Η νεφρολιθίαση (πέτρα στα νεφρά) είναι μία επώδυνη πάθηση, που ταλαιπωρεί τους πάσχοντες και προκαλεί ανησυχία σε όσους έχουν εμφανίσει το πρόβλημα κάποια στιγμή στη ζωή τους. Ο μεγαλύτερος φόβος τους είναι ο κολικός του νεφρού, ο οποίος αποτελεί ένα ιδιαίτερα επώδυνο σύμπτωμα και έναν από τους πιο συχνούς λόγους που οι άνθρωποι επισκέπτονται τα Επείγοντα. Και σίγουρα κανείς δεν θέλει να βρεθεί εκεί. Πόσο μάλλον κατά την περίοδο των Χριστουγέννων.
Η διατροφή μπορεί να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό εργαλείο στη διαχείριση αλλά και την πρόληψη της νεφρολιθίασης. Μπορεί όμως να φέρει και τα αντίθετα αποτελέσματα.
Η περίοδος των γιορτών, λόγω της αυξημένης κατανάλωσης των «ένοχων» τροφών, όπως κρέας, αναψυκτικά αλλά και αλκοόλ, απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή για όλους όσοι έχουν ιστορικό της πάθησης.
«Η λιθίαση του ουροποιητικού είναι η δημιουργία λίθου στα νεφρά ή στην ουροδόχο κύστη. Παρουσιάζεται στο 4-10% του γενικού πληθυσμού , αφορά ηλικίες 20-60 ετών και η αναλογία ανδρών και γυναικών είναι 3 προς 1.
Τα ούρα περιέχουν άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού και άλατα που αποβάλλονται από τον οργανισμό, σε διαλυμένη μορφή. Κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις όμως, τα άλατα συγκεντρώνονται και σχηματίζουν κρυστάλλους, που ενώνονται μεταξύ τους και δημιουργούν τους λίθους», εξηγεί ο Δρ Στυλιανός Κοντός (http://urologyclinic.gr/ ), MD, PHD, FEBU, FLapS, FES, χειρουργός ουρολόγος με τριετή εξειδίκευση στη λιθίαση του ουροποιητικού στο Ηνωμένο Βασίλειο, μέλος του Βασιλικού Κολεγίου Χειρουργών Ενδο-Ουρολόγων Ηνωμένου Βασιλείου, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών.
Η διατροφή είναι από τους πολύ σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν το σχηματισμό λίθων στα νεφρά, όπως και το αυξημένο σωματικό βάρος. Ειδικά τα υγρά, αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο στην πρόληψη και διαχείριση της πάθησης. Για το λόγο αυτό, κάθε μέρα, αλλά και ειδικά κατά την περίοδο των γιορτών, που οι διατροφικές «κραιπάλες» είναι ένα σύνηθες φαινόμενο, μην παραλείψετε να ενυδατώνεστε επαρκώς.
«Ασθενείς με ιστορικό λιθίασης θα πρέπει να πίνουν αρκετό νερό και άλλα υγρά, καθώς βοηθούν να διατηρούνται τα ούρα αραιωμένα, ελαττώνοντας το σχηματισμό κρυστάλλων.
Ιδιαίτερη προστασία παρέχουν η πορτοκαλάδα και η λεμονάδα, λόγω της περιεκτικότητας τους σε κιτρικό άλας.
Καφές και τσάι έχει αποδειχτεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο σχηματισμού λίθων, αλλά περιέχουν οξαλικά που πρέπει να αποφεύγονται σε ασθενείς με ιστορικό αποβολής λίθων οξαλικού ασβεστίου.
Τέλος, προστασία παρέχει η μέτρια κατανάλωση –έως 2 ποτήρια την ημέρα- κρασιού και μπύρας, λόγω της διουρητικής δράσης», αναφέρει ο Δρ Στυλιανός Κοντός (http://urologyclinic.gr/).
Ποιες είναι οι τροφές που πρέπει να αποφύγετε
Παρόλο που τα υγρά είναι απαραίτητα στην πρόληψη και διαχείριση της νεφρολιθίασης, υπάρχουν και κάποια από αυτά που μπορεί να φέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Ο χυμός γκρειπφρούτ και τα αναψυκτικά τύπου cola έχει βρεθεί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο σχηματισμού λίθων και θα πρέπει να αποφεύγονται, ιδιαίτερα σε ασθενείς που είναι επιρρεπείς στο σχηματισμό λίθων από οξαλοξικό ασβέστιο. Επίσης, πρέπει να αποφεύγεται ο χυμός μούρων.
«Ο περιορισμός του αλατιού είναι ένα σημαντικό βήμα για τους ανθρώπους που σχηματίζουν λίθους οξαλικού ή φωσφορικού ασβεστίου. Μαθαίνοντας την περιεκτικότητα των τροφίμων σε νάτριο, μπορεί να βοηθηθεί κανείς στο να ελέγξει την πρόσληψη νατρίου. Οι ετικέτες των τροφίμων παρέχουν τις σχετικές πληροφορίες. Μερικά τρόφιμα έχουν μεγάλες ποσότητες νατρίου, ώστε μία μερίδα από αυτά να παρέχει ένα σημαντικό ποσοστό της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης, που είναι 2,4 mg», εξηγεί ο Δρ Στυλιανός Κοντός (http://urologyclinic.gr/)
Τέλος, είναι σημαντικό να αποφεύγονται τα γεύματα με πολλές ζωικές πρωτεΐνες. Κρέας και αβγά, αυξάνουν τον κίνδυνο σχηματισμού λίθων από ουρικό οξύ και ασβέστιο.
Η σημασία του σωματικού βάρους
Μελέτες έχουν δείξει ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο για σχηματισμό λίθων ουρικού οξέος και ασβεστίου στα νεφρά. Δεν είναι γνωστό αν η απώλεια βάρους από μόνη της μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο δημιουργίας λίθων. Πάντως, η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους, η υγιεινή διατροφή και η άσκηση μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου σχηματισμού λίθων. Για το λόγο αυτό και αν τα κιλά σας βρίσκονται σε «επικίνδυνο» σημείο, είναι σημαντικό να φροντίσετε μέσα στις γιορτές να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος, αποφεύγοντας τις υπερβολές
«Η εξειδικευμένη διατροφή είναι σημαντικό μέτρο προστασίας από τη δημιουργία λίθων. Συνιστάται μόνο σε αυτούς που έχουν ιστορικό λιθίασης. Ανάλογα με τη σύσταση των λίθων, καθορίζεται η δίαιτα από ειδικό γιατρό ή διατροφολόγο.
Εκτός από τις διατροφικές αλλαγές, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν και ειδικά φάρμακα, για να αποφευχθεί ο κίνδυνος να δημιουργηθεί ξανά λίθος», επισημαίνει ο Δρ Στυλιανός Κοντός (http://urologyclinic.gr/).