Η τριχόπτωση επηρεάζει περίπου το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού και οι επιπτώσεις που προκαλεί δεν αφορούν μόνο στην εμφάνιση. Σε πολλούς η απώλεια των μαλλιών έχει αρνητική επίδραση στην αυτοεκτίμηση, την αυτοπεποίθηση και τη συναισθηματική ευεξία. Τα παιδιά δεν εξαιρούνται. Μελέτες δείχνουν ότι η αλωπεκία στους ανηλίκους επιβαρύνει την ψυχολογία τους και γίνεται αιτία υποβάθμισης της ποιότητας ζωής τους.

Τόσο τα παιδιά κάτω των 12 ετών, όσο και οι έφηβοι νιώθουν αμηχανία και συχνά βιώνουν εκφοβισμό, που επηρεάζει τη στάση και τις αποφάσεις τους σχετικά με τη συμμετοχή τους στο σχολείο και σε δραστηριότητες εντός και εκτός αυτού. Σύμφωνα με μελέτες, όσο πιο νωρίς ξεκινά η τριχόπτωση τόσο υψηλότερο είναι το ψυχολογικό και κοινωνικό κόστος που καλούνται να αντιμετωπίσουν.

Δεδομένης της ευαίσθητης ψυχολογίας τους κατά τη συγκεκριμένη ηλικιακή περίοδο, υπάρχει ανάγκη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των γονέων, οι οποίοι επίσης βιώνουν σημαντικό στρες, βλέποντας τα παιδιά τους να υποφέρουν, αφού καλούνται να αντιμετωπίσουν το “επικριτικό” κοινωνικό περιβάλλον.

«Η τριχόπτωση ανησυχεί τόσο ενήλικες όσο και παιδιά και εφήβους – η δε απώλεια μαλλιών μπορεί να γίνει τρομακτική και να έχει συναισθηματικές και σωματικές συνέπειες. Στα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών οφείλεται συχνότερα σε παθήσεις που είναι πιθανό να υποχωρήσουν χωρίς θεραπεία. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές απαιτείται ιατρική παρέμβαση», εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.

«Μαλλιά χάνουν και τα μωρά κατά τους πρώτους μήνες της ζωής τους για διάφορους λόγους – από ορμονικούς μέχρι τη στάση ύπνου. Στις περισσότερες περιπτώσεις η κατάσταση δεν εμπνέει ανησυχία, χωρίς να αποκλείονται όμως και περιπτώσεις που χρήζουν διερεύνησης», προσθέτει.

Δυστυχώς, συχνά παρατηρείται παραπληροφόρηση σχετικά με την τριχόπτωση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση της έναρξης της θεραπείας και σε περιττή συναισθηματική επιβάρυνση. Γι’ αυτό είναι σημαντική η απομυθοποίηση ορισμένων πεποιθήσεων που επικρατούν.

Ας εξετάσουμε, λοιπόν, τους μύθους, καθώς η κατάρρευσή τους και η αποκατάσταση της αλήθειας διασφαλίζει ότι τα παιδιά θα λαμβάνουν την απαραίτητη φροντίδα και θεραπεία:

Μύθος 1: Μόνο οι ενήλικες έχουν τριχόπτωση/αραίωση μαλλιών

Αλήθεια: Ακόμα και τα παιδιά μπορούν και αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα με τα μαλλιά τους. Άλλοτε έχουν προσωρινό χαρακτήρα και άλλοτε είναι πιο επίμονα.

Μύθος 2: Φταίει η κακή υγιεινή

Αλήθεια: Τις περισσότερες φορές η παρατεταμένη πτώση περισσότερων τριχών από το φυσιολογικό οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες, σε αυτοάνοσα νοσήματα ή άλλους ιατρικούς λόγους και όχι σε κακή υγιεινή. Βέβαια, η παραμέλησή της μπορεί να οδηγήσει σε ερεθισμό ή μόλυνση, που μπορεί να επιδεινώσει την τριχόπτωση.

Μύθος 3: Η τριχόπτωση είναι πάντα ένδειξη σοβαρού προβλήματος υγείας

Αλήθεια: Η απώλεια τριχών δεν είναι πάντοτε σύμπτωμα σοβαρών ιατρικών προβλημάτων. Ακόμα και μια μόλυνση ή το στρες μπορούν να την προκαλέσουν.

Μύθος 4: Τα καπέλα προκαλούν τριχόπτωση

Αλήθεια: Δεν είναι αιτία τριχόπτωσης η χρήση καπέλων. Το μόνο πρόβλημα που μπορούν να δημιουργήσουν είναι τριβή και σπάσιμο των τριχών, εάν είναι υπερβολικά σφιχτά και εμποδίζουν τη ροή του αέρα.

Μύθος 5: Το κόψιμο των μαλλιών βοηθά στον πολλαπλασιασμό των μαλλιών

Αλήθεια: Το κούρεμα δεν επηρεάζει την υγεία των ριζών, παρά μόνο αφαιρεί τις κατεστραμμένες άκρες.

Μύθος 6: Τα μαλλιά που χάνονται δεν ξαναφυτρώνουν

Αλήθεια: Υπάρχουν γενετικές παθήσεις, όπως η ανδρογενετική αλωπεκία, που μπορεί να οδηγούν σε μόνιμη απώλεια μαλλιών, αλλά και άλλες, όπως οι διατροφικές ελλείψεις και οι ορμονικές ανισορροπίες που οι τρίχες ξαναφυτρώνουν αμέσως μετά τη θεραπεία του προβλήματος που την προκαλεί.

«Η έγκαιρη αναγνώριση των διαταραχών που ευθύνονται για την τριχόπτωση ή την αραίωση των μαλλιών είναι  απαραίτητη για την ταχύτερη θεραπεία.

Όσον αφορά στα μωρά, είναι φυσιολογική και προσωρινή στις περισσότερες περιπτώσεις. Ωστόσο, οι μητέρες θα πρέπει να παρατηρούν το τριχωτό του κεφαλιού για γυμνά σημεία, εξανθήματα και να αναζητούν την εκτίμηση ενός ειδικού στην περίπτωση εντοπισμού κάποιου από αυτά.

Το ίδιο ισχύει και για τα μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους. Η γρήγορη απώλεια τριχών από το κεφάλι, τα φρύδια ή το σώμα σε ωοειδές ή στρογγυλό σχήμα είναι ένδειξη γυροειδούς αλωπεκίας, μιας αυτοάνοσης πάθησης που συνήθως δεν συνοδεύεται από άλλα  συμπτώματα.

Η θεραπεία θα πρέπει να ξεκινά το συντομότερο, καθώς έχει σοβαρές ψυχολογικές επιπτώσεις στα άτομα αυτών των ηλικιών. Η εφαρμογή ισχυρών κορτικοστεροειδών που εφαρμόζονται τοπικά και η χρήση ενέσιμων στεροειδών στο τριχωτό της κεφαλής (στους εφήβους) μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Αποτελεσματική είναι και η μεσοθεραπεία, δηλαδή η έγχυση ενός συνδυασμού φαρμάκων, βιταμινών και αμινοξέων στην πάσχουσα περιοχή.

Στρογγυλά ή οβάλ μπαλώματα, μπορεί να κάνει και η τριχοφυτία του τριχωτού της κεφαλής, που επίσης είναι συχνή αιτία τριχόπτωσης στα παιδιά. Οι τρίχες κόβονται στην επιφάνεια του δέρματος και μοιάζουν με μαύρες κουκκίδες. Είναι λοίμωξη που προκαλείται από μύκητες και πρέπει να αντιμετωπίζεται το ταχύτερο δυνατόν, καθώς εκτός από τις σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις για το ίδιο το παιδί, είναι και μεταδοτική. Θεραπεύεται με από του στόματος αντιμυκητιακά φάρμακα.

Οι έφηβοι μπορεί να παρουσιάσουν και ανδρογενετική αλωπεκία, αν και σπάνια. Στα αγόρια παρατηρείται αραίωση που ξεκινά από τους κροτάφους και το μέτωπο και προχωρά στην κορυφή του κεφαλιού, ενώ στα κορίτσια παρατηρείται στην κορυφή του κεφαλιού. Η πάθηση έχει γενετικό υπόβαθρο και παρότι δεν υπάρχει οριστική θεραπεία, έγκαιρες παρεμβάσεις με τοπικά φάρμακα, από του στόματος συμπληρώματα ή θεραπείες αποκατάστασης μαλλιών μπορεί να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της απώλειας μαλλιών.

Ιδιαίτερα εμφανής, ως αιτία τριχόπτωσης και απώλειας μαλλιών, είναι και η τριχοτιλλομανία. Προκαλείται όταν το παιδί τραβάει τις τρίχες του κεφαλιού του από στρες. Μερικές φορές συνυπάρχει και με δάγκωμα των νυχιών. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει ένας πεπειραμένος ψυχολόγος.

Σημειωτέον, ότι τα παιδιά και οι έφηβοι με διατροφικές διαταραχές και πεπτικά προβλήματα κινδυνεύουν από τριχόπτωση, όπως και εκείνα με παθήσεις του θυρεοειδούς και με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο. Επίσης για απώλεια μαλλιών έχουν ενοχοποιηθεί και κάποια φάρμακα.

Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι η καθημερινή απώλεια τριχών είναι φυσιολογική και στα παιδιά, αφού τα μαλλιά έχουν ένα κύκλο ζωής, που έχει φάσεις ανάπτυξης, εξασθένισης και αναγέννησης. Η αναγνώριση της παθολογικής ή ψυχολογικής τριχόπτωσης στα αρχικά της στάδια είναι καθοριστική για τη θεραπεία. Είτε είναι γενετικής φύσης είτε ορμονικής είτε ψυχολογικής, η έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος αυξάνει τις πιθανότητες διατήρησης των μαλλιών», καταλήγει ο δρ Στάμου.