Ένας ασθενής με πόνο στη μέση ή/και το πόδι που τον οδηγεί στον ιατρό, είναι πιθανόν ότι θα ακούσει (ή θα έχει ήδη ακούσει) κάποιους όρους με τους οποίους δεν έχει καμία υποχρέωση να είναι εξοικειωμένος. Επίσης, θα εκτεθεί σε πολλούς μύθους γύρω (κυρίως) από τη χειρουργική αντιμετώπιση του προβλήματός του.

Δισκεκτομή: Η αφαίρεση της κήλης του μεσοσπονδύλιου δίσκου που πιέζει το νεύρο προκαλώντας πόνο στο πόδι και στη μέση (οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι είναι τα «αμορτισέρ» ανάμεσα στα οστά της σπονδυλικής στήλης, τους σπονδύλους).

Αποσυμπίεση για σπονδυλική στένωση: Πρόκειται για μια επέμβαση κατά την οποία αφαιρούνται το κομμάτι του οστού και οι υπερτροφικοί σύνδεσμοι, που πιέζουν τον σπονδυλικό σωλήνα και τα νεύρα.

Σπονδυλοδεσία: Κατά τη σπονδυλοδεσία ενώνονται δύο ή και περισσότεροι σπόνδυλοι μεταξύ τους, όπως το «λέει» και η λέξη (σπόνδυλος + δέσιμο).

«Ένα μεγάλο κομμάτι των ασθενών που ταλαιπωρούνται από πόνο στη μέση και το πόδι που δεν περνά παρ’ όλες τις θεραπείες, θα ακούσει τον ιατρό του να προτείνει τελικά χειρουργείο. Αυτό έχει δύο συνέπειες: από τη μια ο ασθενής είναι χαρούμενος που επιτέλους θα υπάρξει κάποια λύση στο πρόβλημά του, από την άλλη να φοβάται πολύ. Το πρόβλημα περιπλέκεται ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι συχνά ο ασθενής παίρνει αντικρουόμενες γνώμες, από ειδικούς και μη.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει προτού ληφθεί η απόφαση για χειρουργείο είναι να απαλλαγούμε από μερικούς μύθους σχετικούς με τα χειρουργεία στη μέση», αναφέρει ο κ. Παντελής Σταυρινού, Διευθυντής Νευροχειρουργός στο Metropolitan Hospital, Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολωνίας, στη Γερμανία.

Μύθος 1: Το χειρουργείο στη σπονδυλική στήλη είναι «μεγάλο χειρουργείο»

Στην πραγματικότητα τα συχνότερα προβλήματα της οσφυϊκής μοίρας, τα οποία είναι η κήλη του δίσκου, η σπονδυλική στένωση και τα κατάγματα σπονδύλων, λύνονται με μικρά, σύντομα και ιδιαίτερα ασφαλή χειρουργεία. Μάλιστα, με τις σύγχρονες, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, τα χειρουργεία αυτά διαρκούν λίγο, συνοδεύονται από ελάχιστο πόνο και ταχύτατη επάνοδο στην καθημερινότητα. Ακόμα όμως και πιο σύνθετα χειρουργεία, όπως η σπονδυλοδεσία σε ένα ή δύο επίπεδα, μπορούν να γίνουν με μικρές τομές και λίγο πόνο.

Μύθος 2: Πρέπει να κάνουμε ότι μπορούμε για να αποφύγουμε το χειρουργείο

Είναι αλήθεια ότι το 80% των ασθενών θα βρει λύση στο πρόβλημά του με συντηρητικές μεθόδους (φάρμακα, φυσικοθεραπεία, ενέσεις κ.λπ.) και ότι αυτές έχουν τον πρώτο λόγο στην αντιμετώπιση των ασθενών με πόνο στη μέση και το πόδι. Μερικοί όμως ασθενείς δεν καταφέρνουν να απαλλαγούν από τον πόνο τους και να κερδίσουν πίσω την ποιότητα ζωής τους. Γι’ αυτούς τους ασθενείς το χειρουργείο είναι με διαφορά η πιο αποτελεσματική λύση. Η δισκεκτομή π.χ. καταφέρνει να απαλλάξει τον ασθενή από τον πόνο στο πόδι σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90%. Είναι λάθος να «τυραννιέται» ένας ασθενής «επ’ άπειρον» πηγαίνοντας από θεραπεία σε θεραπεία, όταν υπάρχει αποτελεσματική λύση για το πρόβλημά του.

Μύθος 3: Αν γίνει ένα χειρουργείο, είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί και δεύτερο

Υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζεται πράγματι δεύτερο χειρουργείο. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι το πρώτο χειρουργείο απέτυχε. Η πιο συχνή αιτία του δεύτερου χειρουργείου είναι πολύ απλά ότι κάποιο άλλο σημείο της σπονδυλικής στήλης νόσησε.

Μύθος 4: Αν κάνω χειρουργείο στη μέση θα απαλλαγώ αμέσως από το πρόβλημά μου

Παρόλο που είναι πολύ πιθανό ο ασθενής, αμέσως μετά το χειρουργείο, να έχει θεραπευτεί τελείως (ειδικά σε προβλήματα όπως η κήλη δίσκου και η σπονδυλική στένωση), ο χρόνος αποθεραπείας και αποκατάστασης ποικίλλει σημαντικά από ασθενή σε ασθενή και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως π.χ. το είδος της επέμβασης, την ηλικία του ασθενούς κ.λπ. Πράγματι, σε επεμβάσεις όπως η δισκεκτομή και η στένωση, ο χρόνος αποθεραπείας είναι πολύ σύντομος και οι ασθενείς επανέρχονται στην καθημερινότητά τους μέσα σε λίγες μέρες έως λίγες εβδομάδες. Σε επεμβάσεις όμως όπως η σπονδυλοδεσία ενδέχεται ο χρόνος αποθεραπείας να είναι 3-4 μήνες. Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια αυτών των μηνών ο ασθενής θα είναι καθηλωμένος στο κρεβάτι. Σημαίνει μόνο, ότι χρειάζεται χρόνος μέχρι να μπορέσει να επανέλθει πλήρως στην καθημερινότητά του.

Μύθος 5: Ένα χειρουργείο στη μέση θα βοηθήσει σίγουρα

Η χειρουργική επέμβαση είναι αποτελεσματική όταν τα συμπτώματα του ασθενούς ταιριάζουν με τον απεικονιστικό έλεγχο, δηλαδή με τα ευρήματα στη μαγνητική και αξονική τομογραφία. Αν τα συμπτώματα εξηγούνται ικανοποιητικά από αυτό που δείχνουν οι εξετάσεις, τότε η πιθανότητα να βοηθηθεί ο ασθενής είναι πολύ μεγάλη.

Τα προβλήματα ξεκινούν όταν υπάρξουν «γκρίζες ζώνες», όταν δηλαδή ο ασθενής περιγράφει άτυπα συμπτώματα που δεν ταιριάζουν απόλυτα με αυτό που δείχνουν οι εξετάσεις ή, αντίθετα, όταν περιγράφει χαρακτηριστικά συμπτώματα αλλά οι εξετάσεις δεν δείχνουν κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να έχει προηγηθεί αναλυτική και ειλικρινής ενημέρωση του ασθενούς για τα ποσοστά επιτυχίας. Επιπλέον, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι κάθε ασθενής είναι διαφορετικός (στην ηλικία, στον σωματότυπο, στη φυσική κατάσταση, στην ψυχική κατάσταση κ.λπ.), οπότε και τα αποτελέσματα ενός χειρουργείου δεν θα είναι πανομοιότυπα για όλους. Αυτό που πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσει ο ασθενής είναι ότι καμία επέμβαση δεν μπορεί να γυρίσει το χρόνο πίσω.

Η φθορά της σπονδυλικής στήλης δεν αντιστρέφεται ούτε είναι δυνατόν ένα χειρουργείο να λύσει όλα τα προβλήματα της μέσης. Όταν όμως το χειρουργείο γίνει για τη σωστή ένδειξη και με το σωστό τρόπο, σχεδόν πάντα καταφέρνει να λύσει το πρόβλημα που οδήγησε τον ασθενή στον ιατρό.

Μύθος 6: Αυτό που είπε ο ιατρός ισχύει και τέλος

Οι χειρουργοί είναι ειδικοί και είναι εκπαιδευμένοι στο να αξιολογούν το πρόβλημα και να προτείνουν λύση. Αλλά δεν έχουν όλοι την ίδια γνώμη. Όταν κάποιος χειρουργός (νευροχειρουργός ή ορθοπαιδικός) προτείνει χειρουργείο ενώ κάποιος άλλος όχι, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο ένας είναι σωστός και ο άλλος όχι. Αυτό σημαίνει μόνο ότι έχουν διαφορετικές ιδέες ως προς το πώς θα λύσουν ιδανικά το πρόβλημα του ασθενούς. Αν ένας ιατρός προτείνει χειρουργείο αλλά ο ασθενής δεν είναι βέβαιος αν θέλει να προχωρήσει, μπορεί να ζητήσει μια δεύτερη γνώμη. Αυτό δεν είναι λάθος, ούτε αποτελεί αμφισβήτηση του ιατρού. Το χειρουργείο είναι σημαντική απόφαση και απαιτεί πλήρη ενημέρωση.