Τα ουρολογικά προβλήματα είναι ένας από τους συχνότερους λόγους επίσκεψης στον γιατρό, αφού οι ουρολοιμώξεις, οι διαταραχές ούρησης και τα προβλήματα των νεφρών και της κύστης είναι εξαιρετικά συνηθισμένα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τέσσερις στις δέκα γυναίκες και πάνω από ένας στους δέκα άνδρες θα εκδηλώσουν ουρολοίμωξη κάποια στιγμή στη ζωή τους, ενώ περισσότερο από το 12% των ενηλίκων (το 65% άνδρες) εκδηλώνουν τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους νεφρολιθίαση.
Το ουροποιητικό σύστημα αποτελείται από τους νεφρούς, τους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα.
Ο ρόλος του «είναι να διηθεί το αίμα απ’ όλο το σώμα και να απομακρύνει τα άχρηστα υποπροϊόντα του μεταβολισμού και τις τοξίνες», λέει ο πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας Δρ. Ηρακλής Πούλιας, τ. διευθυντής στην Ουρολογική Κλινική του Κοργιαλένειου Μπενάκειου Νοσοκομείου ΕΕΣ. «Ρυθμίζει επίσης τον όγκο και την πίεση του αίματος, ελέγχει τα επίπεδα των ηλεκτρολυτών και των μεταβολιτών, και ρυθμίζει το pH του αίματος».
Οι βλάβες στα όργανα του ουροποιητικού συχνά είναι μη αναστρέψιμες, επομένως έχει μεγάλη σημασία να το προσέχουμε σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας.
Να λοιπόν ποιες είναι οι χειρότερες συνήθειες που το υπονομεύουν και τις οποίες πρέπει να αποφεύγουμε, αν θέλουμε να είναι υγιές, κατά τον Δρ. Πούλια.
1. Κατάχρηση παυσίπονων αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Η μακροχρόνια λήψη ορισμένων παυσίπονων φαρμάκων, ιδιαίτερα σε μεγάλες δόσεις, ασκεί επιβλαβείς επιδράσεις στους ιστούς και τις δομές των νεφρών. Μάλιστα, ακόμα και μη συνταγογραφούμενα αναλγητικά φάρμακα μπορεί να βλάψουν και να μειώσουν την παροχή αίματος στους νεφρούς. Ο κύριος υπαίτιος είναι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη. Υπολογίζεται ότι το 1-3% των νέων κρουσμάτων χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας προκαλούνται από την κατάχρηση των αναλγητικών. Γι’ αυτό το λόγο, να αποφεύγετε να παίρνετε τακτικά αντιφλεγμονώδη και να μην υπερβαίνετε ποτέ τη συνιστώμενη δόση.
2. Μεγάλη κατανάλωση άλατος. Η πλούσια σε αλάτι διατροφή βλάπτει τους νεφρούς, επειδή οδηγεί σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Ο κίνδυνος αυτός, όμως, υπάρχει ακόμα κι αν κάποιος δεν βάζει πολύ αλάτι στο φαγητό του, αλλά καταναλώνει πολλά έτοιμα φαγητά. Έρευνες του Πανεπιστημίου Κρήτης έχουν δείξει ότι το 40% του άλατος που τρώμε προέρχεται από το ψωμί, ενώ σημαντικές ποσότητες άλατος περιέχουν όλα τα τρόφιμα και κυρίως τα τυποποιημένα. Προτιμότερο είναι να τρώτε κυρίως φαγητά που θα φτιάχνετε στο σπίτι, περιορίζοντας το αλάτι στο ελάχιστο κατά το μαγείρεμα και ενισχύοντας τη γεύση τους με μπαχαρικά και μυρωδικά.
3. Μεγάλη κατανάλωση τυποποιημένων τροφίμων. Εκτός από πολύ αλάτι (συχνά αναγράφεται στις συσκευασίες τους ως «νάτριο»), τα τυποποιημένα τρόφιμα συχνά περιέχουν και πολύ φώσφορο. Ο φώσφορος είναι ένα ιχνοστοιχείο που μπορεί να προκαλέσει βλάβες στους νεφρούς και στα οστά. Προσπαθήστε λοιπόν να ακολουθείτε τις επιταγές της μεσογειακής διατροφής, που περιέχει λιγοστά έτοιμα τρόφιμα του εμπορίου.
4. Ελλιπής κατανάλωση νερού. Η επαρκής πρόσληψη νερού είναι απαραίτητη για να αποβάλλει αποτελεσματικά το ουροποιητικό τα περιττά προϊόντα του μεταβολισμού και τις τοξίνες. Είναι επίσης ένας από τους καλύτερους τρόπους για την προστασία από τις ουρολοιμώξεις και από τις πέτρες στους νεφρούς ή στην κύστη. Φροντίστε λοιπόν να πίνετε καθημερινά μπόλικο νερό.
5. Υπερκατανάλωση κρέατος και άλλων ζωικών πρωτεϊνών. Οι ζωικές πρωτεΐνες παράγουν υψηλά επίπεδα οξέων στο αίμα τα οποία μπορεί να είναι επιβλαβή για τους νεφρούς και να προκαλέσουν οξέωση. Η οξέωση είναι μία κατάσταση κατά την οποία οι νεφροί δεν μπορούν να απομακρύνουν τα οξέα αρκετά γρήγορα. Μολονότι, λοιπόν, οι πρωτεΐνες είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και την επιδιόρθωση όλων των ιστών του σώματος, η καθημερινή διατροφή πρέπει να εξισορροπείται με άφθονα φυτικής προελεύσεως τρόφιμα.
6. Υπερκατανάλωση ζάχαρης. Η πολλή ζάχαρη συμβάλλει στην παχυσαρκία, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο υπέρτασης και διαβήτη – και αυτές οι δύο παθήσεις αποτελούν τις κύριες αιτίες ανάπτυξης νεφρικής νόσου. Να διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες όλων των τροφίμων, γιατί πολλά είναι αυτά που περιέχουν «κρυφή» ζάχαρη. Μάλιστα αρκετά θεωρούνται καθ’ όλα υγιεινά, όπως τα δημητριακά πρωινού, το ψωμί και οι φρυγανιές ολικής άλεσης, τα γιαούρτια φρούτων, οι φρουτοχυμοί, οι σάλτσες για σαλάτες κ.λπ.
7. Κάπνισμα. Το κάπνισμα είναι μία από τις κύριες αιτίες των καρκίνων του ουροποιητικού. Υπολογίζεται ότι τα μισά κρούσματα καρκίνου της ουροδόχου κύστης σε άνδρες και γυναίκες οφείλονται στο κάπνισμα. Το κάπνισμα διπλασιάζει επίσης την πιθανότητα εκδήλωσης καρκίνου του νεφρού και πιστεύεται ότι προκαλεί το 30% των κρουσμάτων του στους άνδρες και το 25% στις γυναίκες.
8. Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ. Η τακτική υπερκατανάλωση αλκοόλ (πάνω από 4 ποτά την ημέρα) διπλασιάζει τον κίνδυνο χρόνιας νεφροπάθειας. Αν μάλιστα το άτομο είναι ταυτοχρόνως καπνιστής, κινδυνεύει ακόμα περισσότερο να την εκδηλώσει: οι πιθανότητές του είναι πενταπλάσιες απ’ ό,τι σε άτομα που δεν πίνουν ούτε καπνίζουν.
9. Παχυσαρκία. Το περιττό βάρος είναι καλά τεκμηριωμένος παράγοντας κινδύνου για καρκίνο του νεφρού. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι άνθρωποι έχουν διπλάσιες πιθανότητες να παρουσιάσουν νεφροκυτταρικό καρκίνο (είναι η πιο συχνή μορφή της νόσου).
10. Καθιστική ζωή. Η καθιστική ζωή σχετίζεται με την ανάπτυξη νεφροπάθειας και παχυσαρκίας που αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του νεφρού. Αντιθέτως, η συστηματική φυσική δραστηριότητα σχετίζεται με καλύτερη αρτηριακή πίεση και βελτιωμένο μεταβολισμό της γλυκόζης – δύο επιδράσεις που επιδρούν ευεργετικά στη νεφρική υγεία. Συνεπώς είναι απολύτως απαραίτητο να κινήστε καθημερινά όσο το δυνατόν περισσότερο.
