Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, με τους γρήγορους ρυθμούς και το πρόχειρο φαγητό, και από την άλλη η ανάγκη των ανθρώπων να φροντίσουν τον εαυτό τους με πιο φυσικό τρόπο, προκαλεί δικαίως το ενδιαφέρον γύρω από τα συμπληρώματα διατροφής. Μια από τις πιο συχνές ερωτήσεις αφορά τη χρήση και χρησιμότητα αυτών στη βελτίωση της γονιμότητας του ζευγαριού.
Επιστημονικά αποδεδειγμένα η διακοπή του καπνού και του αλκοόλ βελτιώνουν τις παραμέτρους του σπέρματος, ενώ η μείωση της παχυσαρκίας την ποιότητα του ωαρίου. Την ίδια επιστημονική τεκμηρίωση θα έπρεπε να έχει ένα ζευγάρι, για να κάνει χρήση σκευασμάτων που αφορούν τη γονιμότητά του. Τα συμπληρώματα που κυκλοφορούν όμως, είναι τις περισσότερες φορές συνδυασμοί πολλών βιταμινών, ιχνοστοιχείων και αμινοξέων με αποτέλεσμα να μην είναι εύκολες οι κλινικές μελέτες κάθε ξεχωριστού συστατικού τους. Οι δόσεις στις οποίες χρησιμοποιούνται, τα έκδοχα στα οποία περιέχονται, οι συνδυασμοί των συστατικών, ακόμη και οι διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες μπορεί να επιδρούν στο τελικό αποτέλεσμα που έχουν στον οργανισμό.
Τα συστατικά εκείνα που φαίνεται να έχουν θετική επίδραση στη γυναικεία γονιμότητα είναι βιταμίνη Β6, D, C, E, ιώδιο, σελήνιο, σίδηρος, ινοσιτόλη, φυλλικό οξύ και Ω3 λιπαρά, ενώ επιπρόσθετα στους άνδρες βιταμίνη Α, μαγνήσιο, ψευδάργυρος, χαλκός, αργινίνη και καρνιτίνη, λυκοπένιο, συνενζυμο Q10, ακετυλοκυστεϊνη και πολλά ακόμη, συμβάλλουν στη βελτίωση του σπέρματος.
Η χρήση φυλλικού μειώνει την πιθανότητα ανωμαλιών στο εμβρύο, ενώ φαίνεται να παίζει ρόλο στην αύξηση και σταθερότητα DNA του σπέρματος. Παρόμοια λειτουργεί η Β6 στη γυναίκα, ενώ μελέτες σχετίζουν την έλλειψη βιταμίνης D με μειωμένη παραγωγή οιστρογόνων και δεκτικότητα του ενδομητρίου στις γυναίκες, επιδείνωση της σπερματογένεσης και μείωση των ανδρογόνων στους άνδρες.
Οι βιταμίνες C και E αποτελούν ισχυρά αντιοξειδωτικά για τον οργανισμό. Η C φαίνεται να ενισχύει την ανάπτυξη και περιεχόμενο του ωοθυλακίου, ενώ η Ε τη σταθεροποίηση των κυτταρικών μεμβρανών. Και οι δυο βελτιώνουν επίσης τις παραμέτρους του σπέρματος και μειώνουν τον κατακερματισμό του, ενισχύοντας τη γονιμότητα. Ενώ η περίσσεια της C απομακρύνεται από τον οργανισμό με τα ούρα, οπότε η υπερδοσολογία είναι μάλλον απίθανη, η χρήση της Ε πρέπει να είναι φειδωλή, επειδή είναι λιποδιαλυτή και παραμένει στον οργανισμό για μεγαλύτερο διάστημα με πιο μακροχρόνιες συνέπειες. Σημαντική στους άνδρες είναι και η βιταμίνη Α στην διατήρηση υγιούς σπερματογένεσης.
Το ιώδιο και το σελήνιο βοηθούν τη φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, του οποίου η εύρυθμη λειτουργία είναι σημαντική για τη γονιμότητα του ζευγαριού. Η διατήρηση του σιδήρου σε ικανοποιητικά επίπεδα βοηθά την πρόληψη της αναιμίας στη γυναίκα. Ο ψευδάργυρος και η καρνιτίνη συμβάλλουν στην βελτίωση της κινητικότητας του σπέρματος, ενώ παρόμοια επίδραση, μαζί με αντιοξείδωση κάνει και το Q10.
Η κατανάλωση Ω3 λιπαρών έχει σχετιστεί με θετική επίδραση στην ποιότητα του ωαρίου και του πάχους του ενδομητρίου, και με βελτίωση των παραμέτρων του σπέρματος, ως σταθεροποιητής μεμβρανών.
Η λίστα των συστατικών που μπορεί να λειτουργούν υποβοηθητικά είναι μεγάλη. Οι μελέτες δεν είναι διαφωτιστικές, στην ακριβή δράση ή δόση που χρειάζεται κάποιος για ένα συγκεκριμένο πρόβλημα. Λειτουργώντας όμως σύμφωνα με το ιπποκρατικό «ωφελέειν ή μη βλάπτειν», αν δεν ξεπερνούμε την μέγιστη ημερήσια δόση και λαμβάνοντας υπόψη πάντα τις ανάγκες κάθε ατόμου χωριστά, καθώς και τις οδηγίες του ιατρού, το πρόσημο μόνο θετικό μπορεί να είναι!
Από τη Χριστίνα Ιωακειμίδου,Γυναικολόγο/ Μαιευτήρα
Ειδική σε θέματα Αναπαραγωγής
