Στη σκιά του «τσουνάμι» των καταγγελιών, που βλέπουν τελευταία το φως της δημοσιότητας, από τον χώρο του αθλητισμού, αλλά και της τέχνης, η νέα έρευνα του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτική.
Χαρτογραφεί την άποψη της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας για το μείζον ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης και δείχνει ότι αυτή συμβαίνει κατά κόρον σε όλους, ανεξαιρέτως, τους χώρους εργασίας, επισημαίνει ο δρ Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος, πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών
Ενδεικτικό του πόσο αλλάζουν τα πράγματα, εν έτει 2021, είναι ότι οι 2.000 άνδρες και γυναίκες, ηλικίας από 18 έως 65 χρόνων, που συμμετείχαν στην έρευνα, σπάνε τα ταμπού και τη σιωπή τους και λένε απερίφραστα ναι στις καταγγελίες τέτοιων περιστατικών, ακόμη κι αν συμβαίνουν πίσω από τις κλειστές πόρτες του σπιτιού, από τον σύζυγο στη σύζυγο (77,71% λέει ναι, 22,29% λέει όχι)…
Οι εννέα στους δέκα (ποσοστό 92,97%) εκφράζουν την πεποίθηση ότι η σεξουαλική παρενόχληση δεν συμβαίνει μόνο στον χώρο του θεάματος, αλλά απαντάται ευρύτερα στην κοινωνία.
Λένε όχι στην ποινικοποίηση του κοιτάγματος -το 74,80%- αφού πιστεύουν ότι, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στις ΗΠΑ -που ακόμη κι ένα κοίταγμα μπορεί να εκληφθεί σαν σεξουαλική παρενόχληση- αυτό δεν θα συμβεί στη χώρα μας.
Το 68,07% λέει ότι όχι, δεν θα συμβεί, το 31,93% λέει πως ναι, θα συμβεί.
Πάντως οι περισσότεροι, παρόλο που επικροτούν το «ξεμπρόστιασμα» των ενόχων, φοβούνται ότι τέτοια περιστατικά θα συνεχίσουν να συμβαίνουν. Στην ερώτηση «Μετά τις καταγγελίες, που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, πιστεύετε ότι θα σταματήσουν τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης;», το 77,91% δηλώνει πως όχι δεν θα σταματήσουν και το 22,09% ότι ναι, θα σταματήσουν.
Πάντως όλη αυτή η κατάσταση, έτσι όπως ξεδιπλώνεται τις τελευταίες εβδομάδες, κάνει μία στις δύο γυναίκες να πιστεύει ότι οι άνδρες δεν φλερτάρουν, από φόβο μήπως κατηγορηθούν ότι παρενοχλούν το αντικείμενο του πόθου τους.
Στην ερώτηση «Υπάρχει η άποψη, που εκφράζεται από γυναίκες, ότι δεν υπάρχουν πια άνδρες, καθώς φοβούνται να τις φλερτάρουν. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;», το 53,31% διαφωνεί και το 46,49% συμφωνεί.
Φουλ της παρενόχλησης στην εργασία
Συγκλονίζουν οι απαντήσεις των 996 γυναικών, που ομολογούν ότι έχουν παρενοχληθεί στον χώρο δουλειάς τους και, μάλιστα, πάρα πολλές φορές.
Το 81,73% λέει ότι το έχει βιώσει 1-5 φορές, το 10,58% 5-10 φορές και το 7,69% πάνω από 10 φορές. Μάλιστα οι δύο στις δέκα χάσανε τη δουλειά τους, επειδή δεν υπέκυψαν στις ορέξεις του συναδέλφου τους (ποσοστό 21,63%). Για το 78,37% η άρνηση δεν είχε ως αποτέλεσμα την ανεργία.
Οι περισσότερες καταγγελίες αφορούν σε γυναίκες, οι οποίες παρενοχλήθηκαν. Λιγότερο συχνό, αλλά εξίσου υπαρκτό, είναι, πάντως, και το αντίστροφο. Δηλαδή οι γυναίκες να παρενοχλούν σεξουαλικά άνδρες.
Το 66,90% παραδέχεται ότι και οι γυναίκες το κάνουν αυτό. Βέβαια για το 33,10% η παρενόχληση παραμένει γένους αρσενικού.
Ενδιαφέρον έχουν οι απαντήσεις των συμμετεχόντων στην έρευνα του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών για τους λόγους που κάποιος καταγγέλλει ένα τέτοιο περιστατικό, όπως και το «γιατί τώρα;», που πολυσυζητήθηκε.
Στην ερώτηση, λοιπόν, «Πιστεύετε πως οι καταγγελίες, που γίνονται τελευταία, γίνονται για λόγους δημοσιότητας;», το 64,46% απαντά όχι και το 35,54% απαντά ναι.
Στην ερώτηση «Πολλοί διατυπώνουν το ερώτημα γιατί οι καταγγελίες γίνονται τώρα, μετά από τόσα χρόνια. Θεωρείτε εύλογη αυτή την απορία;» η κοινή γνώμη εμφανίζεται διχασμένη. Για το 50,10% ο χρόνος αποκάλυψης του συμβάντος δεν έχει καμιά σημασία, αλλά για το 49,90% είναι μια εύλογη απορία.
Να σπάσει το «απόστημα»
Εντύπωση προκαλούν οι απαντήσεις στην ερώτηση «Σε τι ποσοστό νομίζετε ότι λαμβάνει χώρα η σεξουαλική παρενόχληση;».
Το 55,12% λέει σε αρκετές γυναίκες, το 28,11% τουλάχιστον στις μισές, το 9,34% σε όλες τις γυναίκες, ενώ το 7,43% πιστεύει ότι το θέμα αφορά σε ένα μικρό ποσοστό γυναικών. Όσο για εκείνη «που τα ’θελε, γιατί ήταν ντυμένη προκλητικά», η πλειοψηφία των ερωτηθέντων βάζει τα πράγματα στη θέση τους. Στην ερώτηση «Θεωρείτε ότι το θύμα μπορεί να φέρει ευθύνη λόγω αμφίεσης/εμφάνισης;» το 60,14% επισημαίνει ότι καμία ενδυμασία δεν είναι πρόσκληση για παρενόχληση. Βέβαια υπάρχει και ένα διόλου αμελητέο 39,86%, δηλαδή τέσσερις στους δέκα, που πρεσβεύει ότι κάποιες φορές ευθύνεται και το θύμα.
Άλλα ευρήματα
Θεωρείτε ότι στον χώρο του θεάτρου η σεξουαλική παρενόχληση είναι συχνότερη απ’ ό,τι στην ευρύτερη κοινωνία;
Το 63,76% θεωρεί ότι είναι στα ίδια επίπεδα και το 36,24% ότι είναι συχνότερη στο θέατρο.
Σύμφωνα με μελέτες τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας κυμαίνονται από 20% – 30%. Έχετε υποστεί ποτέ βία στο οικογενειακό σας περιβάλλον;
Το 71,88% δεν έχει υποστεί βία, σε αντίθεση με το 28,13%.
Θεωρείτε πως το κίνημα «Όλες Μαζί» (Me Too) θα βοηθήσει στην εξάλειψη παρόμοιων περιστατικών;
Θα βοηθήσει, απαντά το 77,21%, απαισιόδοξο το 22,79%.
Πιστεύετε πως μπορεί να διακριθεί σαφώς ένας άνδρας, που φλερτάρει, από έναν άνδρα που παρενοχλεί;
Η διάκριση είναι ξεκάθαρη για το 67,17%. Τα όρια είναι ασαφή για το 32,83%.
Έχει αξία να αναφερθεί ότι οι ερωτηθέντες εμφανίζονται διχασμένοι σε μια σειρά από ζητήματα.
Πιστεύετε ότι οι φερόμενοι ως δράστες είναι σεξουαλικά καταπιεσμένα άτομα;
Το 51,51% να λέει όχι και το 48,49% να λέει ναι.
Κατά τον Βολταίρο «Ο Θεός δημιούργησε το σεξ και οι παπάδες τον γάμο». Συμφωνείτε με αυτή την ρήση;
Το 51,91% διαφωνεί, το 48,09% συμφωνεί.
Θεωρείτε ότι γι’ αυτές τις συμπεριφορές μπορεί να παίζει ρόλο και το ότι ιστορικά η σεξουαλικότητα ανηθικοποιήθηκε από την θρησκεία και τους θεσμούς;
Όχι υποστηρίζει το 51,10%, ναι το 48,90%.
«Ο επιθετικός ανδρισμός όπως και η παθητική θηλυκότητα είναι κατασκευές της πατριαρχίας όπου η επίδειξη ανδρισμού απαιτεί σκληρότητα, βία και υποταγή της γυναίκας. Η χειραφέτηση και η ισότητα προς μια ελευθερία της ηδονής και για τα δυο φύλα θα παραμένει σχεδόν ουτοπία όσο ο βιασμός θα είναι το όχημα της συμβολικής ανδρικής κυριαρχίας. Οι γυναίκες θα ερμηνεύουν την επιθυμία των ανδρών με φόβο και αμφιθυμία που θα απομακρύνει τη συναίνεση για μια άδολη ηδονή που χάρισε η φύση στον άνθρωπο», καταλήγει ο κ. Κωνσταντινίδης.