Έντονες επιπτώσεις στην ψυχολογία έχουν οι δερματικές βλάβες στο πρόσωπο που οφείλονται στη γήρανση και μοιάζουν με μεγάλες ελιές (αλλά δεν είναι). Εμφανίζονται εκεί γύρω στα 40 με 50 και υπενθυμίζουν καθημερινά στους “κατόχους” τους ότι ο οργανισμός τους γερνά.

Είναι αντιαισθητικές και για τους άλλους αποκρουστικές. Όταν εμφανίζονται δε πολλαπλές τέτοιες βλάβες κυριαρχεί ο φόβος μετάδοσής τους, παρότι δεν πρόκειται για μεταδοτική νόσο. Η άγνοια συντηρεί την αποστροφή των άλλων, αλλά και την κακή ψυχολογική κατάσταση των πασχόντων, παρότι η απαλλαγή από αυτές είναι υπόθεση λίγων λεπτών της ώρας.
«Οι σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις, όπως ονομάζονται αυτές οι βλάβες, είναι η πιο συχνή καλοήθη εξεργασία σε μεσήλικες, κυρίως σε όσους έχουν λευκό δέρμα – αν και δεν αποκλείεται να εμφανιστούν και σε νεαρότερη ηλικία και σε ανθρώπους με σκούρο δέρμα. Το πρόσωπο, ο λαιμός και ο κορμός είναι τα σημεία όπου παρουσιάζονται συχνότερα.

Έχουν δε πολλά “πρόσωπα”. Δηλαδή άλλοτε έχουν στρογγυλό σχήμα και άλλοτε ωοειδές και η επιφάνειά τους είναι είτε λεία και κηρώδης είτε τραχιά και κοκκιώδης. Το χρώμα τους κυμαίνεται από λευκό, ανοιχτό καφέ με ροζ τόνους έως σκούρο καφέ ή μαύρο. Κάποιες είναι πολύ μικρής διαμέτρου, ενώ άλλες μπορεί να φτάσουν τα 3 εκατοστά. Μπορούν να αναπτυχθούν μεμονωμένα ή σε ομάδες. Σπανιότερα καλύπτουν αρκετά μεγάλη επιφάνεια του κορμού. Η αιτία της εμφάνισής τους είναι άγνωστη, αλλά προκύπτουν από τον πολλαπλασιασμό των επιδερμικών κυττάρων», μας εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου. «Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία έχει αναφερθεί ως παράγοντας κινδύνου για την εμφάνισή τους, όπως και η κληρονομικότητα», συμπληρώνει.

Για τη συχνότητα ανάπτυξής τους έχουν διενεργηθεί αρκετές μελέτες σε όλο τον κόσμο. Εξ αυτών, μια αμερικανική μελέτη έδειξε να υπάρχει κάποια βλάβη στο 88% των ατόμων άνω των 64 ετών, ενώ σε μια μικρή αυστραλιανή μελέτη όλοι οι συμμετέχοντες άνω των 51 ετών είχαν τουλάχιστον μια βλάβη. Μελέτες έχουν αναφέρει αξιοσημείωτα ποσοστά εμφάνισης της πάθησης και σε νεώτερα άτομα. Για παράδειγμα, μια βρετανική μελέτη διαπίστωσε ότι το 8,3% των ανδρών και το 16,7% των γυναικών κάτω των 40 ετών είχαν τουλάχιστον μία σμηγματορροϊκή υπερκεράτωση.

Συνήθως οι βλάβες αυτές δεν δίνουν συμπτώματα, εκτός από μια ενόχληση ή ήπιο κνησμό. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, μεγαλώνουν και αυτό μπορεί να γίνει αιτία τραυματισμού, με συνέπεια την αιμορραγία ή ακόμα και λοίμωξη του σημείου – μια εξέλιξη που μπορεί να προκαλέσει και το ξύσιμο ή η προσπάθεια απομάκρυνσής τους από το δέρμα από τους πάσχοντες.

Παρότι οι ίδιες δεν είναι επικίνδυνες και δεν είναι κακοήθεις, έχουν αναφερθεί περιστατικά ανάπτυξης όγκων και μελανώματος εντός αυτών των βλαβών. Επίσης, μπορούν να αποτελέσουν προειδοποιητική ένδειξη για την ύπαρξη κακοήθειας εσωτερικού οργάνου, όταν εμφανιστούν πολλές μαζί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, πολλαπλές σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις μπορεί να προκύψουν και μετά από φλεγμονώδη δερματοπάθεια ή σοβαρό ηλιακό έγκαυμα.

Η μορφή τους, που συχνά μοιάζει με κακοήθη όγκο, θορυβεί τους πάσχοντες, οι οποίοι αναζητούν αμέσως ιατρική γνωμάτευση. Όταν, όμως, δεν είναι η πρώτη βλάβη που εμφανίζεται, συνήθως δεν επαναλαμβάνουν την επίσκεψη στο γιατρό. Αυτό μπορεί να γίνει αιτία μη έγκαιρης διάγνωσης κάποιου μελανώματος. Η ύπαρξη πολλαπλών σμηγματορροϊκών υπερκερατώσεων αποτελεί επίσης λόγο μη εντοπισμού κάποιου δυσπλαστικού σπίλου, ο οποίος ενέχει τον κίνδυνο εξαλλαγής.

«Γι’ αυτό καλό είναι σε κάθε αλλαγή υπάρχουσας βλάβης και εμφάνιση νέας σμηγματορροϊκής υπερκεράτωσης, ο πάσχων να απευθύνεται στον δερματολόγο του, προκειμένου να αποκλειστεί η ύπαρξη ή η πιθανότητα κάποιας κακοήθειας. Αποτελεί δε καλή ευκαιρία για έλεγχο όλων των σπίλων και σε ορισμένους ανθρώπους για τη χαρτογράφησή τους», επισημαίνει ο δρ Στάμου.

Για τη διάγνωση δεν απαιτούνται απεικονιστικές ή άλλες εξετάσεις, παρά μόνο κλινική εξέταση, εκτός εάν υπάρχει αβεβαιότητα ή υποψία κακοήθειας, αφού μπορεί οπτικά να μοιάζει με μελάνωμα. Σε αυτήν την περίπτωση αφαιρείται δείγμα ιστού και διενεργείται δερματοσκόπηση ή βιοψία.

Η αφαίρεση της σμηγματορροϊκής υπερκεράτωσης γίνεται για αισθητικούς λόγους ή εάν λόγω θέσης δημιουργεί προβλήματα. Οι τρόποι για να γίνει είναι πολλοί: η κρυοθεραπεία για λεπτότερες βλάβες, κατά την οποία η σμηγματορροϊκή υπερκεράτωση παγώνει, η διαθερμοπηξία – ηλεκτροχειρουργική, δηλαδή κάψιμό της, η απόξεση με ειδικό εργαλείο που ονομάζεται ξέστρο ή αφαίρεση με νυστέρι, η οποία επιτρέπει την εργαστηριακή διερεύνηση της βλάβης, και η επέμβαση με λέιζερ που είναι η πλέον σύγχρονη, ανώδυνη και καλύτερη αισθητικά εφαρμογή.

«Η σμηγματορροϊκή υπερκεράτωση μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην ποιότητα ζωής, αφού μπορεί να προκαλέσει χαμηλή αυτοπεποίθηση, στιγματισμό, να έχει επαγγελματικές επιπτώσεις, ακόμα και να περιορίσει την κοινωνική ή ερωτική ζωή. Η εξέλιξη της ιατρικής τεχνολογίας μπορεί να δώσει ασφαλή και οριστική λύση, ανώδυνα, προσφέροντας τέλειο αισθητικό αποτέλεσμα, σε ελάχιστο χρόνο, ακόμα και σε 1 επίσκεψη. Δεν υπάρχει, λοιπόν, κανένας λόγος να αφήνουμε τέτοιες απλές δερματικές βλάβες να διαφεντεύουν τη ζωή μας», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.