη θεραπευτική της αντιμετώπιση

Σκλήρυνσης κατά Πλάκας: Εξελίξεις στη θεραπευτική της αντιμετώπιση

Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣκΠ) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση που προσβάλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό προκαλώντας τυπικές βλάβες που ονομάζονται απομυελινωτικές πλάκες και οδηγώντας στην εμφάνιση νευρολογικών συμπτωμάτων και στη συσσώρευση αναπηρίας. «Η...

Μετεωρισμός, «φούσκωμα», δυσπεψία: Πού οφείλονται και πώς αντιμετωπίζονται

Μετεωρισμός, «φούσκωμα», δυσπεψία: Πού οφείλονται και πώς αντιμετωπίζονται

Μία έξοδος που περιλαμβάνει κατανάλωση περισσότερου ή πιο ανθυγιεινού φαγητού από το φυσιολογικό συχνά έχει ως αποτέλεσμα τον αποσυντονισμό του γαστρεντερικού συστήματος. Έτσι, συχνά εκδηλώνεται διόγκωση (πρήξιμο) στην περιοχή της κοιλιάς και έντονο αίσθημα...

Διαθλαστικές Επεμβάσεις: Τι αλλάζει η τεχνολογία στην επιδιόρθωση συχνών προβλημάτων όρασης;

Διαθλαστικές Επεμβάσεις: Τι αλλάζει η τεχνολογία στην επιδιόρθωση συχνών προβλημάτων όρασης;

Εντυπωσιακές είναι πλέον οι εξελίξεις στις διαθλαστικές επεμβάσεις για τη διόρθωση της μυωπίας, του αστιγματισμού και της υπερμετρωπίας, καθώς νέες τεχνολογίες αιχμής και πιο εξατομικευμένες προσεγγίσεις προσφέρουν οριστική απαλλαγή από γυαλιά και φακούς επαφής και...