Κατάθλιψη: Γιατί επιδεινώνεται την άνοιξη;
My Doctors
depression4-660.jpg

Η άνοιξη θεωρείται η εποχή της ανανέωσης και της αισιοδοξίας, αλλά για τα άτομα με κατάθλιψη συχνά είναι η εποχή που βυθίζονται στο άγχος και τη μελαγχολία.
Αλλεπάλληλες μελέτες έχουν καταδείξει ένταση των συμπτωμάτων της σοβαρής (μείζονας) κατάθλιψης στη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού, με σημαντική αύξηση στις παρα-αυτοκτονικές συμπεριφορές (π.χ. οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ), στις απόπειρες αλλά και στις αυτοχειρίες.
Το φαινόμενο αυτό δημιουργεί πολλά ερωτηματικά, επειδή θεωρητικά θα έπρεπε να νιώθουμε περισσότερη μελαγχολία στη διάρκεια των χειμερινών μηνών.
«Είναι γεγονός ότι οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν την άνοιξη αυξημένη ενεργητικότητα, αισιοδοξία και ενθουσιασμό, πιθανώς σε συνδυασμό με μία ψυχική αναστάτωση και μειωμένη ανάγκη για ύπνο», λέει ο νευρολόγος-ψυχίατρος Δρ. Νίκος Ε. Δέγλερης, διδάσκων Ψυχοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο Paris V, στη Γαλλία. «Η ένταση αυτή οφείλεται κατ’ αρχάς στο ότι είμαστε εξαιρετικά ευαίσθητοι στα φυσικά φαινόμενα, δηλαδή σε παράγοντες όπως ο φωτισμός και η θερμοκρασία. Ακόμα και λίγες πρόσθετες ώρες ηλιοφάνειας και αυξημένης περιβαλλοντικής θερμοκρασίας είναι αρκετές για να αυξηθεί η παραγωγή σεροτονίνης και ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Οι ουσίες αυτές είναι νευροδιαβιβαστές, δηλαδή συμμετέχουν στη μετάδοση μηνυμάτων μεταξύ των νευρικών κυττάρων, και είναι υπεύθυνες για τα αισθήματα ευεξίας».
Το γεγονός ότι την άνοιξη έχουμε περισσότερες ευκαιρίες για εξόδους από το σπίτι επίσης παίζει ρόλο στη βελτιωμένη ψυχική διάθεση, το ίδιο και η εντεινόμενη προσμονή για τις επερχόμενες καλοκαιρινές διακοπές.
Αυτά, όμως, δεν ισχύουν για όλους. Για όσους έχουν κατάθλιψη, οι επιδράσεις των παραπάνω παραγόντων μπορεί να είναι ακριβώς οι αντίθετες.
«Την ίδια ώρα που κάποιοι ανασκουμπώνονται για να κάνουν δημιουργικά πράγματα και να περάσουν περισσότερο χρόνο σε υπαίθριες δραστηριότητες, άλλοι παλεύουν για να μπουν σε αυτό το κλίμα και αντί να νιώθουν καλύτερα, αισθάνονται χειρότερα», λέει ο Δρ. Δέγλερης. «Πολλοί ασθενείς αναφέρουν πως η αλλαγή της ώρας στα τέλη του Μαρτίου τους δημιουργεί αρνητική ψυχική διάθεση, διότι οι μέρες μεγαλώνουν, οι ώρες της ηλιοφάνειας αυξάνονται και εκείνοι αισθάνονται πιο εκτεθειμένοι. Έτσι, εντείνονται συναισθήματα όπως η ευερεθιστότητα, οι δυσκολίες στη συγκέντρωση, η απώλεια ενδιαφέροντος για πράγματα που απολάμβαναν και, μερικές φορές, ο αυτοκτονικός ιδεασμός».
Τα συναισθήματα αυτά μπορεί να σχετίζονται και με τις αλλαγές στα επίπεδα της μελατονίνης, μιας ορμόνης του εγκεφάλου που ρυθμίζει το βιολογικό ρολόι του οργανισμού. Κατά την έναρξη του χειμώνα, η μείωση της μελατονίνης ωθεί πολλούς ανθρώπους στην «μελαγχολία του χειμώνα» (ή εποχιακή συναισθηματική διαταραχή – SAD), ενώ η αύξησή της την άνοιξη μπορεί να οδηγήσει στην «ανάστροφη SAD». Υπολογίζεται ότι το 10% των πασχόντων από εποχιακή συναισθηματική διαταραχή παρουσιάζουν αυτή την αναστροφή, κατά την οποία βυθίζονται στη μελαγχολία μόλις αρχίσει να ζεσταίνει ο καιρός, επειδή τους προκαλεί ακραίο άγχος οποιαδήποτε μεταβολή στο βιολογικό τους ρολόι.
Και μετά είναι οι αλλαγές που συνοδεύουν την άνοιξη. Κάποιοι άνθρωποι ευημερούν με τις αλλαγές, ενώ άλλοι τις φοβούνται. Έτσι, οποιαδήποτε αλλαγή, ακόμα κι αν είναι θετική, τους προκαλεί άγχος – κάτι που είναι ιδιαίτερα συχνό στους εξαιρετικά ευαίσθητους, καταθλιπτικούς ανθρώπους. Πόσω μάλλον που κάθε αλλαγή απαιτεί και προσαρμογή, η οποία δεν είναι πάντοτε εύκολη για τους ασθενείς αυτούς.
Ένας άλλος συμμετέχων παράγοντας ενδέχεται να είναι οι αλλεργίες της άνοιξης. Μερικές μελέτες έχουν συσχετίσει τις εαρινές αλλεργίες με την αυξημένη καταθλιπτική συμπτωματολογία και τον αυτοκτονικό ιδεασμό και έχει διατυπωθεί η θεωρία ότι ίσως τα αυξημένα επίπεδα γύρης στον αέρα που αναπνέουμε προκαλούν αντίδραση τύπου «φλεγμονής» στον εγκέφαλο, η οποία εντείνει την κακοδιαθεσία των πασχόντων από κατάθλιψη.
Την κατάσταση σίγουρα δεν διευκολύνει το να βλέπει κανείς μονίμως γύρω του αισιόδοξους, χαρούμενους ανθρώπους, που αναρτούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενθουσιώδεις στιγμές από την καθημερινότητα ή/και τις διακοπές τους, διότι «αποτελούν διαρκή υπενθύμιση της δικής του δυσθυμίας και δυσκολίας», προσθέτει ο Δρ. Δέγλερης.
Τι να κάνετε
Εάν αισθάνεστε ότι βυθίζεστε στην κατάθλιψη την άνοιξη, αρχίστε να καταγράφετε τα συναισθήματα και τα σωματικά συμπτώματά σας, συνιστά ο Δρ. Δέγλερης.
«Να καταγράφετε λεπτομέρειες όπως η ψυχική διάθεση, οι αλλαγές στην όρεξη, η ικανότητά σας να συγκεντρώνεστε όταν κάνετε κάτι, τα συναισθήματα απελπισίας και αναξιότητας, αλλά και σωματικά συμπτώματα όπως οι γαστρεντερικές διαταραχές, οι πονοκέφαλοι και τα προβλήματα ύπνου», λέει. «Αν δείτε ότι παραμένετε σε αυτή την κατάσταση επί μέρες, καλό είναι να επικοινωνήσετε με τον ειδικό στην ψυχική υγεία. Η καταγραφή θα σας βοηθήσει να του δώσετε αναλυτική εικόνα για την κατάστασή σας, ώστε να την αξιολογήσει σωστά και να προτείνει την κατάλληλη αγωγή, που μπορεί να είναι συνεδρίες ψυχολογικής υποστήριξης, υγιεινοδιαιτητικά μέτρα (π.χ. βελτίωση της διατροφής, περπάτημα) ή/και φαρμακευτική αγωγή».
Μη διστάζετε επίσης να μιλάτε για τα συναισθήματά σας στους δικούς σας ανθρώπους και να ζητάτε βοήθεια.
Τέλος, αν ανησυχείτε για την ψυχική διάθεση ενός συγγενή ή φίλου σας, μη διστάσετε να του μιλήσετε γι’ αυτό ή να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό εάν σκοντάψετε στην άρνησή του να μιλήσει αλλά φοβάστε ότι μπορεί να βλάψει τον εαυτό του.

Loading

Μπορει να σας ενδιαφερουν

Η Affidea εισάγει την 3D περιήγηση στον χώρο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας

Η Affidea εισάγει την 3D περιήγηση στον χώρο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας

Ο Όμιλος Affidea, πρωτοπόρος στον χώρο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ΠΦΥ), εισάγει μια καινοτόμο λύση που ενισχύει την εμπειρία του εξεταζόμενου μέσω της 3D τεχνολογίας. Συγκεκριμένα, η Affidea είναι η πρώτη εταιρεία ΠΦΥ που αξιοποιεί την εικονική πραγματικότητα,...

Παχυσαρκία: Πώς συνδέεται με τον καρκίνο;

Παχυσαρκία: Πώς συνδέεται με τον καρκίνο;

Η παχυσαρκία, ιδίως η κλινικά σοβαρή μορφή της, έχει συνδεθεί με την εμφάνιση πολυάριθμων σοβαρών παθήσεων. Η παχυσαρκία και ο καρκίνος είναι πλέον δύο έννοιες στενά συνδεδεμένες καθώς οι παχύσαρκοι έχουν αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουν νεοπλασίες. Πώς η παχυσαρκία...

Ακμή και διατροφή: Μπορούν να βοηθήσουν τα ω-3;

Ακμή και διατροφή: Μπορούν να βοηθήσουν τα ω-3;

Αυξάνονται τα επιστημονικά στοιχεία που δείχνουν τον σημαντικό ρόλο της διατροφής στη διαχείριση της ακμής. Η αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς και η ένταξη σε αυτήν θρεπτικών συστατικών που περιορίζουν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων είναι μια πολλά υποσχόμενη...

Νεογέννητα: Ραιβοϊπποποδία και Μέθοδος Ponseti

Νεογέννητα: Ραιβοϊπποποδία και Μέθοδος Ponseti

H ραιβοϊπποποδία είναι μια από τις συχνότερες παθήσεις του ποδιού κατά τη γέννηση. Το πόδι του μωρού είναι δύσκαμπτο και στρέφεται προς τα μέσα και κάτω. Υπολογίζεται ότι η συχνότητα της ραιβοϊπποποδίας είναι 1-2 στα 1.000 μωρά. Η πάθηση είναι τρεις φορές συχνότερη...

Παχυσαρκία: Η υποτιμημένη πολυσυστηματική νόσος που απειλεί την υγεία μας

Παχυσαρκία: Η υποτιμημένη πολυσυστηματική νόσος που απειλεί την υγεία μας

Η παχυσαρκία είναι αναμφίβολα μια από τις πιο σοβαρές προκλήσεις, που αντιμετωπίζει κυρίως ο σύγχρονος δυτικός κόσμος, καθώς θεωρείται πλέον μια πολυσυστηματική νόσος με σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνωρίζει την παχυσαρκία ως...

Υπογονιμότητα ανδρών: Παίζει ρόλο ο τόπος διαμονής;

Υπογονιμότητα ανδρών: Παίζει ρόλο ο τόπος διαμονής;

Καθαρή ατμόσφαιρα και ησυχία φαίνεται να συμβάλλουν στην καλή αναπαραγωγική υγεία των ανδρών. Μεγάλη δανέζικη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο BMJ, διαπίστωσε ότι οι άνδρες που εκτίθενται μακροχρόνια σε σωματίδια διαμέτρου μικρότερης των 2,5 μm (PM 2,5) έχουν περισσότερες...

Τι πρέπει να γνωρίζω και να προσέχω αν έχω αλλεργικό βρογχικό άσθμα;

Τι πρέπει να γνωρίζω και να προσέχω αν έχω αλλεργικό βρογχικό άσθμα;

Το άσθμα είναι μία χρόνια πνευμονολογική πάθηση, με σημαντικές διαφορές ως προς τα ποσοστά επιπολασμού μεταξύ των διαφόρων χωρών, και κατηγοριοποιείται είτε σε βρογχικό είτε σε αλλεργικό. Είναι μία από τις συχνότερες νόσους διεθνώς, με σημαντικές διακυμάνσεις στα...

Καρδιακές Αρρυθμίες: Τα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσεις

Καρδιακές Αρρυθμίες: Τα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσεις

Οι καρδιακές αρρυθμίες αποτελούν διαταραχές της κανονικότητας του καρδιακού ρυθμού. Συμβαίνουν τόσο σε ασθενείς με υποκείμενη καρδιοπάθεια όσο και σε υγιή καρδιά. Πώς προκύπτουν οι αρρυθμίες; Η καρδιά λειτουργεί με έναν ρυθμό που κυμαίνεται από 60 έως 100 παλμούς το...

Χαλάρωση και ατροφία κόλπου και αιδοίου: Αίτια και αντιμετώπιση

Χαλάρωση και ατροφία κόλπου και αιδοίου: Αίτια και αντιμετώπιση

Οι επεμβάσεις «σμίλευσης» του κόλπου και του αιδοίου είναι πλέον ιδιαίτερα δημοφιλείς, καθώς γυναίκες όλων των ηλικιών απευθύνονται στον πλαστικό χειρουργό ή τον γυναικολόγο τους χωρίς ενοχές, προκειμένου να απαλλαγούν από ενοχλητικά συμπτώματα, να βελτιώσουν την...