Οι δραστηριότητες στη θάλασσα είναι ιδιαίτερα αγαπητές στη Ελλάδα, λόγω των χιλιάδων χιλιομέτρων της ακτογραμμής και του πολύμηνου, υπέροχου καιρού της. Ωστόσο, αυτό σημαίνει ότι τα ατυχήματα που προκύπτουν κατά την ενασχόληση με αθλήματα όπως το windsurfing, το θαλάσσιο σκι, το wakeboarding είναι συχνά. Διάφοροι παράγοντες και απροσεξίες της στιγμής μπορούν να οδηγήσουν σε ένα ευρύ φάσμα τραυματισμών. Ενώ μερικοί από αυτούς είναι σχετικά ασήμαντοι και ξεπερνιούνται γρήγορα, άλλοι μπορεί να είναι σοβαροί και να επιφέρουν μόνιμους τραυματισμούς ή ανάγκη για εξειδικευμένες θεραπείες.
«Το ποσοστό των τραυματισμών που συμβαίνουν κατά τη συμμετοχή σε αθλήματα και δραστηριότητες στη θάλασσα υποκαταγράφεται στη χώρα μας. Για παράδειγμα, τα αναφερόμενα στις αρμόδιες αρχές ατυχήματα που ανακύπτουν σε επιβάτες και σε χειριστές τζετ σκι εκπροσωπούν μόνο το 60% αυτών που πραγματικά γίνονται. Οι συνέπειες των ατυχημάτων μπορεί να είναι αρκετά σοβαρές, οπότε υπάρχει ανάγκη ενημέρωσης και καθοδήγησης όσων ασχολούνται με αυτά, οι οποίοι είναι στην πλειονότητά τους νεαροί», επισημαίνει ο εξειδικευμένος στις αρθροπλαστικές ισχίου και γόνατος Ορθοπαιδικός Χειρουργός δρ Αθανάσιος Τσουτσάνης.
Έχει καταγραφεί ότι οι νεαροί άνδρες βιώνουν συχνότερα τραυματισμούς, συγκριτικά με τους μεγαλύτερους και τις γυναίκες. Το ποσοστό των τραυματισμών, η διάγνωση και τα σημεία του σώματος που τραυματίζονται διαφέρουν ανάλογα με το άθλημα – δηλαδή κάποια θαλάσσια σπορ είναι ασφαλέστερα από άλλα. Αν και οι μελέτες για το θέμα δεν είναι τόσο εκτεταμένες όσο θα περίμενε κανείς, μια εξ αυτών που πραγματοποιήθηκε σε άτομα που αναζήτησαν περίθαλψη σε τμήμα επειγόντων περιστατικών επειδή τραυματίστηκαν ενόσω επέβαιναν σε σαμπρέλες (tubing), έκαναν θαλάσσιο σκι ή wakeboarding, δίνει μια αντιπροσωπευτική εικόνα τους. Εκτιμήθηκαν 11.045 τραυματισμοί από σαμπρέλες, 18.967 από wakeboarding, και 52.399 από θαλάσσιο σκι. Από τα αποτελέσματα φάνηκε ότι και τα τρία αθλήματα εγκυμονούν κινδύνους. Όσοι κάνουν wakeboarding και σαμπρέλα χτυπούν στο κεφάλι και το λαιμό, ενώ όσοι επιδίδονται σε θαλάσσιο σκι είναι πιθανότερο να τραυματιστούν στο ισχίο και το κάτω άκρο. «Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη, στο ισχίο και το κάτω άκρο χτύπησε το 26,5% ατόμων που τραυματίστηκαν όταν έκαναν wakeboarding και το 19,0% εκείνων που χτύπησαν όταν επέβαιναν σε μια σαμπρέλα ή “μπανάνα”. Όμως, οι σκιερ ήταν πιο επιρρεπείς στους τραυματισμούς αυτούς (35,9%). Όσοι χτύπησαν στο ισχίο και το κάτω άκρο ήταν πιθανότερο να είχαν βλάβες στους μαλακούς ιστούς ανεξάρτητα από το σπορ που έκαναν. Τα κοψίματα/γδαρσίματα και οι μώλωπες διαγνώστηκαν συχνότερα στους τραυματισμούς του ισχίου και κάτω άκρου από σαμπρέλα σε σύγκριση με το wakeboarding και το θαλάσσιο σκι. Τα κατάγματα ήταν συχνότερα σε εκείνους που έκαναν wakeboarding (21,3%), ακολουθούμενοι από όσους έκαναν θαλάσσιο σκι (10,7%) και όσους έκαναν σαμπρέλα (4,8%)», σημειώνει ο δρ Τσουτσάνης.
Από άλλη μελέτη έχει καταδειχθεί ότι από το σύνολο των καταγμάτων, το 50% αφορά κατάγματα των κάτω άκρων, ενώ το 37,5% από αυτά είναι στο ισχίο και στο μηριαίο και απαιτούν χειρουργική θεραπεία.
Όσον αφορά τις ηλικίες, οι τραυματισμοί στους επιβαίνοντες σε σαμπρέλα είναι συχνότεροι σε νεαρούς ηλικίας από 10-19 ετών, ενώ στους αθλητές wakeboarding και θαλάσσιου σκι σε άτομα ηλικίας 20-29 ετών.
Το windsurfing, αν και ηπιότερο, επίσης ενέχει κινδύνους. Μια βίαιη πτώση από ένα κύμα στο πόδι, στο χέρι ή στον ώμο, αλλά και γενικά σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος, μπορεί να προκαλέσει κάταγμα και να απαιτήσει φροντίδα και παρακολούθηση. Τα παρεκτοπισμένα κατάγματα απαιτούν χειρουργική επέμβαση για να ρυθμίσουν το οστό ή τοποθέτηση υλικών οστεοσύνθεσης για να το συγκρατήσουν στη θέση τους. Ωστόσο, είναι ασφαλέστερο από το kitesurfing. Και τα δύο είναι αθλήματα που συνδέονται στενά με τις καιρικές συνθήκες, οπότε είναι απρόβλεπτα ως ένα σημείο και γι’ αυτό επικίνδυνα. Το ποσοστό των τραυματισμών είναι περίπου 5,9 έως 7,0 ανά 1000 ώρες kitesurfing, και για όσους κάνουν windsurfing 0,22 ανά 1000 ώρες πρακτικής.
Ιδιαίτερα επικίνδυνο είναι το τζετ σκι, ιδίως για τους νέους που επιχειρούν περιστροφές και ακροβατικά. Έχουν σημειωθεί τραυματισμοί σε κάθε σημείο του σώματος από το κεφάλι έως τα κάτω άκρα.
Φυσικά οι τραυματισμοί δεν περιορίζονται μόνο σε ορθοπαιδικά και δερματικά τραύματα. Μπορεί να περιλαμβάνουν και βλάβες σε άλλα όργανα (καρδιακή ρήξη, ενδοκρανιακή αιμορραγία, κακώσεις του ορθού και του κόλπου, ρήξη της μεμβράνης του τυμπάνου κ.ά.).
Όλα τα ατυχήματα που συμβαίνουν στους λάτρεις των θαλάσσιων σπορ διαφέρουν αναλόγως του επιπέδου εμπειρίας, καθώς οι αρχάριοι τραυματίζονται πιο συχνά. Το ίδιο ισχύει και για τους νεότερους, διότι είναι πιο παράτολμοι και επιχειρούν κόλπα, ελιγμούς και φιγούρες χωρίς να έχουν εκπαίδευση και γνώση της τεχνικής. Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόκληση του τραυματισμού είναι ο ελλιπής σωστός εξοπλισμός καθώς και ο ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός, η κούραση που προκύπτει από τον υπερβολικό αριθμό των ωρών ενασχόλησης με το άθλημα την ημέρα του ατυχήματος, η ελλιπής γνώση των χειριστών των σκαφών που ρυμουλκούν τους αθλητές και οι κακοί χειρισμοί τους, η κατανάλωση αλκοόλ, οι συνθήκες του καιρού και του νερού, η κακή φυσική κατάσταση και οι μεγάλες ταχύτητες.
Μερικοί από τους συχνούς τραυματισμούς μπορεί να απαιτήσουν σημαντικό χρόνο αποκατάστασης. Έτσι, είναι σημαντικό να λαμβάνεται κάθε μέτρο για την αποφυγή τους, χωρίς να σημαίνει ότι πρέπει να υπερισχύει ο φόβος. Για τους μεγαλύτερους που συνήθως έχουν διάφορα προβλήματα υγείας αλλά θέλουν να μείνουν δραστήριοι, αλλά και για όσους αγαπούν τις πιο ήπιες δραστηριότητες συστήνεται να κάνουν (εκτός από κολύμβηση) aqua aerobic ή aqua jogging. Όλες γυμνάζουν το σύνολο του σώματος, διατηρούν τη δύναμη και αντοχή των μυών και είναι ιδανικές για όσους πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα. Καθυστερούν την εξέλιξη της πάθησης και απομακρύνουν την ανάγκη για επεμβάσεις αντικατάστασης των αρθρώσεων που πάσχουν, οι οποίες γίνονται πλέον με πρωτοποριακές μεθόδους. Η αρθροπλαστική ισχίου και γόνατος με τις ελάχιστης επεμβατικότητας μεθόδους AMIS και MIK αντίστοιχα προσφέρουν ασφαλή, γρήγορη και ανώδυνη αποκατάσταση και το κυριότερο όσοι υποβάλλονται σε αυτές μπορούν να επιστρέψουν στα αγαπημένα τους σπορ σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα», καταλήγει ο δρ Αθανάσιος Τσουτσάνης.