Το άγχος, αν και θεωρείται παραγωγικό, πολλές φορές μπορεί να επιφέρει δραματικές συνέπειες και να δημιουργήσει κάτι περισσότερο από προσωρινή ανησυχία ή φόβο. Το να αγνοήσουμε τα σημάδια του και να το αφήσουμε να επιδρά για μεγάλο χρονικό διάστημα στη ζωή μας μπορεί να επιδεινώσει και να επηρεάσει μακροπρόθεσμα τις καθημερινές μας δραστηριότητες, την εργασιακή απόδοση, την υγεία και τις σχέσεις. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να ακούμε τον εαυτό μας, να σεβόμαστε τα όριά μας και να ενημερωνόμαστε σωστά για το πώς μπορούμε να ανακουφίσουμε τα συμπτώματα του άγχους» επισημαίνει η Άννα Χατζηδημητρίου, Ψυχολόγος Υγείας.
Ποια είναι τα συμπτώματα του άγχους;
Καθένας βιώνει διαφορετικά το άγχος και τα συμπτώματα. Μπορεί να είναι από «πεταλούδες στο στομάχι» έως μια έντονη ταχυπαλμία. Επίσης μπορεί να αισθάνεται κανείς εκτός ελέγχου σαν να υπάρχει αποσύνδεση μεταξύ του μυαλού και του σώματός του. Ακόμα, σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να εκδηλωθεί ως ένα γενικό αίσθημα φόβου και ανησυχίας ή μπορεί να είναι απλά φόβος για ένα συγκεκριμένο μέρος ή γεγονός. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί στο άτομο που βιώνει μια στρεσογόνα περίοδο ή ένα παρατεταμένο συναίσθημα άγχους, ως μια κρίση πανικού.
Πώς επιδρά το άγχος στην υγεία μας;
Το άγχος επηρεάζει σφαιρικά το άτομο στους βασικούς τομείς και λειτουργίες της ζωής του όπως τον ύπνο, τη διατροφή, ψυχοσωματικά, τη γνωστική και συναισθηματική λειτουργία, την εργασία, τις σχέσεις κλπ. Συχνά αυτά αποδίδονται σε κάποια ασθένεια ή στην τύχη, ενώ στην πραγματικότητα η αιτία είναι το έντονο άγχος.
Τι είναι η ψυχοεκπαίδευση και ποιος ο ρόλος της στην καταπολέμηση του άγχους;
Είναι μια μη φαρμακευτική θεραπευτική μέθοδος προσέγγισης, η οποία έχει ενσωματώσει κάποια πολύ αποτελεσματικά ψυχοθεραπευτικά εργαλεία. Χρησιμοποιείται συχνά ως συμπληρωματική θεραπεία σε σοβαρές ψυχικές ασθένειες, όπως άνοια, σχιζοφρένεια, κλινική κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, ψυχωσικές ασθένειες, διατροφικές διαταραχές και διαταραχές προσωπικότητας.
Ως ψυχοεκπαίδευση θα μπορούσαμε να ορίσουμε έναν επιστημονικά δομημένο τρόπο προσέγγισης που έχει τρεις βασικούς πυλώνες:
- την ενημέρωση
- την εκπαίδευση συγκεκριμένων δεξιοτήτων
- την υποστήριξη
Αποτελεί ουσιαστικά ένα σύγχρονο τρόπο θεραπευτικής παρέμβασης αλλά και πρόληψης, τόσο σε ψυχικές όσο και σε σωματικές ασθένειες.
Πρόκειται για μία σημαντική πρώιμη παρέμβαση για την καταπολέμηση του άγχους και τη θεραπεία των αγχωδών διαταραχών. Ειδικότερα, η κατανόηση, η ομαλοποίηση και η σωστή πληροφόρηση γύρω από τα θέματα του άγχους θα επιτρέψει στα άτομα να αναγνωρίσουν καλύτερα τα δικά τους συμπτώματα και να κατανοήσουν τη λογική πίσω από τους τρόπους αντιμετώπισης που μπορούν να ακολουθήσουν για να αποδεσμευτούν από αυτό το αίσθημα.
Μέσα από την ψυχοεκπαίδευση, τι αποκομίζει το άτομο;
Λαμβάνει τα κατάλληλα εργαλεία ούτως ώστε:
- Να αναγνωρίζει ποιες είναι οι πηγές άγχους στη δική του ζωή. Κατά τη διάρκεια της ψυχοεκπαιδευτικής διαδικασίας, ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος δημιουργούν ένα σχέδιο για να αντιμετωπίσουν σταδιακά τις καταστάσεις που του προκαλούν άγχος, σπάζοντας έτσι τον φαύλο κύκλο της αποφυγής.
- Να μάθει να αναπτύσσει τους δικούς του προσωπικούς μηχανισμούς άμυνας απέναντι στην ανακούφιση των συμπτωμάτων του άγχους του, επαναπροσδιορίζοντας τον τρόπο σκέψης και δράσης του. Μέσα από ψυχοθεραπευτικές τεχνικές αρχίζει ο θεραπευόμενος να αναγνωρίζει τα γνωσιακά του λάθη, καθώς και τα ανθυγιεινά πρότυπα σκέψης που δημιουργούν άγχος.