Η θέση της ασπιρίνης στην δευτερογενή πρόληψη καρδιαγγειακών συμβαμάτων έχει ξεκαθαρίσει στην βιβλιογραφία, ελαττώνει στατιστικά σημαντικά τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε ένα ποσοστό γύρω στο 22% (1) . Σε απόλυτο αριθμό για κάθε 1000 ασθενείς με έμφραγμα που λαμβάνουν ασπιρίνη για 27 μήνες αποφεύχθηκαν 36 καρδιαγγειακά επεισόδια, ενώ για αντίστοιχους ασθενείς με ΑΕΕ (Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο) που λάμβαναν ασπιρίνη για το ίδιο χρονικό διάστημα αποφεύχθηκαν επίσης 37 αγγειακά επεισόδια. Επίσης δεν υπήρχε διαφορά σε αποτελεσματικότητα και ασφάλεια στις δόσεις 75-150mg/ημέρα (χαμηλή δόση) και 160-325mg/ημέρα (υψηλή δόση).

Τι γίνεται στην πρωτογενή όμως πρόληψη (2) ; Ποιός πρέπει να λαμβάνει ασπιρίνη, ελαττώνοντας τον σχετικό κίνδυνο για καρδιαγγειακό επεισόδιο χωρίς ταυτόχρονα αυτό να υπερκεράσεται από αυξημένο κίνδυνο για αιμορραγία γαστρεντερικού;

Τι σημαίνει όμως πρωτογενής πρόληψη; Η πρόληψη που ασκείται σε άτομα χωρίς προηγούμενο ιστορικό καρδιαγγειακών συμβαμάτων.

Απάντηση σε αυτό έδωσαν οι πρόσφατες αναθεωρημένες οδηγίες της USPSTF (3) που είναι απλούστερες των παλαιοτέρων του 2009 περιορίζουν το ηλικιακό εύρος δεν κάνουν διακρίσεις φύλου, αναγνωρίζοντας ότι και τα δυο φύλα ωφελούνται από την χρήση της ασπιρίνης τόσο στα καρδιαγγειακά επεισόδια όσο και στην ελάττωση της συχνότητας κακοήθειας στο πεπτικό. Συστήνουν για ενήλικες 50-69 ετών χαμηλή δόση ασπιρίνης για πρωτογενή πρόληψη καρδιαγγειακών επεισοδίων και καρκίνο παχέως εντέρου που έχουν δεκαετή κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο >10%, δεν έχουν παράγοντες επιβαρυντικούς για αιμορραγία πεπτικού, έχουν προσδόκιμο επιβίωσης τουλάχιστον 10 έτη και επιθυμούν να λάβουν ασπιρίνη επί δεκαετία (4) . Ο υπολογισμός του καρδιαγγειακού κινδύνου γίνεται βάση συγκεκριμένων πινάκων για τον καθορισμό των ασθενών που θα ωφεληθούν ενώ η χρήση αναστολέων αντλίας πρωτονίων για προφύλαξη αιμορραγίας λόγω χρήσης ασπιρίνης περιορίζεται στους ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας (ιστορικό έλκους, γαστρορραγίας, λήψης αντιπηκτικών, λήψης αντιφλεγμονωδών, δυσπεψίας και ΓΟΠ) (5).

Οι ασθενείς άνω των 60 με παρόμοιο καρδιαγγειακό κίνδυνο μπορούν να λάβουν ασπιρίνη, έχουν όμως μεγαλύτερο κίνδυνο αιμορραγίας πεπτικού και έχουν ενδεχομένως λιγότερα οφέλη.

Τέλος για ασθενείς νεώτερους από 50 και μεγαλύτερους από 69 δεν υπάρχουν ασφαλή δεδομένα που να υποστηρίζουν την συστηματική λήψη της ασπιρίνης.

Σημαντική διαπίστωση αποτελεί ότι η χρήση της ασπιρίνης ελαττώνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά επεισόδια και καρκίνο του πεπτικού δεν επηρεάζει όμως τον αριθμό των θανάτων από τα ανωτέρω νοσήματα, επίσης δεν τροποποιεί τις οδηγίες για προληπτικό έλεγχο για καρκίνο του πεπτικού σε ενήλικες 50-75 έτη.

Παρά τις νέες περιοριστικές οδηγίες για την χρήση της ασπιρίνης στην πρωτογενή πρόληψη αγγειακών επεισοδίων και την πρόληψη του καρκίνου του παχέως εντέρου σε μακροχρόνια όμως λήψη, το κεφάλαιο της ασπιρίνης δεν φαίνεται να κλείνει σύντομα και στα 115 χρόνια της κυκλοφορίας της έχει αποκτήσει φανατικούς οπαδούς αλλά και επικριτές.

Είναι όμως υποχρέωση των ιατρών μετά από συζήτηση με τους ασθενείς τους να προτείνουν την λήψη της βάσει ενδείξεων γιατί παρ’ ότι δεν είναι βιταμίνη ή συμπλήρωμα διατροφής η ορθολογιστική χρήση της μπορεί να είναι πολύ σημαντική στην επιβίωση.

Αναστασία Κουτσούρη
Παθολόγος

Πηγή: eumedline.eu