Γράφει ο Δρ Σταμάτιος Μερκούρης, Διευθυντής του Τμήματος Απεικόνισης Μαστού του Affidea Central.

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί πλέον τη συχνότερη μορφή κακοήθειας παγκοσμίως. Για τον λόγο αυτό έχουν καθιερωθεί προγράμματα προληπτικής εξέτασης των μαστών, τα οποία έχουν συμβάλλει αποφασιστικά στην έγκαιρη ανίχνευση κακοηθειών σε πρώιμα στάδια.

O Διευθυντής του Τμήματος Απεικόνισης Μαστού του Affidea Central, Σταμάτιος Μερκούρης, μας μιλάει για τις δυνατότητες της τομοσύνθεσης, που αποτελεί το επόμενο βήμα στη μαστογραφική απεικόνιση και είναι ζήτημα χρόνου να αποτελέσει τη μοναδική μέθοδο εκλογής για τον προληπτικό έλεγχο των μαστών.

Μέχρι τώρα γνωρίζαμε πως η ψηφιακή μαστογραφία παίζει τον κυρίαρχο ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Τι έρχεται να προσθέσει η τομοσύνθεση;

Όπως κάθε μέθοδος, έτσι και η ψηφιακή μαστογραφία εμφανίζει περιορισμούς, καθώς στους πυκνούς μαστούς εμφανίζει χαμηλή ευαισθησία στην ανίχνευση ύποπτων ευρημάτων, αλλά και χαμηλή ειδικότητα, δηλαδή αδυνατεί να χαρακτηρίσει με ευκολία τη φύση τους. Στο ζήτημα αυτό έρχεται να δώσει πολύ σημαντική βοήθεια η τομοσύνθεση.

Στην τομοσύνθεση, κατά τη διάρκεια της εξέτασης η λυχνία του μαστογράφου κινείται, ώστε να λαμβάνονται εικόνες από τομές σε διαφορετικά επίπεδα πάχους ενός χιλιοστού. Οι πολλαπλές αυτές εικόνες στη συνέχεια ανασυντίθενται ψηφιακά, ώστε να προκύπτει ένα αποτέλεσμα που μας δίνει την τρισδιάστατη απεικόνιση του μαστού. Μελετώντας στη συνέχεια τις αλλεπάλληλες τομές έχουμε τη δυνατότητα να εξετάζουμε έναν μαστό με ακρίβεια, ακολουθώντας διαδικασία παρόμοια με το ξεφύλλισμα ενός βιβλίου. Στη συνέχεια υπάρχει η δυνατότητα, μέσω της ψηφιακής ανασύνθεσης όλων των τομών, να αποτυπώνονται σε ένα φιλμ οι δομές του μαστού, χωρίς όμως να υπάρχουν τα γνωστά προβλήματα επιπροβολής στοιχείων που αντιμετωπίζουμε στη δισδιάστατη ψηφιακή μαστογραφία και χωρίς να υπάρχει σημαντική επιβάρυνση της εξεταζόμενης σε επίπεδο ακτινοβολίας.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της τομοσύνθεσης;

• Μέσω της τομοσύνθεσης και της τρισδιάστατης απεικόνισης του μαστού διευκρινίζεται αμέσως, αν ένα εύρημα είναι αληθές ή είναι αποτέλεσμα επιπροβολής στοιχείων του μαστού από διαφορετικά επίπεδα. Δεν είναι αναγκαία η λήψη επιπλέον ειδικών διαγνωστικών λήψεων του μαστού στις οποίες καταφεύγουμε μετά τη δισδιάστατη μαστογραφία.
• Έχει αποδειχθεί ότι η τομοσύνθεση εμφανίζει σημαντικά αυξημένα ποσοστά ανίχνευσης ύποπτων ευρημάτων σε μετρίως πυκνούς μαστούς σε σχέση με τη δισδιάστατη μαστογραφία. Ειδικά σε περιπτώσεις ευρημάτων που φαίνεται ότι έλκουν ή απωθούν τους γειτονικούς ιστούς, διαταράσσοντας έτσι τη φυσιολογική αρχιτεκτονική των μαστών, η 3D μαστογραφία διευκρινίζει με ακρίβεια τη θέση τους, κάτι που αδυνατούν να πραγματοποιήσουν οι υπόλοιπες διαγνωστικές μέθοδοι. Τέτοιου είδους αλλοιώσεις έχει αποδειχθεί ότι πολύ συχνά σχετίζονται με κακοήθεια και χρειάζονται περαιτέρω αντιμετώπιση. Η διαχείριση των ευρημάτων αυτών, από τη στιγμή που φαίνονται μόνο στην τομοσύνθεση, πρέπει να γίνεται με καθοδήγηση από αυτή τη μέθοδο. Πραγματοποιείται λοιπόν βιοψία με καθοδήγηση από την τομοσύνθεση, επιτυγχάνοντας έτσι με ακρίβεια και ταχύτητα την ιστολογική ταυτοποίηση της περιοχής ενδιαφέροντος.
• Από την άλλη πλευρά, στους πολύ πυκνούς μαστούς, αν και η τομοσύνθεση δίνει περισσότερες πληροφορίες και ευκρινέστερη εικόνα σε σχέση με την 2D μαστογραφία, η παρόμοια ακτινοσκιερότητα των δομών του μαστού, έχει σαν αποτέλεσμα τη δυσχερέστερη ανίχνευση των ύποπτων ευρημάτων. Στην περίπτωση αυτή θεωρείται πολύ χρήσιμη η συμπληρωματική υπερηχογραφική εξέταση των μαστών.
• Όσον αφορά στην ανίχνευση των μικροαποτιτανώσεων στις εικόνες που προκύπτουν από την ανασύνθεση των τομών, οι αποτιτανώσεις είναι πολύ εμφανείς και με την πρόοδο της τεχνολογίας στα σύγχρονα μηχανήματα ανιχνεύονται με μεγαλύτερη ακρίβεια από τη 2D μαστογραφία. Θα πρέπει όμως να τονιστεί ότι η μελέτη των αποτιτανώσεων με ειδικές μεγεθυντικές μαστογραφικές λήψεις είναι πάντα απαραίτητη, ώστε να αξιολογηθεί η φύση τους και η πιθανή ανάγκη για περαιτέρω αντιμετώπισή τους.