Η καλή ψυχολογική κατάσταση είναι προϋπόθεση για μια υγιή, ευτυχισμένη και παραγωγική ζωή. Ωστόσο, υπάρχουν γεγονότα που την επηρεάζουν αρνητικά και είναι δύσκολα στη διαχείρισή τους. Και ο καλύτερος τρόπος για να ξεπεραστούν γρήγορα είναι η ψυχοθεραπεία. Στη χώρα μας, η οικονομική κρίση και η πανδημία “κόστισε” ψυχικά στους Έλληνες. Εκτιμάται ότι το 15% των ενηλίκων αντιμετωπίζει αγχώδεις διαταραχές και το 6% μείζων κατάθλιψη, με τους οικονομικά ασθενέστερους να υποφέρουν περισσότερο.
Η Ψυχολόγος Ιωάννα Τζόβολου καταγράφει τα βασικά σημάδια για να αναζητήσει κάποιος βοήθεια από επαγγελματία της ψυχικής υγείας, αν και πολλές φορές, ο φόβος και η ανασφάλεια τον εμποδίζουν να ξεκινήσει την ψυχοθεραπευτική διαδικασία.
Η απαλλαγή από την κατάθλιψη, το άγχος, από ψυχικά τραύματα και η αποκατάσταση των οικογενειακών ή κοινωνικών σχέσεων είναι τα κυριότερα κίνητρα. Σοβαρές ασθένειες, διαζύγια, θάνατοι, φοβίες περιλαμβάνονται αλλά δεν περιορίζονται σε αυτά. Μεγάλο ποσοστό παχύσαρκων, αλκοολικών ή χρηστών ουσιών αναζητούν εξειδικευμένη υποστήριξη προκειμένου να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους, δεδομένου ότι καθένα από αυτά τα προβλήματα είναι εξουθενωτικά για όσους τα βιώνουν. Για όσους δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία, η απόφαση για αναζήτηση ψυχοθεραπευτή και για έναρξη συνεδριών είναι δύσκολη. Νοιώθουν συχνά φόβο, ανασφάλεια, αβεβαιότητα, έχουν απορίες για τη διαδικασία, τον αριθμό των συνεδριών που απαιτούνται και το οικονομικό κόστος. Ανησυχούν για τις συνέπειες της απόφασής τους και για την κριτική των άλλων. Ακόμα και αυτά όμως τα “εμπόδια” μπορούν να ξεπεραστούν, μέσω της συζήτησης με τον θεραπευτή.
Τα άτομα που νιώθουν ιδιαίτερα αδύναμα και μελαγχολικά, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλουν για να απαλλαγούν από τα προβλήματα που βασανίζουν την ψυχή τους, δεν μπορούν να δουν σημαντική βελτίωση μετά από μερικές συνεδρίες με τον κατάλληλο ψυχοθεραπευτή.
Ενδείξεις της ανάγκης υποστήριξης από ειδικό είναι επίσης η δυσκολία συγκέντρωσης, η αδυναμία εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων, η υπερβολική ανησυχία, οι αρνητικές σκέψεις για τη ζωή, τα έντονα και παρατεταμένα αρνητικά συναισθήματα (π.χ. θυμός ή επιθετικότητα) και η στροφή σε ουσίες για τη διαχείρισή τους.
Η ψυχοθεραπεία είναι μια συλλογική προσπάθεια που βασίζεται στη συνεργασία. Για να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα προϋποθέτει την καλή “χημεία” μεταξύ θεραπευόμενου και θεραπευτή και τον ειλικρινή διάλογο, που εμπεριέχει την έκφραση ακόμα και των πιο προσωπικών σκέψεων. Αφού προσδιοριστεί το πρόβλημα, ξεκινά η φάση της επίλυσής του. Ως μια ομάδα συνεργάζονται για να βρουν διαφορετικούς τρόπους σκέψης, συμπεριφοράς και διαχείρισης των συναισθημάτων. Μέσα από τις συνεδρίες, ο θεραπευόμενος μαθαίνει νέες δεξιότητες προκειμένου να διακρίνει και να διαχειρίζεται διαφορετικά τις σκέψεις, τα πρόσωπα και τις καταστάσεις που τον απασχολούν τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο αλλά και μελλοντικά.
Όταν υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, η ψυχοθεραπεία έχει αρχή, μέση και τέλος. Δεν είναι για μια ζωή, όπως αρκετοί φοβούνται. Ο χρόνος που απαιτείται εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως από την ψυχική νόσο, το ιστορικό του ασθενή και τον χρόνο έναρξης της θεραπείας. Υπάρχουν άτομα που επιλέγουν τη συνέχισή της, γιατί βελτιώνονται και νοιώθουν συνεχώς καλύτερα με τον εαυτό τους. Η συνειδητοποίηση της απαλλαγής από το πρόβλημα που οδήγησε στην ψυχοθεραπεία είναι η ένδειξη για σταδιακή μείωση της συχνότητας των συνεδριών και κατόπιν η περιοδική πραγματοποίησή τους, εφόσον το επιθυμεί ο θεραπευόμενος.
Στην εποχή της ταχύτητας, αρκετοί αντιμετωπίζουν δυσκολία εξεύρεσης χρόνου για τις επισκέψεις στο γραφείο του ψυχοθεραπευτή. Η τεχνολογία, όμως, έχει ανοίξει ένα νέο πεδίο στη φροντίδα της ψυχικής υγείας. Τα smartphone και τα tablet προσφέρουν νέους τρόπους υποστήριξης και παρακολούθησης της προόδου της ψυχικής υγείας.
Από την Ψυχολόγο MSc (CBT), Ιωάννα Τζόβολου (www.nomorestress.gr)
