H Πολλαπλή Σκλήρυνση (Π.Σ) ή Σκλήρυνση κατά Πλάκας, είναι μια χρόνια αυτοάνοση και νευροεκφυλιστική νόσος που τα τελευταία χρόνια προσβάλλει τον Ελληνικό πληθυσμό με αυξανόμενους ρυθμούς, με αποτέλεσμα να έχουμε σήμερα περίπου 15.000 πάσχοντες. Η νόσος μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικά συμπτώματα, όπως χρόνια κόπωση, επίμονο ίλιγγο, θόλωση όρασης, διπλωπία, δυσκολία στη βάδιση, τρόμο στα άκρα, ακράτεια ούρων, που διαρκούν πάνω από δύο μέρες και υποχωρούν πλήρως ή μερικώς σε δύο ως τρείς μήνες.
Στα 150 χρόνια που η νόσος πρωτοπεριγράφηκε από τον Charcot, έχουν δοκιμαστεί πάνω από 600 φάρμακα, όμως τα τελευταία 25 χρόνια βρέθηκαν 15 τροποποιητικές της πορείας της νόσου θεραπείες που άλλαξαν τη φυσική της ιστορία. Αρχικά επιτεύχθηκε η μείωση των υποτροπών, μετά η αναστολή της εξέλιξης της αναπηρίας και τώρα με τα νεότερα φάρμακα η αναστροφή της. Αυτά χορηγούνται με προοδευτικό ή επαγωγικό τρόπο και πάντα εξατομικευμένα- γιατί η νόσος εκφράζεται διαφορετικά σε κάθε ασθενή- από εξειδικευμένους νευρολόγους, αφού έχουν αποκλείσει 100 άλλες νόσους που μοιάζουν με την Π.Σ.
Πριν 25 χρόνια είχαμε τις ιντερφερόνες και την οξική γλατιραμέρη και ακολούθησε το 2004 το πρώτο μονοκλωνικό αντίσωμα, η ναταλιζουμάμπη, που έδωσε μια άλλη τροπή στα θεραπευτικά δεδομένα (χορηγείται ενδοφλέβια μια φορά το μήνα).
Πριν από 8 χρόνια εμφανίστηκε η πρώτη αποτελεσματική θεραπεία από το στόμα σε μορφή χαπιού, η φινγκολιμόδη, που πρόσφατα εγκρίθηκε και για παιδιά και εφήβους 10-18 ετών, όταν έχουν αποτύχει η ιντερφερόνες και η οξική γλατιραμέρη.
Εδώ και 4 χρόνια υπάρχουν άλλα δύο σκευάσματα που χορηγούνται από το στόμα, η τεριφλουνομίδη και ο φουμαρικός διμεθυλεστέρας.
Ταυτόχρονα άρχισε η χορήγηση ενός ισχυρού μονοκλωνικού αντισώματος, της αλεμτουζουμάμπης, το οποίο χορηγείται ενδοφλεβίως σε διάστημα 1 έτους και η δράση του κρατά για 5 χρόνια.
Το 2019 αναμένεται να κυκλοφορήσουν η κλαδριβίνη σε μορφή χαπιού, που θα δίνεται για λίγες μέρες και η δράση της θα καλύπτει τα επόμενα 4 χρόνια και η οκρελιζουμάμπη, που θα είναι το πρώτο φάρμακο για την πρωτοπαθώς προϊούσα μορφή της Π.Σ. που είναι το 10% των ασθενών και θα χορηγείται ενδοφλεβίως μια φορά ανά εξάμηνο.
Τέλος, η σιπονιμόδη αναμένεται και αυτή να χορηγηθεί για τη δευτεροπαθώς προϊούσα μορφή της νόσου από το στόμα μια φορά την μέρα, όταν εγκριθεί η κυκλοφορία της στην Ελλάδα.
Πέρα από τις τροποποιητικές υπάρχουν και οι συμπτωματικές θεραπείες, που χορηγούνται ταυτόχρονα, π.χ., φαμπριδίνη για τη βάδιση, φάρμακα για την ακράτεια, την κατάθλιψη και την σπαστικότητα, βιταμίνες K και D όταν υπάρχει έλλειψη, κλπ.
Στην Κλινική «Άγιος Λουκάς» στη Θεσσαλονίκη λειτουργεί το πρώτο ιδιωτικό εξειδικευμένο Κέντρο Πολλαπλής Σκλήρυνσης, που αποτελεί μια σημαντική καινοτομία και σημείο αναφοράς για την ολιστική αντιμετώπιση της νόσου σε ολόκληρη τη βόρεια Ελλάδα, τηρώντας ένα αυστηρό πρωτόκολλο παρακολούθησης της πορείας των ασθενών.
Τέλος, στην Ελληνική Εταιρία για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας, που από το 1992 είναι ο Εθνικός φορέας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα για τη νόσο (www.gmss.gr τηλ.2310/949909, 210/9946733), παρέχονται δωρεάν ψυχοκοινωνική υποστήριξη και φυσική αποκατάσταση (φυσικοθεραπεία, θεραπευτική άσκηση) στο Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας.
Έχοντας λειτουργήσει πριν από 35 χρόνια το πρώτο ειδικό ιατρείο για την Πολλαπλή Σκλήρυνση στην Ελλάδα, θεωρώ ότι δεν θα αργήσει η μέρα της οριστικής αντιμετώπισης καθώς και της πρόληψης της μελλοντικά.
Μαζί με την Παγκόσμια Ομοσπονδία για την Πολλαπλή Σκλήρυνση (MSIF) δίνουμε ένα κοινό αγώνα «για ένα κόσμο χωρίς αυτή τη νόσο».
Από Αναστάσιο Ωρολογά, Ομότιμο Καθηγητή Νευρολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
